تعمیق مشارکت «آهنین» و راهبردی اردن و آمریکا با توافقی جدید

ایالات متحده و اردن بار دیگر بر شراکت راهبردی «آهنین» خود تأکید کردند و توافقنامه‌ای را امضا کردند که این کشور پادشاهی آن را «از نظر مدت زمان و میزان کمک‌های مالی بی‌سابقه» توصیف کرد.

ایالات متحده از طریق این توافقنامه که به‌عنوان «یکی از چشمگیرترین ابزارهای دوجانبه در نوع خود» توصیف شده است، از ارائۀ سالانه ۱٫۴۵ میلیارد دلار کمک خارجی به اردن طی سال مالی ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۸ پشتیبانی می‌کند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ ایالات متحده، جمعه گذشته (۲۵ شهریور) پس از امضای این یادداشت تفاهم گفت: «این چهارمین یادداشت تفاهمی است که کشورهای ما از سال ۱۳۸۹ تاکنون داشته‌اند تا مشارکت راهبردی ما را تعمیق بخشند.»

او گفت: «این یادداشت تفاهم نه تنها طولانی‌ترین مدت زمان را دارد، بلکه بیش از هر تفاهم‌نامه دیگری در گذشته کمک ارائه می‌دهد.»

وزارت امور خارجۀ ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرد که این یادداشت تفاهم «نشانگر تعهدی عظیم به ثبات اردن و تداوم شراکت راهبردی است.»

در ادامۀ این بیانیه آمده است: «تعهد ایالات متحده به امنیت و رفاه اردن آهنین است.»

بنا بر این بیانیه، این توافقنامه ضمن پرداختن به چالش‌های فوق‌العاده‌ای که هم‌زمان با تأثیر شدید چالش‌های منطقه‌ای فراروی اردن قرار دارد، و در حالی که آن کشور اصلاحات اقتصادی را دنبال می‌کند، «توان بلندمدت این مشارکت نزدیک را تضمین می‌کند.»

در این بیانیه آمده است: «ایالات متحده نسبت به کمک به اردن برای توسعۀ هر چه بیشتر اقتصاد و تقویت تاب‌آوری آن کشور» از جمله در مورد مسائلی مانند کمبود شدید آب که این پادشاهی با آن روبه‌روست، متعهد است.

این بیانیه افزوده است: «مشارکت ما همچنین موجب تقویت همکاری و سرمایه‌گذاری در زمینۀ زیرساخت‌ها، انرژی، آب، امنیت غذایی، و مسائل اقلیمی خواهد شد و ایجاد یکپارچگی منطقه‌ای که به شدت مورد نیاز است را تسهیل خواهد کرد.»

پیوندهای نیرومند و پایدار

بلینکن گفت که این توافق «بازتاب‌دهندۀ یک علاقۀ مشترک به خاورمیانه‌ای باثبات، ایمن، و مرفه، و نشان‌دهندۀ تعهد ما به تعمیق مشارکت میان دولت‌ها و ملت‌هایمان به‌منظور دستیابی به این هدف است.»

او گفت: «همچنین، این یادداشت تفاهم، یک سرمایه‌گذاری بر رهبری استثنایی اردن در چالش‌های منطقه‌ای و جهانی است.» او در این رابطه به ارائۀ پناهگاه و «رحم و دلسوزی فوق‌العاده» نسبت به آواره‌شدگان درگیری‌های منطقه‌ای، از جمله جنگ در سوریه، اشاره کرد.

بلینکن گفت: «میزبانی چنین جمعیت بزرگی از آوارگان، به‌ویژه در زمانی که این کشور از همه‌گیری کووید-۱۹ خارج می‌شود، فشار زیادی بر اردن وارد کرده است.»

او افزود که این کشور پادشاهی همچنان نقش مهمی در ارتقای امنیت و ثبات منطقه‌ای ایفا می‌کند. آقای بلینکن یادآور شد که «کمک‌های نظامی خارجی بی‌سابقه» از نوسازی ارتش اردن پشتیبانی می‌کند.

