روز پنجشنبه (۱۷ آذر) ایالات متحده یک شبکۀ فرار از تحریمها را در فهرست سیاه خود قرار داد. این شبکه، فروش نفت برای نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و حزبالله لبنان را تسهیل کرده است.
این اقدام بهعنوان بخشی از موج تازۀ تحریمهای بینالمللی انجام شده است. دیپلماتهای اروپایی نیز روز جمعه فاش کردند که اتحادیۀ اروپا برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران در روز دوشنبه، از جمله تحریمهایی بهدلیل تحویل پهپاد به روسیه آماده میشود.
بریتانیا نیز در چهارچوب تحریمهای گسترده علیه ۳۰ هدف در سراسر جهان، شماری از مقامات حکومت ایران را نیز تحریم کرد.
تحریمهای آمریکا یک شبکۀ تجاری به رهبری سیتکی آیان، تاجر ترک، که در تجارت نفت سپاه پاسداران مشارکت داشته را هدف قرار داده است. این تحریمها پس از آن اعمال میشود که ایالات متحده در ۲۶ آبان، ۱۳ شرکت پتروشیمی را بهدلیل تسهیل تجارت غیرقانونی با ایران مورد تحریم قرار داد.
وزارت امور خارجه و خزانهداری ایالات متحده در بیانیههای جداگانهای اعلام کردند که شبکۀ آیان با مشارکت مقامات ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران فروش صدها میلیون دلار نفت ایران به چین و روسیه را تسهیل کرده است.
وزارت خزانهداری ایالات متحده گفت: «شرکتهای آیان برای فروش نفت ایران با شرکتهای خارجی قراردادهای فروش بینالمللی منعقد کردهاند، انتقال محمولههای نفت را هماهنگ کردهاند، و به پولشویی مبالغ دریافتی کمک کردهاند.»
بهگفتۀ وزارت خزانهداری ایالات متحده، این اقدامات با پنهان کردن منشأ ایرانی این نفت و نیز مخفی نگهداشتن منافع نیروی قدس سپاه پاسداران در فروش آنها میسر شده است.
بهگفتۀ وزارت خزانهداری ایالات متحده، تحریمهای اعمالشده «مکمل» تحریم یک شبکۀ بینالمللی قاچاق نفت و پولشویی در روز ۲ خرداد است؛ شبکهای که تحت هدایت مقامات نیروی قدس سپاه پاسداران و با پشتیبانی دولت روسیه فعالیت میکرد.
این شبکه با حمایت دولت روسیه و سازمانهای اقتصادی حکومتی، فروش صدها میلیون دلار نفت ایران را بهمنظور سود رساندن به نیروی قدس سپاه پاسداران و حزبالله لبنان تسهیل کرده بود.
در اطلاعیۀ روز پنجشنبه وزارت خزانهداری اعلام کرد: «این شبکهها بههمراه هم منابع درآمدی مهمی را برای ایران و نیروس قدس سپاه پاسداران فراهم کردند.»
مسدود کردن جریان درآمد نیروس قدس
برایان نلسون، از مقامات وزارت خزانهداری، گفت که اقدام اخیر نشاندهندۀ تعهد مستمر ایالات متحده «قطع دسترسی نیروی قدس سپاه پاسداران به جریانهای درآمدی خود، و هدف قرار دادن کسانی است که از نظام مالی بینالمللی برای پشتیبانی از این گروه سوءاستفاده میکنند.»
او گفت: «ایالات متحده به اعمال تحریمها علیه تجارت غیرقانونی نفت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادامه خواهد داد.»
آیان، پسرش بهادین آیان، قاسم اوزتاس از معاونان ارشد او، و مصطفی عمر کپتان از وابستگان سپاه پاسداران، روز پنجشنبه به همراه ۲۶ نهاد که همگی در فعالیتهای فرار از تحریمها مشارکت داشتند، در فهرست سیاه قرار گرفتند.
یک شناور نیز بهعنوان اموال مسدودشده شناسایی شد.
بنا بر اعلام وزارت خزانهداری ایالات متحده، آیان با هماهنگ کردن فروش و ارسال نفتی که در کنترل او بود و نیز با کمک به جابهجایی درآمد حاصله از این معاملات برای سپاه پاسداران به این نهاد کمک کرده است.
بهگفتۀ این وزارتخانه، او از شبکۀ گروه شرکتهای «ایاسبی» خود که در جبل الطارق ثبت شده، بهمنظور پنهان کردن منشأ نفت و مقصد پرداختها استفاده کرده است.
وزارت خزانهداری ایالات متحده افزود که آیان از یکی از شرکتهای خود برای خرید یک تانکر حمل گاز طبیعی مایع با پرچم پاناما برای سپاه پاسداران استفاده کرده است.
گسترش تحریمهای اتحادیۀ اروپا علیه ایران
بهگفتۀ دیپلماتها، اقدامات جدید اتحادیۀ اروپا شامل وضع تحریمهایی بر حدود هشت فرد و سازمان است. این تحریمشدگان در ساخت و تحویل پهپادهای مورد استفادۀ مسکو در جنگ با اوکراین، دست داشتهاند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، انتظار میرود این تحریمها روز دوشنبه در نشست وزیران امور خارجه در بروکسل رسماً امضاء شود.
پیش از این، اتحادیۀ اروپا هشت مقام و سازمان، از جمله فرمانده کل سپاه پاسداران و دو شرکت سازندۀ پهپاد را بهدلیل تحویل اسلحه به روسیه تحریم کرده است.
نیروهای کرملین از پهپادهای ساخت ایران بهعنوان یکی از سلاحهای اصلی برای حمله به زیرساختهای بخش انرژی اوکراین استفاده کردهاند.
اتحادیۀ اروپا قصد دارد تحت یک بستۀ تحریمی جداگانه عرضۀ موتورهای پهپاد از این اتحادیه به روسیه و ایران را متوقف کند و از این طریق موفق به مهار ماشین جنگی مسکو شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز جمعه، بریتانیا تحریمهای گستردهای را علیه ۳۰ هدف در سراسر جهان، از جمله ۱۰ فرد مرتبط با نظام قضایی و زندانهای ایران، اعلام کرد.
بهگفتۀ وزارت امور خارجه، این «بیشترین [تحریمهایی است] که بریتانیا تاکنون در یک بسته لحاظ کرده است.»
علی چهارمحالی و غلامرضا ضیایی، دو تن از رؤسای سابق زندان مخوف اوین در تهران، از جملۀ تحریمشدگان هستند.
همچنین، پنج تن از روسیه و منطقۀ کریمه، که تحت سلطه روسیه قرار دارد، در بحبوحۀ تهاجم جاری به اوکراین در فهرست سیاه قرار گرفتهاند؛ تهاجمی که با موجهای پیدرپی تحریمهای بریتانیا علیه مسکو مواجه شده است.