افزایش حضور ایالات متحده و نیروهای بین‌المللی در تنگهٔ هرمز موجب اطمینان‌بخشی به منطقه

به‌گفتهٔ تحلیلگران نظامی، افزایش حضور نیروهای بین‌المللی و ایالات متحده در تنگهٔ هرمز پس از توقیف غیرقانونی نفتکش‌ها توسط ایران موجب اطمینان خاطر در منطقه شده است.

در روز ١٣ اردیبهشت‌ماه ناوگان شناورهای تندروی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کشتی نیووی متعلق به یونان و حامل پرچم پاناما را در حین حرکت از دبی به فجیره در امارات متحدهٔ عربی محاصره و توقیف کرد.

توقیف این کشتی در تنگهٔ هرمز شش روز پس از وقوع حادثه‌ای مشابه در آبهای خلیج فارس رخ داد. در آن حادثه، کماندوهای نیروی دریایی ایران با استفاده از هلیکوپتر بر روی عرشهٔ نفتکش ادونتیج سوئیت حامل پرچم جزایر مارشال که به مقصد ایالات متحده در حال حرکت بود، فرود آمدند.

در روز ٢٢ اردیبهشت‌ماه، رسانه‌های دولتی ایران اعلام کردند این کشور سومین نفتکش به نام پیوریتی و حامل پرچم پاناما را توقیف کرده است.

وزارت دفاع ایالات متحده در روز ٢٢ اردیبهشت‌ماه اعلام کرد برای مقابله با تجاوز ایران، موضع دفاعی خود در منطقه را تقویت خواهد کرد.

دریاسالار برد کوپر، فرمانده نیروهای دریایی ترکیبی که فرماندهی ستاد مرکزی نیروی دریایی ایالات متحده و ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده را نیز برعهده دارد گفت: «توقیف و آزار و اذیت بی‌دلیل، غیرمسئولانه و غیرقانونی کشتی‌های تجاری توسط ایران باید متوقف شود».

او افزود ایالات متحده «متعهد به حفاظت از حقوق ناوبری در این آبهای حساس است.»

تیم هاوکینز، سخنگوی ناوگان پنجم گفت از دارایی‌های نظامی موجود از جمله هواپیماها و کشتی‌ها برای «تقویت گشت‌زنی نوبتی به‌منظور افزایش حضور ما به‌ویژه در تنگهٔ هرمز و اطراف آن» بهره گرفته خواهد شد.

افزایش نظارت از طریق ساختار امنیت دریایی بین‌المللی متشکل از ١١ کشور و همچنین نهاد آگاهی دریایی هشت کشور اروپایی در تنگهٔ هرمز صورت خواهد گرفت.

ناوگان پنجم ایالات متحده اعلام کرد در روز ٢٤ اردیبهشت‌ماه، نیروهای مشترک بحرین، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده گشت‌زنی چندجانبه‌ای را در تنگهٔ هرمز انجام دادند.

ایالات متحده در واکنش به تشدید نگرانی‌ها دربارهٔ حمل و نقل بین‌المللی، ناوگانی متشکل از ١۰۰ شناور سطحی بدون سرنشین را آماده کرده است که طبق گزارش‌ها ظرف چند ماه آینده مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت.

مشارکت‌های امنیتی

ناصر راشد، افسر سابق ارتش کویت به المشارق گفت واکنش‌ها در منطقهٔ خلیج فارس به تقویت‌های نظامی ایالات متحده «در تمام سطوح بسیار مثبت» بود.

او یادآوری کرد که تازه‌ترین موارد توقیف کشتی‌ها توسط ایران تأثیری بر قیمت نفت نداشته است، زیرا ایالات متحده اعلام کرد حضور نظامی خود را تقویت خواهد کرد.

همچنین، او یادآور شد که در حال حاضر کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی، امارات متحدهٔ عربی و کویت با ایالات متحده همکاری استراتژیکی دارند.

راشد درخصوص توقیف اخیر نفتکش‌ها گفت: «ایران اطلاعات نادرستی دربارهٔ دلیل انجام این اقدامات خصمانه منتشر کرده است».

او افزود این مسئله بار دیگر نشان داد که به‌رغم تحولات سیاسی اخیر و تلاش این کشور برای برقراری روابط حسنه با کشورهای خلیج فارس نمی‌توان به آن اعتماد کرد.

فتحی السید، پژوهشگر امور ایران در مرکز مطالعات منطقه‌ای و استراتژیک الشرق اشاره کرد که این حوادث درست پیش از نشست سران اتحادیهٔ عرب در عربستان سعودی رخ داد.