بلینکن گفت:‌ «نیروهای مسلح اردن مدت‌ها یک هم‌پیمان اصلی در نبرد با ایدئولوژی افراطی خشونت‌آمیز و تروریسم بودند و این امر را از جمله به‌عنوان عضوی از ائتلاف جهانی برای شکست دادن دولت اسلامی (داعش) انجام دادند.»

او گفت، افزون بر این، نیروهای اردنی «برای مقابله با تهدیدهای جدید مانند مبارزه با قاچاق مواد مخدر در سراسر مرز شمالی کشور، گام برداشته‌اند.»

ایمن صفدی، وزیر امور خارجۀ اردن، گفت که آن کشور پادشاهی «قدردان» پشتیبانی‌های تزلزل‌ناپذیری است که ایالات متحده از اردن می‌کند.

او این توافق را از نظر «مدت زمان و حجم کمک‌های مالی آن» بی‌سابقه توصیف کرد و گفت که این نشان‌دهندۀ استحکام روابط میان دو کشور است.

صفادی گفت: «در تلاش برای یافتن [یک] راه حل سیاسی برای بحران‌های فاجعه‌بار در سوریه، یمن، و لیبی یا اطمینان از شکست پایدار تروریسم، رهبری ایالات متحده ضروری، و به زبان ساده، غیرقابل جایگزین است.»

او گفت: «اینها چالش‌های دشواری هستند و ما می‌دانیم که نمی‌توانیم بر آنها فائق آییم، مگر اینکه با هم کار کنیم.» او افزود که «اردن به ایفای نقش خود ادامه خواهد داد.»

به‌گفتۀ او، «مشارکت ما نیرومند، پایدار، و راهبردی است.» این مشارکتی است که منافع فزایندۀ آن، نه تنها برای دو کشور ما، بلکه برای منطقه و صلح جهانی نیز ادامه خواهد داشت.»

استقبال از پناهجویان سوری

به‌گفتۀ آنتونی بلینکن، اردن با پذیرش بسیاری از پناهجویان سوری «سخاوت و رهبری چشمگیری» را از خود به نمایش گذاشته است.

او گفت که از زمان آغاز جنگ سوریه، ایالات متحده حدود ۱۵٫۵ میلیارد دلار کمک‌های بشردوستانه به مردم سوریه، از جمله پناهجویان، ارائه کرده است که بیش از ۲ میلیارد دلار آن برای پشتیبانی از تلاش‌های اردن به آن کشور داده می‌شود.

او گفت: «فقط در سال جاری تخصیص بیش از ۱٫۵ میلیارد دلار برای کمک به سوری‌ها، از جمله سوری‌های ساکن اردن، اعلام کردیم که ۷۵۰ میلیون دلار آن همین هفته اعلام شد.»

صفادی نیز گفت که ایالات متحده «از لحاظ کمک به ما برای رویارویی با چالش پناهجویان بسیار فراتر از حد معمول عمل کرده است.» صفادی بحران پناهجویی سوریه را «یک مسئولیت جهانی» و «چالش جهانی» توصیف کرد.

او گفت: «همۀ ما باید دست در دست هم اطمینان یابیم که پناهجویان به زندگی آبرومندانه‌ای که سزاوارش هستند، دست می‌یابند.»

به‌گفتۀ صفادی، سن ۵۰ درصد از ۱٫۳ میلیون سوری ساکن اردن کمتر از ۱۵ سال است و «آنها به مدرسه، دانشگاه، و شغل نیاز دارند.»

او گفت: «ما باید هر کاری که از دست‌مان برمی‌آید انجام دهیم تا به این پناهجویان زندگی شایستۀ آنها» -- یعنی امید، تحصیل، کار، و فرصتی برای برخورداری از یک زندگی مناسب «ارائه شود.»

او افزود که با این کار «آنها همان نیرویی خواهند بود که می‌توانند در آینده کشورهایشان را بسازند، اما اگر ما آنها را به دست نفرت، ناامیدی، و جهل بسپاریم، در آن صورت همۀ ما باید در انتظار آینده‌ای بسیار تیره و تار برای آنها و سراسر منطقه باشیم.»