آشکار شدن تهدید هوآوی برای خاورمیانه و آفریقا پس از برملا شدن موارد متعدد

رویدادهای اخیر همراه با مجموعه‌ای از اطلاعات فاش‌شده و تحقیقات مختلف، حاکی از آن است که هوآوی، غول مخابراتی چینی، تهدیدی جدی در کشورهایی که عمیقاً درگیر ساختار دیجیتال داخلی خود هستند، به‌شمار می‌رود.

این امر به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه وشمال آفریقا (منا)، جایی که هوآوی از طریق سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار در آنها، به حضور تقریباً انحصاری دست یافته است، تهدیدی جدی به‌شمار می‌رود.

بالن نظارتی چین که اوایل بهمن بر فراز ایالات متحده به پرواز درآمد، باعث بروز خشم دیپلماتیک شد و نگرانی‌ها در مورد شیوه‌های جمع‌آوری اطلاعات از سراسر جهان توسط پکن را برانگیخت. این بالن کمی بعد توسط یک هواپیمای جنگی ایالات متحده سرنگون شد.

هوآوی، که در ظاهر تولیدکنندۀ تلفن همراه و محصولات بی‌خطر است، در واقع به‌شدت از سوی دولت چین حمایت می‌شود و با «ارتش آزادیبخش خلق چین» پیوندهای عمیقی دارد.

در شمال آفریقا نیز هوآوی، یک مرکز لجستیک را در بندر طنجه مد، در مراکش، ایجاد کرده است. هوآوی تلاش کرده است که از این طریق با سامانۀ ارتباطی راه‌آهن ملی این کشور متصل شود. این شرکت در ساخت و راه‌اندازی پروژۀ «شهر ایمن مراکش» نیز مشارکت داشته است.

هوآوی در سال ۱۴۰۱ توافقنامه‌ای را در امارات متحدۀ عربی به‌منظور «همکاری در تقویت راهبردهای سایبری محلی» امضا کرد.

نشریۀ دیپلمات در سال ۱۴۰۱ گزارش داد که این شرکت چینی در هشت کشور خاورمیانه و شمال آفریقا، با شرکت‌های مخابراتی محلی به‌منظور گسترش ارتباطات «۵جی» (نسل پنجم) همکاری می‌کند.

هوآوی در سال ۱۴۰۰ برای ترویج استفاده از رایانش ابری در خاورمیانه ۱۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرد.

وال‌استریت ژورنال در سال ۱۳۹۸ گزارش داد، این شرکت با ارائۀ قراردادهای ارزان‌قیمت که اغلب آنها از طریق وام‌های با شرایط مطلوب تأمین می‌شود، و نیز ارائۀ خدمات به مشتریان، در ۴۰ کشور آفریقایی شبکه‌های مخابراتی ایجاد کرده است.

در گزارشی که فروردین ۱۴۰۰ توسط مؤسسۀ بروکینگز منتشر شد، آمده است که قابلیت‌های اطلاعاتی، در بطن برنامۀ نوسازی نظامی چین قرار دارد.

ژنگ آنچی، از آکادمی فناوری اطلاعات و ارتباطات چین، در سال ۱۳۹۹ به‌نقل از این گزارش گفت: «اگر توان اطلاعاتی نیروهای نظامی مدرن زیاد باشد، قدرت نظامی آنها نیز زیاد خواهد بود.»

او گفت: «اساس و بنیاد یک نیروی اطلاعاتی شبکه است. بدون پشتیبانی از شبکه‌های فراگیر، پهن‌باند، و موبایل، حرف‌زدن از یک ارتش اطلاعاتی قدرتمند تنها صحبت‌های بی‌پایه و اساس است.»

دیل الوف در نشریۀ دیپلمات نوشت: «از آنجا که کشورهای منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا بیش از پیش به سامانه‌های فناوری چینی متکی خواهند شد. پکن نیز اهرم و نفوذ خود را به‌دست می‌آورد.»

«این وابستگی‌های نوظهور به‌عنوان یک سازوکار بازدارنده عمل می‌کنند؛ چرا که هر حکومت یا شرکتی که جرأت توهین کردن به چین را داشته باشد، در معرض خطر عدم دسترسی به بازار عظیم آن کشور و فناوری‌های حیاتی آن که زندگی روزمره را ممکن می‌سازد، قرار خواهد گرفت.»

برملا شدن هک چین

در سال‌های اخیر، گزارش‌های مربوط به نفوذ هکرهای چینی تحت حمایت حکومت به سامانه‌های سراسر جهان بیشتر شده است.

برای نمونه، مقر اتحادیۀ آفریقا در سال ۱۳۹۹ هک شد. تحلیلگران این اقدام مجرمانه را بخشی از الگوی گسترده‌تر شبکه‌های چینی برای نفوذ الکترونیکی به شبکه‌های ارتباطی اصلی در آفریقا توصیف کردند.

به گزارش رویترز، کارکنان بخش فناوری مقر اتحادیۀ آفریقا کشف کردند که گروهی از هکرهای چینی مظنون، سرورهای واقع در یک ساختمان اداری را به‌منظور انتقال ویدئوهای نظارتی از محوطۀ اتحادیه آفریقا در آدیس‌آبابا در اتیوپی دستکاری کرده‌اند.

این گروه هکری با نام مستعار «رئیس‌جمهوری برنزی» توانسته بود دوربین‌های دفترها، محوطۀ پارکینگ، تالارها، و سالن‌های برگزاری جلسات مقر اتحادیۀ آفریقا را زیر نظر بگیرد.

