شک و تردید نسبت به عزم ایران برای توقف تأمین سلاح حوثی‌ها

عدن - به‌گفتهٔ ناظران سیاسی، عدم اقدام ایران جهت متوقف ساختن قاچاق سلاح و مواد مخدر برای حوثی‌ها باعث می‌شود نیت اصلی این کشور درخصوص صلح پایدار در یمن مورد تردید قرار گیرد.

توافق بین ایران و عربستان که در اسفندماه گذشته به امضا رسید، امیدها را برای پایان دادن به جنگ هشت‌سالهٔ یمن افزایش داده است. با این حال ایران همچنان به مسلح کردن و آموزش دادن حوثی‌ها ادامه می‌دهد و اشاره کرده است که این توافق که با میانجیگری چین محقق شد به این موضوع اشاره‌ای نکرده است.

در روز ٢١ اردیبهشت‌ماه، تیم لندرکینگ فرستادهٔ ویژه ایالات متحده در امور یمن گفت برقراری اخیر روابط بین عربستان سعودی و ایران مانع از ارسال سلاح توسط تهران برای حوثی‌ها نشده است.

لندرکینگ گفت: «من همچنان نگران نقش ایران هستم، چراکه [ایران] در طول دورهٔ جنگ حوثی‌ها را برای جنگ و حمله به عربستان مسلح کرده، آموزش داده و تجهیز کرده است».

او گفت اگرچه بیش از یک سال است که حمله‌ای صورت نگرفته، «ایرانی‌ها به قاچاق سلاح و مواد مخدر برای درگیری ادامه داده‌اند.»

گروه بین‌المللی بحران در اظهار نظری که در روز ٣۰ فروردین‌ماه منتشر شد اعلام کرد ایران هنوز ارادهٔ خود را برای دادن امتیازات واقعی به‌ویژه در مورد عرضهٔ سلاح‌های پیشرفته به حوثی‌ها نشان نداده است.

در این بیانیه آمده بود: «حتی اگر ایران بخواهد قواعد بازی را رعایت کند، نفوذ آن بر حوثی‌ها و توانایی این کشور برای متقاعد کردن این گروه جهت پذیرش یک توافق سیاسی [...] همچنان مورد تردید است».

در این بیانیه اعلام شد که تمدید آتش‌بس رسمی که می‌تواند منجر به آتش‌بس دائمی شود، اولین گام مهم به‌سوی صلح پایدار خواهد بود.

احمد ناجی، پژوهشگر گروه بین‌المللی بحران به المشارق گفت به‌رغم اظهارات ایران «ما هنوز موضع‌گیری یا گام‌های عملی را در میدان شاهد نبوده‌ایم».

او گفت: «امیدواریم در هفته‌های آینده تغییری رخ دهد.»

تلاش برای قاچاق سلاح

نبیل عبدالحفیظ، معاون وزیر امور حقوقی و حقوق بشر، گفت اگر ایران بخواهد از صلح در یمن حمایت کند، حوثی‌ها را به‌سمت صلح سوق خواهد داد.

به‌گفتهٔ او، با این حال این کشور همچنان به ارسال سلاح برای حوثی‌ها ادامه داده است، چنانکه توقیف محموله‌های سلاح اخیر نشان می‌دهد و این موضوع ناقض مفاد آتش‌بس است.

در بهمن‌ماه گذشته، نیروی دریایی ایالات متحده قطعات موشک بالستیک ساخت ایران و موشک‌های ضدتانک را به‌نمایش گذاشت که به‌گفتهٔ این نیرو توسط نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا از یک کشتی در نزدیکی عمان توقیف شده بود و مقصد آن حوثی‌ها بود.

در روز ٢٥ دی‌ماه نیروهای نخبهٔ فرانسوی با حمایت ارتش ایالات متحده یک محمولهٔ عظیم سلاح‌های ایرانی را که برای حوثی‌ها ارسال شده بود، در خلیج عمان توقیف کردند.

ستاد مرکزی ایالات متحده (سنتکام) گفت: «بیش از ٣۰۰۰ تفنگ تهاجمی، ٥٧٨،۰۰۰ گلوله مهمات و ٢٣ موشک هدایت‌شوندهٔ ضدتانک پیشرفته کشف شد.»

