حملۀ منتقدان به سفر لاوروف به عراق: «شریک غیرقابل اعتماد»

ناظران می‌گویند سفر اخیر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجۀ روسیه، به بغداد جزئی از کارزار روسیه و ایران برای فشار آوردن به عراق و کاهش تأثیر تحریم‌های بین‌المللی مسکو و تهران است.

به‌گفتۀ ناظران، مسکو اهمیتی به منافع عراق نمی‌دهد و فقط به‌دنبال پیشبرد منافع خود است.

روز ۱۶ بهمن، لاوروف به‌همراه هیئت عالی‌رتبه‌ای متشکل از نمایندگان ۲۵ نهاد رسانه‌ای، شرکت انرژی و بخش‌های متعدد دیگر وارد پایتخت عراق شد.

وزیر امور خارجۀ روسیه در این سفر با رهبران احزاب سیاسی عراق و مقام‌های دولت این کشور، از جمله عبداللطیف جمال رشید، رئیس‌جمهوری عراق، دیدار کرد.

گفتگوها بر تقویت روابط اقتصادی و بهبود فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاری روسیه در عراق، به ویژه در صنعت نفت، متمرکز بود.

المانیتور گزارش کرد که روابط اقتصادی روسیه با عراق حول محور صنعت انرژی می‌چرخد و شرکت‌های روسی لوک‌اویل و گازپروم، دو بازیگر اصلی این صحنه، بیش از ۱۰ میلیارد در این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

اما در اثر تحریم‌های غرب علیه مسکو بر سر موضوع تجاوز به اوکراین، شرکت‌های روسی در زمینۀ دریافت پول به مشکل برخورده‌اند.

یک منبع از وزارت امور خارجۀ عراق به المانیتور گفت لاوروف در مورد موانع پیش‌روی شرکت‌های روسی با مقام‌های عراقی گفتگو کرده است.

به‌گفتۀ این رسانه، او پیرامون بهبود روابط تجاری و اقتصادی دو کشور، به ویژه از طریق کمیسیون همکاری تجاری، اقتصادی و علمی روسیه و عراق، نیز گفتگو کرده است.

تعهدات بین‌المللی عراق

قحطان الخفاجی، استاد علوم سیاسی دانشگاه النحرین، به المشارق گفت هدف اصلی سفر لاوروف این بوده است که عراق را در زمرۀ حامیان مسکو و مروجان آشتی با ایران بیاورد.

او گفت ایران نیز به‌دلیل اتحاد راهبردی خود با روسیه در خدمت اهداف این کشور است و هر دو کشور تلاش می‌کنند «تا عراق را به‌سمت خود بکشانند و از همکاری اقتصادی و راهبردی با آن منفعت ببرند».

خفاجی گفت همکاری با عراق باعث «کاهش فشار محدودیت‌های بین‌المللی تحمیل‌شده به آنها» خواهد شد.

اما او هشدار داد که فشار آوردن به عراق برای نادیده گرفتن عزم جامعۀ بین‌المللی در مجازات روسیه و ایران به‌دلیل سیاست‌ها و دخالت‌هایشان در امور کشورهای دیگر مخل منافع عراق خواهد بود.

او گفت بنابراین عراق با توجه به تعهداتی که نسبت به جامعۀ بین‌المللی دارد، از همکاری‌هایی که ممکن است مشکل‌ساز باشد، «به ویژه در موضوع تجارت دلاری و مبارزه با تروریسم»، دوری خواهد کرد.

انگیزه‌های نامعلوم روسیه

ناظران گفتند خواست روسیه برای ایجاد روابط دوجانبه با عراق بر اساس منافع دوجانبۀ دو کشور مشکوک است.

پیشنهادهای سرمایه‌گذاری مسکو و درخواست‌های آن برای همکاری مزایای یک‌طرفه دارد و صرفاً برای تحقق منافع روسیه در منطقه و تقویت نفوذ ایران و گروه‌های شبه‌نظامی نیابتی آن مطرح می‌شود.

به‌گفتۀ ناظران، روسیه که در پی تجاوز به اوکراین در گرداب مشکلات و انزوای بین‌المللی افتاده آمادۀ تحقق نیازهای فوری عراق برای توسعه نیست.

افزون بر این، مسکو از طریق هماهنگی با سرکردگان گروه‌های شبه‌نظامی عراقی مورد حمایت ایران که علیه مردم عراق مرتکب جنایت شده‌اند، سیاست‌های حامی تروریسم دارد و شریک قابل اعتمادی محسوب نمی‌شود.

از جمله موارد هماهنگی با متحدان ایران می‌توان به دیدارهای مکرر قیس خزعلی، سرکردۀ گروه شبه‌نظامی عصائب اهل‌الحق، با البروس کوتراشف، سفیر روسیه در بغداد، اشاره کرد.

در آبان‌ماه نیز اکرم الکعبی، سرکردۀ حرکت‌النجباء، به مسکو سفر کرد، که باعث افزایش نگرانی‌ها در عراق شد؛ از جمله آنکه روسیه در صدد گسترش نفوذ خود در این کشور خاورمیانه از طریق مجاری غیررسمی -- به ویژه گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران -- است.