دیدبان حقوق بشر سوریه روز سه شنبه (۱۱ خرداد) با اعلام آخرین آمار تلفات شامل ۱۰۰ هزار کشته که اخیراً به تأیید رسیده، گفت یک دهه جنگ در سوریه قریب به نیم میلیون کشته بر جای گذاشته است.
این دیدبان گفت این جنگ از سال ۱۳۹۰ با سرکوب ظالمانه اعتراضات ضد حکومتی از سوی رژیم شروع شد و تاکنون جان ۴۹۴ هزار و ۴۳۸ انسان را گرفته است.
این رقم در آمار قبلی که اسفند سال گذشته منتشر شد بیش از ۳۸۸ هزار کشته بود.
دیدبان حقوق بشر گفت «علی رغم تمام مشکلات، موانع و فشار شدید»، تیم مستند سازی این سازمان موفق شده است ۱۰۵ هزار و ۱۵ کشته دیگر را در یک تلاش شش ماهه به ثبت برساند.
رامی عبدالرحمان، رئیس دیدبان حقوق بشر سوریه، با اشاره به آخرین آمار اضافه شده گفت: «اکثریت این تلفات از اوایل دی ماه ۱۳۹۱ تا آذر ۱۳۹۴ رخ داده است.»
طبق اعلام دیدبان، بیش از ۴۲ هزار مورد از تلفاتی که اخیراً به تأیید رسیده افراد غیرنظامی بوده و اکثر آنها در زندان های رژیم سوریه زیر شکنجه کشته شده اند.
عبدالرحمان گفت با فروکش کردن جنگ، تیم این سازمان توانسته است در مورد گزارش های تلفاتی که به دلیل نبود مستندات در آمار کلی لحاظ نشده تحقیق کند.
او گفت: «[فروکش کردن جنگ] فرصتی در اختیار ما قرار داد تا بتوانیم ده ها هزار موردی را که برایشان مدرک نداشتیم مستند کنیم.»
دیدبان حقوق بشر سوریه در برآوردهای قبلی خود ادعا کرده که دست کم ۱۰۰ هزار تن در اثر شکنجه یا شرایط وحشتناک زندان های رژیم جان باخته اند و از سال ۱۳۹۰ تاکنون نیم میلیون نفر گذرشان به زندان های سوریه افتاده است.
«رفتار غیرانسانی و شکنجه»
بدرفتاری رژیم بشار اسد رئیس جمهور سوریه با زندانیان بر همگان آشکار شده و استفاده این رژیم از شکنجه کاملاً مستند است.
غاده باقر، نویسنده سوری، در کتابش «وقتی زندان ها لب به سخن می گشایند» چاپ ۱۳۹۷ اسامی ۶۰۰ فرد سوری را می آورد که فقط از استان ادلب به اسارت رژیم درآمده و در اثر شکنجه در زندان جان باخته اند.
باقر گفت یکی از چالش های اصلی در مسیر نوشتن این کتاب این بوده است که بعضی از خانواده ها کشته شدن پسرانشان را نمی پذیرفتند.
او گفت بسیاری هنوز امید دارند که فرزندشان زنده است و ممکن است روزی برگردد.
کمیسیون سازمان ملل متحد برای تحقیقات سوریه روز ۱۱ اسفند در گزارشی گفت مردان، زنان، پسران و دختران بازداشت شده توسط نیروهای رژیم یا طرفدار رژیم در معرض رفتار غیرانسانی و شکنجه، از جمله تجاوز، قرار گرفته اند.
در این گزارش آمده است: «دست کم ۲۰ روش مختلف از شکنجه های وحشتناک مورد استفاده حکومت سوریه با مستندات فراوان به ثبت رسیده است.»
این روش ها عبارتند از استفاده از شوک الکتریکی، سوزاندن اعضای بدن، کشیدن ناخن و دندان، اعدام صوری، جا دادن زندانیان در لاستیک ماشین و مصلوب کردن یا آویزان کردن افراد از یک یا دو دست یا پا به مدت طولانی، غالباً همراه با کتک زدن شدید.»
تلاش ها برای مؤاخذه الاسد
دولت ایالات متحده در سال ۱۳۹۸ قانون قیصر برای محافظت از غیرنظامیان سوری را تصویب کرد تا رژیم الاسد در قبال جنایاتش مسئول شناخته شود.