او گفت: «این مسئله، نیت واقعی ایران را درخصوص تجاوز مستمر به حمل و نقل دریایی و احترام نگذاشتن به میثاق‌های بین‌المللی تأیید می‌کند».

امنیت دریایی

السید گفت مداخلهٔ سریع ایالات متحده به شکل‌گیری احساس امنیت در منطقه در برابر تجاوزات ایران چه در قالب حمله به کشتی‌ها و چه به‌صورت قاچاق غیرقانونی سلاح و مواد مخدر کمک کرد.

به‌گفتهٔ السید، از نظر کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس، امنیت دریایی «خط قرمزی است که نمی‌توان آن را زیر پا گذاشت». او افزود تقویت یگان‌های نظامی توسط ایالات متحده نشانه‌ای از عزم این کشور برای توقف اقدامات تجاوزگرانهٔ ایران است.

او گفت: «وجود رابطهٔ نزدیک با ایالات متحده به‌دلیل توانایی‌های عظیمی که شناورهای دریایی این کشور در خلیج فارس دارند، به‌منزلهٔ سوپاپ اطمینان [برای منطقه] است.»

منصور الشهری، کارشناس مسائل نظامی اهل عربستان سعودی گفت ایالات متحده با تقویت حضور خود در منطقه «قصد داشت پیامی را به طرف ایرانی ارسال کند و بر قدرتمند بودن مشارکت ایالات متحده و خلیج فارس و تعهد ایالات متحده نسبت به امنیت و ثبات منطقه تأکید کند.»

او به المشارق گفت این پیام موجب اطمینان‌بخشی به منطقه شد، که ایالات متحده «به‌طور تام و تمام به حفظ امنیت در برابر هر خطری، به‌ویژه تهدید مداوم و فزایندهٔ ایران متعهد است».

ایجاد نیروی ضربت تازه

نیروهای دریایی ترکیبی تحت رهبری ایالات متحده که یک ائتلاف دریایی چندملیتی است روز دوشنبه (١ خردادماه) نیروی ضربت تازه‌ای را ایجاد کرد که برای افزایش امنیت دریایی در خاورمیانه نیروهای دریایی کشورهای شریک را آموزش می‌دهد و قابلیت‌های عملیاتی را بهبود می‌بخشد.

رهبران نظامی طی مراسمی در مقر ناوگان پنجم ایالات متحده در بحرین، نیروی ضربت ترکیبی ١٥٤ که پنجمین کارگروه نیروهای دریایی ترکیبی و متشکل از ٣٤ کشور است را تأسیس کردند.

نیروی ضربت ترکیبی ١٥٤ به‌طور مداوم رویدادهای آموزشی در زمینهٔ آگاهی دریایی، قانون، توقیف، نجات و کمک‌رسانی و همچنین توسعه رهبری را سازماندهی خواهد کرد.

کوپر، فرمانده نیروهای دریایی ترکیبی گفت: «نیروهای دریایی ما هنگامی در بهترین وضعیت خود هستند که ما در کنار هم آموزش ببینیم، عمل کنیم و همکاری داشته باشیم.»

او گفت: «تأسیس نیروی ضربت ترکیبی ١٥٤ تعهد عمیق ما را نسبت به تقویت و گسترش مشارکت‌ها از طریق فرصت‌های آموزشی جدید نشان می‌دهد، که امنیت دریایی منطقه را بهبود می‌بخشد.»

نیروی دریایی ترکیبی در بیانیه‌ای اعلام کرد فرماندهی نیروی ضربت جدید را یک کاپیتان نیروی دریایی ایالات متحده برعهده دارد که ستادی چندملیتی را ایجاد و رهبری می‌کند.

از پاییز امسال، کشور دیگری فرماندهی را بر عهده خواهد گرفت.

تعداد کارکنان کلیدی نیروی ضربت ترکیبی ١٥٤ در طول فرصت‌های آموزشی کلیدی مانند رویداد افتتاحیهٔ نیروی ضربت موسوم به کامپس رز که در هفتهٔ جاری در بحرین برگزار می‌شود، توسط کشورهای شریک در نیروهای دریایی ترکیبی افزایش خواهد یافت.

روز یکشنبه بیش از ٥۰ شرکت‌کننده از کشورهای بحرین، کویت، عمان، پاکستان، عربستان سعودی، بریتانیا و ایالات متحده برای شرکت در این تمرین نظامی حضور پیدا کردند.