ناظران میگویند، ایران بهواسطۀ پشتیبانی نظامی خود از روسیه -- که در روزهای اخیر با استفاده از پهپادهای ساخت ایران حملاتی را در اوکراین اجرا کرده -- بیوقفه پلهای ارتباطی خود با جامعۀ جهانی را از بین برده است.
اوکراین روز یکشنبه (۳ مهر) اعلام کرد، شهر بندری اودسا، واقع در جنوب آن کشور، در یک شب مورد حملۀ سه پهپاد ساخت ایران قرار گرفته است.
مرکز فرماندهی عملیات جنوب ارتش اوکراین با انتشار پستی در فیسبوک اعلام کرد: «اودسا بار دیگر مورد حملۀ پهپادهای انتحاری دشمن قرار گرفت.»
در این بیانیه آمده است: «دشمن سه مرتبه ساختمان اداری واقع در مرکز این شهر را هدف قرار داد. نیروهای پدافند هوایی یکی از این پهپادها را سرنگون کردند.»
بهگفتۀ این مقام، هیچگونه تلفات جانی ثبت نشده است.
ناتالیا گومنیوک، سخنگوی مرکز فرماندهی جنوب اوکراین، به خبرگزاری فرانسه گفت: «اینها پهپادهای ساخت ایران بودهاند.»
در حملۀ روسیه با پهپاد ساخت ایران در روز جمعه یک غیرنظامی در اودسا کشته شد.
بهگفتۀ نیروهای مسلح اوکراین، چهار پهپاد ساخت ایران نیز روز جمعه در جنوب این کشور سرنگون شدند.
ارتش اوکراین با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «اودسا از طریق دریا و توسط پهپادهای انتحاری هدف حمله قرار گرفته است.»
در این بیانیه آمده است: «دو پهپاد، یک ساختمان اداری را در منطقۀ بندری تخریب کردند و نیروهای امدادی مشغول خاموش کردن آتش هستند. در این میان یک غیرنظامی کشته شد. یک فروند پهپاد شاهد-۱۳۶ نیز توسط نیروهای پدافند هوایی بر فراز دریا سرنگون شد.»
به گزارش نیویورک تایمز، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، هفتۀ گذشته گفت که طی روزهای اخیر هفت پهپاد ساخت ایران بر فراز شهرهایی از جبهۀ شرقی تا ساحل جنوبی سرنگون شدهاند.
پهپادهای کامیکازه که به «پهپادهای انتحاری» یا مهمات پرسهزن نیز معروف هستند، مستقیماً بهسوی هدف پرواز میکنند و آن را بهصورت خودکار از بین میبرند.
شناسایی آنها توسط رادار ساده نیست.
شاهد-۱۳۶ که یک «پهپاد انتحاری» با بُرد ادعایی ۲۵۰۰ کیلومتر است، از خطرناکترین پهپادهای ناوگان ایران محسوب میشود.
پیامدهایی برای ایران
کییف روز جمعه اعلام کرد، اوکراین حضور دیپلماتیک ایران در این کشور را بهدلیل ارسال پهپادهایش به روسیه کاهش خواهد داد.
وزارت امور خارجۀ اوکراین اعلام کرد، «کاردار موقت جمهوری اسلامی ایران در اوکراین» در رابطه با این مسئله که «به روابط اوکراین و ایران ضربۀ جدی وارد میکند، احضار شد.»
این وزارتخانه طی بیانیهای اعلام کرد، به سفیر ایالات متحده گفته شد که ارسال تسلیحات ایران به روسیه «مستقیماً با موضع بیطرفی، احترام به حاکمیت ملی، و تمامیت ارضی اوکراین در تضاد است.»
در این بیانیه آمده است: «در واکنش به چنین اقدام غیردوستانهای، طرف اوکراینی تصمیم گرفته است استوارنامۀ سفیر ایران در اوکراین را لغو کند و تعداد کارکنان دیپلماتیک سفارت ایران در کییف را نیز بهمیزان چشمگیری کاهش دهد.»
حتی پیش از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین و بهدنبال شلیک «تصادفی» چند موشک در دیماه ۱۳۹۸ به یک هواپیمای مسافربری توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روابط ایران با اوکراین سردتر شده بود.
پرواز ۷۵۲ یک هواپیمای مسافربری بینالمللی اوکراینی بود که روز ۱۸ دی ۱۳۹۸ بلافاصله پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف دو موشک قرار گرفت و سرنگون شد.
ایران چند روز پس از آن اعتراف کرد که سپاه پاسداران این هواپیمای مسافربری به مقصد کییف را بهطور تصادفی سرنگون کرده است. همۀ ۱۷۶ سرنشین این هواپیما کشته شدند.
تصمیم ایران بر ارائۀ هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) به روسیه، پیامدهایی برای جمهوری اسلامی داشته است.
کاخ سفید تیرماه گذشته فاش کرد که روسیه برای جنگ خود با اوکراین، در پی دستیابی به صدها هواپیمای بدون سرنشین ایرانی، از جمله پهپادهای دارای قابلیت حمل سلاح، بنا بر «یک جدول زمانی تسریع شده است.»
روز ١٧ شهریورماه، ایالات متحده یک شرکت خدمات حملونقل هوایی ایران را بهخاطر ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در اوکراین تحریم کرد.
همچنین، ایالات متحده سه شرکت و یک فرد دخیل در زمینۀ تحقیق، توسعه، تولید و تهیۀ پهپاد و قطعات آن از جمله سری پهپاد شاهد برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، نیروی هوافضای سپاه پاسداران، و نیروی دریایی سپاه پاسداران را در لیست سیاه خود قرار داد.
شرکت خدمات فرودگاهی سفیران مستقر در تهران نیز بهدلیل نقش خود در ارسال پهپاد به روسیه در لیست سیاه قرار گرفت. این شرکت پروازهای نظامی روسیه میان ایران و روسیه، از جمله پروازهای مرتبط با حمل پهپاد، پرسنل، و تجهیزات مربوط را هماهنگ کرده بود.