روز یکشنبه، ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام) اعلام کرد نیروهای ایالات متحده روز شنبه (۱ بهمن) سه عامل «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) را در یک یورش زمینی و هلیکوپتری در شرق سوریه دستگیر کردهاند.
این سه نفر بهعنوان تسهیلگر، مسئول تدارکات و «وابستهٔ» این گروه افراطگرا معرفی شدهاند.
پیش از این عملیات اخیر علیه سرکردگان و عوامل داعش در منطقهٔ تحت کنترل کردها در شرق سوریه، یک یورش هلیکوپتری دیگر نیز در سپیدهدم ۲۰ آذر انجام شده بود که طی آن دو «مقام» داعش کشته شدند؛ افزون بر این، قبلاً نیز یورشهای موفق دیگری علیه عناصر داعش صورت گرفته است.
همچنین، این عملیات در شرایطی انجام شد شده است که نیروهای کرد و ایالات متحده در تلاشند تا خشونتهای داعش را در اردوگاههای تحت مدیریت کردها ریشهکن کنند. آنها از کشورهایی که شهروندانشان در این مراکز پرجمعیت زندگی میکنند خواستهاند تا نسبت به بازگرداندن این افراد به وطنشان اقدام کنند.
روز ۲۴ دیماه، ۱۴۲ خانوادهٔ عراقی از اردوگاه الهول در استان حسکه واقع در شمال شرق سوریه به وطنشان بازگشتند؛ این عملیات هشتمین عملیات انتقال اینچنینی بود.
کاروانها با اسکورت نیروهای امنیتی به مقصد نهاییشان یعنی مرکز اصلاح و تربیت جدعه در جنوب موصل رسیدند.
این ۵۸۰ عراقی -- که بیشترشان زن و کودک و سالمند هستند -- قرار است حدود دو یا سه ماه در یک برنامهٔ اصلاح و تربیت شرکت کنند و سپس به شهرهایشان برگردند.
پس از دو ماه تعلیق برنامهٔ بازگشت داوطلبانهٔ آوارگان عراقی از اردوگاه الهول که از اوایل سال ۱۴۰۰ شروع شده بود، این افراد اکنون وارد این مرکز شدهاند.
ایفان جابرو، وزیر مهاجرت عراق، روز هشتم دیماه اعلام کرد بهدلایل لجستیکی، از جمله بررسیهای امنیتی و فراهم کردن خدمات مراقبتی و پشتیبانی لازم برای اطمینان از ادغام مجدد بازگشتگان در جامعه، این برنامه موقتاً متوقف شده است.
خانم جابرو گفت بازگشت عراقیها از اواخر سال ۱۴۰۱ تحت نظارت سازمان امنیت ملی عراق ادامه خواهد یافت.
سازمان امنیت ملی عراق مسئول انجام بررسیهای امنیتی سوابق بازگشتگان و اطمینان از عدم ارتباط آنها با داعش است.
از بین بردن منابع تروریسم
در پی آخرین عملیاتهای بازگشت، قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق، گفت تلاشها در راستای یافتن راهکاری یکباره و همیشگی برای مسئله خانوادههای عراقی ساکن الهول ادامه دارد.
او گفت عراق «در تلاش است تا پس از اصلاح روانی و اجتماعی آن خانوادهها، برای از بین بردن منابع تروریسم و بستن اردوگاه الهول طبق چشمانداز ملی رسیدن به امنیت پایدار در عراق و منطقه اقدام کند».
عراق در نظر دارد بهتدریج حدود ۸۰۰۰ خانوادهٔ عراقی را که هنوز در الهول بهسر میبرند با هماهنگی نیروهای دموکراتیک سوریه و پشتیبانی ائتلاف بینالمللی به وطنشان برگرداند.
هدف این است که بحران این اردوگاه خاتمه یابد، چرا که هزاران خانوادهٔ نیروهای سوری داعش و اتباع کشورهای دیگر نیز در آنجا زندگی میکنند.
ژنرال مایکل «اریک» کوریلا، فرمانده سنتکام، دولت عراق را بهسبب ایفای «نقش سازنده و دلیرانهاش» ستایش کرد.
او گفت: «ما بههمراه متحدانمان در نیروهای دموکراتیک سوریه فرصتهای مشابه برای کاهش جمعیت اردوگاه الهول را دنبال خواهیم کرد تا تلاشهای داعش برای جذب نیرو با سوءاستفاده از شرایط و رنج و عذاب آوارگان اردوگاه خنثی شود».
وی افزود، بازگشت، اصلاح و ادغام مجدد ساکنان اردوگاه «برای عراق، برای منطقه و برای تداوم شکست داعش بسیار حیاتی است».
پایان دادن به مشکل
علی عمر کبعو، معاون فرماندار نینوا، به المشارق گفت: «هرچه این افراد آواره بیشتر در اردوگاه بمانند، خطر متأثر شدن از ایدئولوژی تروریستی و جذب شدن در داعش برای آنها بیشتر خواهد شد».
او گفت: «با توجه به این نکته و مسائل بشردوستانه، دولت تصمیم گرفت بهشکل مسئولانه و قانونی به این موضوع پردردسر ورود کند تا از تبدیل اردوگاه به بستر گسترش تروریستها جلوگیری شود».
وی خاطرنشان کرد که بازگشتگان الهول تنها افراد عراقی هستند که هنگام سلطهٔ داعش بر موصل و دیگر شهرهای عراق در سال ۱۳۹۳ از دست این گروه گریختند.
او گفت حساب این افراد از کسانی که با داعش همکاری میکردند یا افرادی که در سال ۱۳۹۸ در باغوز سوریه میجنگیدند و سپس در آخرین سنگرگاهشان کشته شدند و همسران و کودکانشان به الهول منتقل شدند، جداست.
تاکنون حدود ۱۰۸۵ خانوادهٔ عراقی از الهول خارج شده و به وطنشان بازگشتهاند.
مقامهای عراقی با همکاری سازمانهای بینالمللی و افراد داوطلب حدود ۶۵۶ خانوادهٔ بازگشته از اردوگاه را اصلاح کرده و آنها را با موفقیت به دامان جوامعشان بازگرداندهاند.