بنا بر یک یادداشت داخلی این اتحادیه، تکنسین‌ها توانستند جریان انتقال داده‌ها را قطع کنند. همچنین، کارشناسان هشدار داده بودند که هکرها می‌توانند به‌سادگی بار دیگر اختیار کار را در دست بگیرند.

مارک آزبورن، پژوهشگر «سکیورورکس»، در این رابطه گفت که شرکت او شواهد متقنی را مشاهده کرده است که نشان می‌دهد «رئیس‌جمهوری برنزی» از درون چین فعالیت می‌کند و در کارزارهای جاسوسی که مغولستان و هند را هدف قرار می‌دهند، شناسایی شده است.

جاشوا مزروی، تحلیلگر ارشد سیاست آفریقا در بنیاد «هریتیج»، در سال ۱۴۰۰ به صدای آمریکا گفت: «من شگفت‌زده نشده‌ام. ما می‌دانیم که چین در سراسر جهان، از جمله آفریقا، به‌همین روش عمل می‌کند.»

واشنگتن شرکت هوآوی را از تأمین سامانه‌های دولتی ایالات متحده منع کرده و از کاربرد تجهیزات آن در بخش خصوصی به دلیل نگرانی از اینکه هوآوی موظف به هم‌رسانی اطلاعات با دولت چین است، به‌شدت جلوگیری کرده است.

آبان‌ماه گذشته و در پی ممنوعیت تأیید تهیۀ تجهیزات مخابراتی جدید از هوآوی و زی‌تی‌ای، جسیکا روزنورسل، رئیس کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات متحده، با انتشار بیانیه‌ای گفت: «این مقررات جدید بخش مهمی از اقدامات ما برای محافظت از مردم آمریکا در برابر تهدیدهای امنیت ملی مربوط به مخابرات است.»

کشورهای غربی دیگر نیز با استناد به خطرات امنیتی، دسترسی تلفن‌های هوآوی به شبکه‌های همراه ۵جی را مسدود کرده‌اند.

تهدید جاسوسی هوآوی

هوآوی که بسیاری از بازارهای منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا را قبضه کرده، برخی ابزارهای امنیتی را که حکومت‌ها از آن برای نظارت و سانسور دیجیتال استفاده می‌کنند، فروخته است.

اما به گزارش وال‌استریت ژورنال، کارمندان هوآوی خدمات دیگری را ارائه کرده‌اند که به‌صورت عمومی فاش نشده است.

این روزنامه می‌نویسد: «تکنسین‌های این شرکت قدرتمند چینی، دست‌کم در دو مورد، شخصاً به حکومت‌های آفریقایی کمک کرده‌اند که از مخالفان سیاسی خود جاسوسی کنند.»

به‌گفتۀ مقامات ارشد امنیتی که مستقیماً با کارمندان هوآوی در این کشورها کار می‌کنند، این شامل «شنود ارتباطات رمزگذاری‌شده و رسانه‌های اجتماعی آنها و استفاده از داده‌های سلولی برای ردیابی محل نگهداری آنها» می‌شود.

رسانه‌های الجزایری در سال ۱۳۹۸ مطلبی را بر اساس گزارش «وال‌استریت ژورنال»، منتشر کردند. این مطلب مدعی شده است که کارکنان هوآوی به‌منظور کمک به دولت‌های الجزایر، اوگاندا، و زامبیا برای جاسوسی از مخالفان سیاسی خود از یک سامانۀ نظارتی استفاده کرده‌اند. هوآوی این گزارش را رد کرده است.

اما مقامات آفریقایی می‌گویند که مقامات دولت چین نقشی کلیدی را در تسهیل معاملات هوآوی در آفریقا، شرکت در جلسات، و اسکورت مقامات اطلاعاتی آفریقا به مقر این شرکت در شنژن، چین، ایفا کرده‌اند.

بنا بر داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط استیون فلدشتاین، پژوهشگر نظارت دیجیتال در دانشگاه ایالتی بویز، هوآوی سامانه‌های نظارت تصویری و تشخیص چهره پیشرفته را در بیش از ۲۴ کشور فروخته است.

به‌دنبال یک رشته تحقیقات در سال ۱۴۰۰، واشنگتن پست فاش کرد که بیش از ۱۰۰ فایل پاورپوینت هوآوی را که بسیاری از آنها طبقه‌بندی «محرمانه» داشتند، بررسی کرده است.

در این گزارش آمده است این فایل‌ها نشان می‌دهند هوآوی «چگونه می‌تواند به مقامات دولتی کمک کند که افراد را از طریق صدایشان شناسایی کنند، افراد سیاسی مد نظرشان را تحت نظارت قرار دهند، برنامه‌های بازآموزی ایدئولوژیک و کار زندانیان را مدیریت کنند، و به خرده‌فروشان در ردیابی مشتریان‌شان با استفاده از فناوری تشخیص چهره کمک کنند.»

هوآوی با برنامۀ تشخیص چهرۀ پکن در استان شین‌جیانگ چین هم در ارتباط است. میلیون‌ها مسلمان در شین‌جیانگ به‌زور به «اردوگاه‌های بازآموزی» منتقل شده‌اند و تحت انواع شکنجه، تجاوز جنسی، و آزار و اذیت قرار گرفته‌اند.

وب سایت شرکت هوآوی مجموعه‌ای از محصولات نظارت تصویری را نیز فهرست کرده است.