در روز ١٦ دی‌ماه، نیروی دریایی ایالات متحده اعلام کرد بیش از ٢۰۰۰ تفنگ تهاجمی قاچاق را از یک قایق ماهیگیری در مسیر دریایی ایران به‌سمت یمن توقیف کرده است.

در آذرماه گذشته نیز نیروی دریایی ایالات متحده مواد پیش‌ساز انفجاری، فیوزهای موشک و پیشرانه را که با یک کشتی ماهیگیری از ایران به‌سمت یمن قاچاق می‌شد، توقیف کردند.

مؤسسهٔ رویال یونایتد سرویسز که یک اندیشکدهٔ دفاعی و امنیتی بریتانیا است، در گزارش ٢٣ دی‌ماه خود اعلام کرد ایران به‌طور کامل از حوثی‌ها حمایت می‌کند.

بنا به این گزارش این کشور «راکت، موشک و هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد)» را در اختیار آنها می‌دهد که از آنها برای حمله به زیرساخت‌های نظامی، صنعتی و غیرنظامی عربستان سعودی در عمق قلمروی این کشور استفاده می‌شود.

بنا به گزارش هیئت کارشناسان سازمان ملل درخصوص یمن که در بهمن‌ماه گذشته به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شد احتمالاً از پهپاد نیز برای انتقال سلاح به حوثی‌ها استفاده می‌شود.

«عجله نداشتن برای تحقق صلح»

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیز متهم به هدایت و حمایت از عملیات قاچاق مواد مخدر از طریق شبه‌نظامیان خود است. این گروه‌ها از قاچاق مواد مخدر سود زیادی کسب می‌کنند تا بتوانند سلاح بخرند و بودجهٔ مورد نیاز فعالیت‌های خود را تأمین کنند.

نیروی دریایی ترکیبی چندملیتی از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ٢٥۰ میلیون دلار مواد مخدر غیرقانونی را در منطقه توقیف کرده‌اند که مبدأ بسیاری از این محموله‌ها از ایران بوده است.

مشخص شد دو قایق ماهیگیری که در روزهای ١٨ و ٢۰ اردیبهشت‌ماه در خلیج عمان توقیف شده بودند، از بندر چابهار ایران به‌راه افتاده‌اند.

یکی از این قایق‌ها هروئین و متامفتامین (که معمولاً با نام «کریستال مت» شناخته می‌شود) به ارزش ٣۰ میلیون دلار و دیگری ٨۰ میلیون دلار هروئین با خود حمل می‌کرد.

فارس البیل، تحلیلگر سیاسی به المشارق گفت شاخص واقعی مبنی بر اینکه ایران حاضر است امتیاز بدهد این است که «حوثی‌ها را به‌سوی [راه حل] سیاسی سوق دهد و میزان همکاری خود را با آنها کاهش دهد.»

به‌گفتهٔ او این مسئله شامل توقف عرضهٔ سلاح به این گروه شبه‌نظامی است.

او گفت: «ایران نه تنها سلاح در اختیار حوثی‌ها قرار می‌دهد، بلکه برایشان نفتکش نیز می‌فرستد که برای آنها درآمدزا است و همچنین مواد مخدر را برایشان ارسال می‌کند».

عبدالسلام محمد، مدیر مرکز مطالعات استراتژیک ابعاد، گفت علاوه بر مواد مخدر غیرقانونی، جریان سلاح‌های ایرانی از جمله موشک، پهپاد، مهمات و مسلسل همچنان به‌سمت حوثی‌ها سرازیر می‌شود.

او به المشارق گفت این مسئله نشان می‌دهد که ایران برای دستیابی به صلح در یمن عجله‌ای ندارد.

فیصل الماجدی، معاون وزیر دادگستری یمن، گفت ناوگان پنجم ایالات متحده اعلام کرده که در طول دورهٔ آتش‌بس، پنج محمولهٔ سلاح ارسالی از بندر عباس ایران به ناحیهٔ حوف در استان المهره در یمن را توقیف کرده است.

او گفت این محموله‌های توقیف‌شده «جدی نبودن ایران را برای دستیابی به صلح در یمن» اثبات می‌کند.