هنگامی که ایران به تازگی پیشنهاد نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری آینده در سوریه را داد، ناظران آن را یادآور این مثل قدیمی ایرانی دانستند: «به روباه گفتند: شاهدت کیست؟ گفت: دمم!»
سوریه قرار است انتخابات ریاست جمهوری خود را در روز ۵ خرداد با حضور سه نامزد برگزار کند؛ هرچند پیروزی یکی از آنها عملاً قطعی است.
انتظار می رود بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، در یک روند انتخاباتی که هم مخالفان حکومت سوریه و هم غرب آن را به عنوان مضحکه ای برای تحکیم استبداد اسد توصیف می کنند، برای سومین دوره هفت ساله به عنوان فرد پیروز معرفی شود.
خانواده اسد و حزب بعث او با کمک نیروهای امنیتی، ارتش، و به ویژه در ده سال گذشته ایران و روسیه، برای مدت پنج دهه بر سوریه حکومت کرده اند.
امسال دهمین سالگرد سرکوب خونین اعتراضات مسالمت آمیز است. آن رویداد شعله های آتش جنگ داخلی را برافروخت و چندین گروه و قدرت را درگیر کرد.
جنگ داخلی در سوریه منجر به کشته شدن صدها هزار غیرنظامی و آواره شدن میلیون ها نفر در سراسر آن کشور و نیز به کشورهای همسایه شده است. بنا بر داده های رسمی، که به احتمال زیاد کمتر از ارقام واقعی است، حدود ۵.۵ میلیون سوری خانه هایشان را ترک کرده اند.
با این وجود در یک دهه گذشته، به رغم ویران شدن یک جامعه و مردمی که در بحبوحه خونریزی، خشونت، و زوال اقتصادی دچار اختلاف شده اند، اسد همچنان از حمایت شدید متحدان ایرانی و روسی خود برخوردار بوده است.
«نه آزاد و نه منصفانه»
سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد اسفند ماه گذشته از جامعه جهانی خواست که «فریب» انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در سوریه را نخورند.
لیندا توماس-گرینفیلد به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت: «این انتخابات نه آزاد خواهد بود و نه منصفانه. این انتخابات به رژیم اسد مشروعیت نمی بخشد.»
او گفت که این انتخابات «با معیارهای تعیین شده در قطعنامه ۲۲۵۴ - از جمله این که باید تحت نظارت سازمان ملل متحد باشد یا بر اساس یک قانون اساسی جدید برگزار شود - مطابقت ندارد.»
در حالی که ۵۱ نفر برای نامزدی ثبت نام کرده بودند، فقط سه نفر - که یکی از آنها رئیس جمهوری کنونی سوریه است - در نهایت واجد شرایط نامزدی تشخیص داده شدند.
برای این که صلاحیت نامزدها جهت رقابت در انتخابات تأیید شود آنها باید در ده سال گذشته در سوریه زندگی کرده باشند، که این خود به معنای رد صلاحیت چهره های سرشناس اپوزیسیون در تبعید است.
کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، بارها نسبت به دیکتاتوری وحشیانه اسد و رفتار او با سوری ها ابراز نگرانی کرده اند. این رفتارها شامل به کار بردن گاز شیمیایی علیه آنهاست. در این میان حتی کودکان نیز از این اقدامات رژیم اسد رنج برده اند.
کشورهای عضو گروه هفت (جی۷) روز ۱۵ اردیبهشت بار دیگر از یک راه حل سیاسی برای پایان دادن به جنگ در سوریه حمایت کردند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، پس از این دیدار در توییتی نوشت: «من و همتایانم در گروه هفت بار دیگر بر تعهدمان نسبت به یک راه حل سیاسی برای پایان دادن به جنگ در سوریه و حمایت از صدور دوباره مجوز سازوکار کمک رسانی مرزی سازمان ملل متحد، تأکید کردیم. ما به تلاش برای پیشبرد همه جنبه های قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد و پایان دادن به رنج مردم سوریه ادامه خواهیم داد.»
نیکلاس دو ریویه، سفیر فرانسه در سازمان ملل متحد، گفت: «فرانسه برای انتخابات برنامه ریزی شده توسط رژیم هیچ گونه مشروعیتی قائل نخواهد بود.»
وی افزود که بدون شمول سوری های خارج از کشور و دادن مجوز به آنها برای رقابت در این انتخابات، شهروندان سوری برخلاف آن چه که در یکی از قطعنامه های سازمان ملل متحد تصریح شده است، «تحت سلطه انحصاری رژیم و بدون نظارت بین المللی» خواهند بود.
هم زمان با نگرانی قدرت های غربی از دیکتاتوری اسد، ایران و روسیه هم در گفتار و هم در عمل قاطعانه از اسد و رژیم او حمایت کرده اند.
مصداق روباه و دمش
میزان پشتیبانی تزلزل ناپذیر جمهوری اسلامی از اسد و رژیم او تا حدودی در نحوه استقبال مقامات ایرانی از اسد در سفر او به تهران در سال ۱۳۹۸، آشکار شد.
در جریان بازدید از پیش اعلام نشده اسد از ایران که جزئیات آن بعداً در گزارش خبرگزاری تسنیم منتشر شد، اطلاعات سپاه و نیروهای امنیتی سوریه اسد را از طریق گذرگاه های مخفی و درهای پشتی وارد ساختمان ها کردند تا او بتواند با خاطری آسوده با علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، دیدار کند.
همچنین سال گذشته زمانی که اسد و همسرش بنا به گزارش ها به ویروس کرونا مبتلا شدند، دولت ایران و دفتر رهبر جمهوری اسلامی بلافاصله پیشنهاد کرد که برای آنها کمک های پزشکی بفرستد.
در همان زمان، هزاران ایرانی در نتیجه سوءمدیریت این همه گیری توسط رژیم جان خود را از دست می دادند؛ وضعیتی که تا به امروز نیز ادامه داشته است.
در پی اعلام نامزدی اسد برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری سوریه، خامنه ای با صدور بیانیه ای ضمن تحسین اسد، او را به عنوان یک «رهبر بزرگ و ستودنی کشور خود، منطقه، و محور مقاومت» توصیف کرد.
از زمان انتشار فایل صوتی یک مصاحبه جنجالی که در روز ۵ اردیبهشت به بیرون درز کرد، جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در سفر به کشورهای منطقه بوده است. انتشار آن فایل صوتی انتقادات فراوانی را متوجه ظریف کرده است.
ظریف روز چهارشنبه (۲۲ اردیبهشت) در دمشق در دیدار با اسد با ابراز حمایت جمهوری اسلامی از انتخابات سوریه، نسبت به روند آماده سازی دولت سوریه برای برگزاری انتخابات ابراز رضایت کرد.
ظریف همچنین گشایش کنسولگری ایران در حلب را به عنوان دلیل دیگر برای سفر خود به سوریه برشمرد.
شاید مضحک تر از نفس انتخابات سوریه، این حقیقت است که ظریف در دمشق گفت که ایران داوطلب نظارت بر انتخابات سوریه است.
رژیم ایران از طریق سپاه پاسداران و بازوی برون مرزی آن، یعنی نیروی قدس، بی وقفه از اسد و جنایت های او حمایت کرده است. اسد به احتمال زیاد برنده انتخابات شناخته خواهد شد. این دومین انتخاباتی است که طی جنگ خونین ده ساله در کشور او برگزار می شود.
و اکنون، ایران با لفاظی ها، پول، و جنگ افزار به اسد کمک می کند تا موقعیتش را تثبیت کند و احتمالاً به کارزار جنگ و ویرانی علیه مردمش ادامه دهد.