جوانان عراقی هدف عملیات قاچاق «مت‌آمفتامین» تحت حمایت سپاه

حیدر، جوانی ۲۹ ساله و ساکن بصره است. او پس از آن که به مت‌آمفتامین، مادهٔ مخدر غیرقانونی مرگباری که از ایران به عراق قاچاق می‌شود، معتاد شد، هرگز تصورش را هم نمی‌کرد که بتواند به زندگی عادی بازگردد.

مت‌آمفتامین، که با نام کریستال نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی به‌شدت اعتیادآور با فرم کریستالی سفید است که بر سیستم اعصاب مرکزی تأثیر می‌گذارد.

مت‌آمفتامین رایج‌ترین مادۀ مخدر غیرقانونی در عراق است که بیشتر در مرکز و جنوب عراق استفاده می‌شود. شبه‌نظامیان مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و گروه‌های نیابتی آن نقشی محوری را در قاچاق این ماده ایفا می‌کنند.

حیدر به المشارق گفت، او چندین ماه به‌دلیل اعتیادش به موادمخدر در یک درمانگاه خصوصی تحت درمان قرار داشت و دو سال طول کشید تا به‌طور کامل بهبود یابد و به زندگی عادی بازگردد.

او گفت: ‌«نمی‌خواهم به یاد بیاورم کی و چگونه استفاده از این مواد مخدر را شروع کردم. از روی کنجکاوی و کسالت بود، اما در نهایت دیدم که زندگی‌ام جهنم شده است.»

حیدر گفت: «این یک تجربهٔ تلخ بود که تقریباً به قیمت جانم تمام شد و اطرافیانم را آزار داد ... خدا را شکر می‌کنم که اکنون آن روزها گذشته است.»

عباس، پدر حیدر، می‌گوید که مت‌آمفتامین پسرش را در مدت کوتاهی به فردی دیگر تبدیل کرد و باعث بدخلقی، عصبانیت، و عدم تمرکز او شد. او وزن زیادی هم از دست داد.

زمانی که متوجه شدیم او از آن مواد مخدر خطرناک استفاده می‌کند، او را فوراً به مرکز ترک اعتیاد بردیم و همواره در کنارش بودیم و با او عذاب کشیدیم تا در نهایت بهبودی‌اش را به‌دست آورد.»

قاچاق مواد مخدر از ایران

مناطق هم مرز با ایران به مسیرهای اصلی قاچاق موادمخدر -- از جمله کریستال، حشیش، هروئین، و تریاک -- تبدیل شده است.

سپاه پاسداران به هدایت و حمایت از عملیات قاچاق از طریق شبه‌نظامیان خود در عراق و دیگر نقاط خاورمیانه متهم است.

عبدالقادر النایل، تحلیلگر مسائل سیاسی، گفت: «قاچاق موادمخدر برای ایران منفعت مالی دارد؛ چرا که سود هنگفتی از آن به‌دست می‌آورد و از آن برای خرید سلاح و تأمین بودجۀ فعالیت گروه‌های نیابتی خود استفاده می‌کند.»

اما به‌گفتهٔ او، مهمترین هدف سپاه پاسداران «آسیب رساندن به کشورهای همسایه، مختل کردن روند توسعه، برنامه‌های عمرانی و طرح‌های جوانان، و گسترش فعالیت‌های مجرمانه» است.

او به المشارق گفت که این امر در خدمت تضعیف بافت اجتماعی این کشورها به‌نفع سیاست‌های توسعه‌طلبانهٔ ایران است.

النایل گفت که کریستال و دیگر موادمخدر غیرقانونی از طریق مرزها از ایران و سوریه قاچاق می‌شود و به قیمتی ناچیز به فروش می‌رسد.

او گفت که در همین حال، شبکه‌های قاچاق موادمخدر وابسته به شبه‌نظامیان، کاری می‌کنند که مصرف‌کنندگان موادمخدر در ازای دریافت رایگان مواد به فروشندگان و قاچاقچیان کریستال تبدیل شوند.

به‌گفته نائل، ایران در تلاش است تا عراق را به «یک کشور مصرف‌کننده و تولیدکنندهٔ انواع موادمخدر -- و نه فقط کریستال -- و نیز یک نقطهٔ ترانزیت اصلی به بقیهٔ کشورهای منطقه تبدیل کند.»

مقامات عراقی تلاش می‌کنند که مرزها را تحت کنترل داشته باشند و عملیات امنیتی مستمری را علیه هزاران فروشنده و قاچاقچی موادمخدر انجام دهند.

در تازه‌ترین مورد، سرویس امنیت ملی عراق روز ۲۲ فروردین در بصره، پس از تبادل آتش با قاچاقچیان، از ورود ۲۰ کیلوگرم کریستال و ۱۰ کیلوگرم حشیش از ایران جلوگیری کرد.

سرویس امنیت ملی عراق در همان روز اعلام کرد که خطرناک‌ترین شبکهٔ موادمخدر در استان المثنی در جنوب عراق با ۱۵ عضو متلاشی شده است.

عراق در آذرماه حدود شش تن موادمخدر غیرقانونی، شامل انبوهی از حشیش، قرص کاپتاگُن، و کوکائین را به آتش کشید؛ به تعبیر مقام‌ها، این عملیات بزرگ‌ترین عملیات امحا طی بیش از یک دهه بوده است.

در جنوب شرقی عراق، کار احداث خاکریز و خندق در امتداد مرز ایران و در طول مسیر رودخانۀ شط‌العرب در دست انجام است.

کار احداث این استحکامات از خردادماه گذشته آغاز شده و هدف آن انسداد مسیرهای قاچاق موادمخدر مورد استفادۀ قاچاقچیان است.

تأثیر ویرانگر بر جامعه

به‌گفتهٔ کارشناسان، مت‌آمفتامین تأثیری ویرانگر بر جامعه دارد؛ چرا که خطر آن به‌ویژه در میان جوانان به‌سرعت گسترش پیدا می‌کند.

آمار دقیقی از تعداد مصرف کنندگان کریستال در عراق در دست نیست. استفاده از این مادهٔ مخدر از سال ۱۳۹۶، یعنی از زمانی که این ماده به یک تجارت پرسود برای قاچاقچیان، دلالان، و شبکه‌های فاسد به‌دلیل سهولت ساخت تبدیل شد، افزایش یافته است.

اما وزارت کشور عراق می‌گوید که در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۶ هزار نفر را به اتهام قاچاق، خرید و فروش، و استفاده از مواد مخدر غیرقانونی، از جمله کریستال، دستگیر کرده است.

به‌گفتهٔ این وزارتخانه، در همین مدت نیم تُن موادمخدر کشف و ضبط شده است.

در همین حال، وزارت بهداشت عراق نیز اعلام کرد، از آغاز سال ۱۴۰۱ مجموعاً ۴۵۰۰ معتاد و مصرف‌کنندهٔ موادمخدر -- در بازهٔ سنی ۱۵ تا ۳۰ سال -- تحت مداوا قرار گرفته‌اند.