الاسد هفته گذشته با برگزاری «نمایش دلقک وار» انتخابات ریاست جمهوری که به قول ناظران بین المللی نه آزاد بود و نه بی طرفانه، باز هم در مسند قدرت ماند.
نام قانون قیصر از نام یک عکاس سابق ارتش سوریه گرفته شده است که در سال ۱۳۹۲ با ۵۵ هزار عکس از قساوت زندان های رژیم از این کشور گریخت؛ در بعضی از این تصاویر، اجساد مثله شده ای دیده می شود که شماره هایی نیز روی پیشانیشان نوشته شده است.
به موجب این قانون، هر شرکتی که در هر نقطه از جهان با رژیم سوریه همکاری داشته باشد جریمه خواهد شد و تا زمانی که مرتکبین این سوء استفاده ها در جنگ سوریه به پای میز محاکمه کشیده نشوند، کمک های ایالات متحده برای بازسازی این کشور متوقف خواهد شد.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا ۱۱ فروردین گفتند در خصوص ادعاهای جنایات جنگی که از ابتدای درگیری به وقوع پیوسته هم از رژیم سوریه و هم از گروه های افراط گرا و دیگر گروه های مسلح مطالبه «پاسخگویی» خواهند کرد.
در بیانیه مشترکی که در تارنمای وزارت امور خارجه فرانسه منتشر شد ۱۸ وزیر خارجه اتحادیه اروپا گفتند: «کشورهای متبوع ما اجازه نخواهند داد که جنایتکاران جنگی و شکنجه گران از زیر بار مجازات قسر دربروند.»
وزرای این کشورها گفتند: «ما در برابر قساوت هایی که در سوریه رخ داده و مسئولیت عمده آن بر عهده رژیم و حامیان خارجی آن است ساکت نخواهیم ماند.»
«همه مسئولند با فرار از مجازات مبارزه کنند و پاسخگویی در برابر جرایم رخ داده در سوریه را مطالبه کنند، فارغ از اینکه چه کسی مرتکب آن جرایم شده است.»
رژیم و متحدانش بیشترین تلفات را به بار آورده اند
با انتشار آمار جدید دیدبان حقوق بشر سوریه، شمار کل کشته شدگان غیرنظامی در جنگ کنونی سوریه به ۱۵۹ هزار ۷۷۴ تن می رسد و حملات نیروهای رژیم سوریه و شبه نظامیان متحد آن عامل اکثریت تلفات شناخته شده است.
گروه های شبه نظامی که نیروی قدس سپاه تشکیل داده و تحت فرماندهی خود دارد، از جمله لشکر فاطمیون، برای نگه داشتن رژیم سوریه در مسند قدرت و سرکوب مخالفان هم پنهان و هم آشکار در جنگ مداخله کرده اند.
گروه های شبه نظامی و اصطلاحاً شرکت های امنیتی خصوصی مورد حمایت روسیه نیز در سر پا نگه داشتن رژیم سوریه نقش داشته اند.
دیدبان حقوق بشر سوریه همچنین دست کم ۵۷ هزار و ۵۶۷ کشته را به عنوان آمار کلی تلفات در زندان ها و بازداشتگاه های حکومتی از سال ۱۳۹۰ مستند کرده است، که به مراتب بیشتر از ۱۶ هزار کشته شده رسمی است که در اسفند ماه گزارش کرده بود.
این دیدبان همچنین ۱۶۸ هزار و ۳۲۶ کشته در میان سربازان سوری و گروه های شبه نظامی متحد رژیم گزارش کرد، که بالغ بر نیمی از این آمار را سربازان تشکیل می دهند.
در این جنگ ۶۸ هزار و ۳۹۳ افراط گرا کشته شده اند که بیشتر آنها اعضای داعش یا گروه های مرتبط با القاعده، از جمله تحریرالشام و همچنین ۷۹ هزار و ۸۴۴ عضو دیگر گروه های مخالف بوده اند.
به گفته دیدبان حقوق بشر، در طول همه گیری جهانی ویروس کرونا توجهات بر مبارزه با بیماری کووید ۱۹ متمرکز شد و در سال ۱۳۹۹ شاهد کمترین آمار تلفات جنگی از زمان شروع درگیری بودیم، به طوری که آمار تلفات به ۱۰ هزار کشته رسید.