نفوذ سپاه پاسداران در اقتصاد و سیاست و مکیدن خون ایران

بیش از ٢٥ سال پیش، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (آی ار جی سی) سوءاستفاده از منابع ایران را با تحمیل کردن خود به بخش‌های مختلف اقتصاد آغاز کرد.

ناظران می‌گویند این نهاد به‌تدریج قراردادها را تصاحب کرد و جای پای خود را در اقتصاد ایران محکم کرد تا جایی که شرکت‌ها در صورت وابسته نبودن به آن نمی‌توانند کار کنند.

به گفته آنها بودجه سال مالی جدید که از ١ فروردین‌ماه سال آینده به اجرا درمی‌آید، نمونه بارزی از این مسئله است که چگونه سپاه سهم بزرگی از منابع ایران را در اختیار گرفته است. اقدامی که برای مردم چیزی جز زیان به همراه نداشته است.

دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری در پیش‌نویس بودجه سال ١٤٠١ بودجه اختصاص یافته به سپاه را بیش از ٢١٠ درصد افزایش داده است. این میزان افزایش بسیار قابل توجه و فراتر از روند صعودی قبلی است، در حالی که افزایش حقوق کارکنان دولت تنها ١٠ درصد بوده است.

اگرچه بودجه هنوز به‌طور کامل تصویب نشده است، اما «کلیات» آن به تصویب مجلس ایران رسیده است.

سپاه با توجه به نبود سرمایه‌گذاری خارجی، هدف خود را تقویت سلطه بر اقتصاد ایران و از بین بردن رقابت قرار داده است.

رهبران سپاه می‌گویند فعالیت‌های اقتصادی - و همچنین فعالیت‌های نظامی – آن به منظور محافظت از ایران در برابر تهاجم خارجی صورت می‌گیرد. اما واقعیت این است که سپاه پاسداران با تسلط بر اقتصاد ایران ثروتمندتر می‌شود.

این وضعیت در یک دهه گذشته به مراتب بدتر شده است، تا جایی که ایرانی‌ها می‌گویند: «اگر برای سپاه کار نکنی، اصلاً کار نمی‌کنی.»

حمید شهنواز، مهندس عمران که شرکت بزرگ و سابقاً پردرآمدش در سال ١٣٩٩ ورشکست شد، گفت این بی‌عدالتی را به شکلی ملموس تجربه کرده است.

او گفت: «اگرچه شیوع ویروس کرونا مشکلات را تشدید کرد، اما دلیل اصلی ورشکستگی ما دخالت سپاه پاسداران بود. قیمت‌های پیشنهادی سپاه در تمام مناقصه‌ها کمتر از ما بود و شکی نبود که دیر یا زود از میدان به‌در خواهیم شد.»

شهنواز گفت: «من و شرکایم امیدوار بودیم تغییری رخ دهد، اگرچه می‌دانستیم آرزوی محالی است.» اما ظرف سه سال، «وقتی که سپاه پاسداران طرح های بیشتری را در اختیار گرفت، اوضاع ما بدتر شد.»

سلطه یافتن تدریجی سپاه پاسداران بر سیاست

تا حدود پنج سال پیش، سپاه پاسداران بیشترین نقش خود را در بخش اقتصادی ایفا می‌کرد، اما از آن زمان تاکنون با توجه به حمایت قاطع علی خامنه‌ای، رهبر ایران به عرصه سیاسی نیز راه یافته است.

سفرا و به‌ ویژه سفرایی که در کشورهای منطقه منصوب می‌شوند، یا جزو افسران سابق سپاه پاسداران هستند یا از افراد نزدیک به سپاه. حسن ایرلو، سفیر سابق ایران نزد حوثی‌ها که اخیراً بر اثر ابتلا به کووید ١٩ درگذشت تنها یک نمونه از این واقعیت است.

از دو سال پیش به این سو، بیشتر مناصب داخلی نیز به مقامات سابق سپاه پاسداران تعلق می‌گیرد و فرمانداران نیز نسبتاً به‌ تازگی به شکلی انحصاری از بین اعضای سپاه پاسداران تعیین می‌شوند.

در دولت رئیسی واگذاری پست‌های حساس در داخل و خارج از کشور به مقامات فعلی یا سابق سپاه پاسداران به امری عادی تبدیل شده است.

بر اساس یک گزارش تحقیقی که ٢٨ مهرماه در روزنامه پیام ما منتشر شد، امین توکلی‌زاده معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت ضرورت دارد «نیروهای جهادی» - یعنی سپاه پاسداران - به نیروهای مدیریت کننده شهر «اضافه شوند» و باید به مدیریت مسائل کودکان کار کمک کنند.

در اوایل مهرماه مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران نیز از تصمیم شهرداری تهران برای واگذاری تمام طرح های خود به سپاه پاسداران خبر داده بود.

مواد مخدر غیرقانونی و سلاح‌های غیرمجاز

در همین حال، سپاه پاسداران مخالفان ایرانی را تحت تعقیب قرار می‌دهد عناصر شبه‌نظامی مداخله‌کننده در امور منطقه را آموزش می‌دهد و می‌کوشد در انتخابات مداخله کند. ناظران و شهروندان می‌گویند سپاه بودجه این فعالیت‌ها را از جیب مردم ایران می‌پردازد.

بخشی از هزینه نیز که از بودجه کشور تأمین نمی‌شود، از طریق قاچاق مواد مخدر غیرقانونی و سلاح‌های غیرمجاز فراهم می‌شود. نیروی قدس که بازوی خارجی سپاه پاسداران است و چندین گروه نیابتی آن در این زمینه دخالت دارند.

حوثی‌های یمن و حزب‌الله لبنان شاید پرکارترین چنین گروه‌هایی در این فعالیت‌ها باشند که از کمک یگان‌های ١٩٠ و ٤٠٠ نیروی قدس بهره می‌برند.

به همین ترتیب، افزایش میزان جرایم مرتبط با مواد مخدر در اقلیم کردی عراق، نقش اخلالگرانه و بی‌ثبات‌کننده سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن را نشان می‌دهد. چراکه این گروه‌ها دخالت‌های فراوانی در زمینه تجارت مواد مخدر دارند.

کارشناسان گفتند بخش عمده‌ای از مواد مخدری که وارد اقلیم کردی و بقیه نقاط عراق می‌شود توسط گروه‌های مسلح تحت حمایت سپاه پاسداران یا شرکای آن قاچاق می‌شود. آنها یادآور شدند که قاچاق مواد مخدر منبع مالی قابل توجهی برای این گروه‌ها محسوب می‌شود.

دامنه جنایت‌های سپاه پاسداران بسیار گسترده است، تا جایی که اخیراً برخی از شبه‌نظامیان و گروه‌های وابسته به آن در منطقه به‌ویژه در عراق، دست‌کم در ظاهر تلاش کرده‌اند از آن فاصله بگیرند.