افزایش نرخ جنایات مرتبط با مواد مخدر در اقلیم کردستان عراق مؤیدی بر نقش اخلالگرانه و بی ثبات کننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و نیروهای نیابتی آن است که به شدت در تجارت مواد مخدر دخیل هستند.
به گفته کارشناسان، بیشتر مواد مخدری که وارد اقلیم کردستان و بقیه عراق می شود توسط گروه های مسلح تحت حمایت سپاه پاسداران یا شرکای آن قاچاق می شود. آنها خاطرنشان کردند که قاچاق مواد مخدر منبع مالی چشمگیری برای این گروه هاست.
ریبر احمد خالد، وزیر کشور اقلیم کردستان، شهریور ماه در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که قاچاق مواد مخدر و جرایم مرتبط با مصرف مواد مخدر رو به افزایش است.
او گفت که این امر بر بار مسئولیتی که نیروهای امنیتی بر دوش دارند، اضافه می کند.
سوابق دستگیری ها حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۰ حدود ۵ هزار نفر در مناطق شمال کشور در ارتباط با جرایم قاچاق مواد مخدر و مصرف مواد مخدر دستگیر شده اند که این رقم بیش از دو برابر تعداد دستگیری های ثبت شده در سال ۱۳۹۹ است.
به گفته هوشیار مالو، مدیر اجرایی سازمان دیدبان حقوق بشر کردستان، قاچاق مواد مخدر به یک معضل جدی در عراق تبدیل شده است.
او به المشارق گفت: «مقدار زیادی مواد مخدر، عمدتاً از ایران، [به این کشور] سرازیر می شود.»
وی گفت: «عراق دیگر تنها مکان برای استفاده این سموم نیست، بلکه [این کشور] محلی برای تجارت و دالانی به منظور قاچاق این مواد به کشورهای دیگر است.»
«شاخصها وحشتناک هستند و با این حال، به منظور مهار کردن این تهدید هیچ اقدام مؤثری صورت نگرفته است.»
سرازیر شدن انبوهی از مواد مخدر
مالو گفت که شبه نظامیان قدرتمند، احزاب سیاسی، و شخصیت های تأثیرگذار از نفوذشان برای حمل مواد مخدر از ایران از طریق گذرگاه های غیرقانونی مرزی به عراق استفاده می کنند و از این تجارت غیرقانونی سود می برند.
او گفت که سازمان دیدبان حقوق بشر کردستان به مقامات محلی کمک کرده است تا افرادی را که مواد مخدر را به صورت آنلاین می فروشند، دستگیر کنند. این سازمان رقم این دستگیری ها را ارائه نکرد.
وی با این حال تاکید کرد که با مصرف کنندگان مواد مخدر باید طبق قانون به عنوان قربانی، و نه به عنوان مجرم، رفتار شود. او خواستار به روزرسانی این قوانین بر همین اساس شد.
او با اشاره به نیاز به مراکز توانبخشی و بهبودی در سراسر عراق گفت، این افراد نباید زندانی شوند، بلکه باید به عنوان بیمار تحت درمان اعتیاد و بازپروری قرار گیرند.
بر اساس ناظران محلی و گزارش های پیشین، یگان های ۱۹۰ و ۴۰۰ نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات های مخفیانه قاچاق اسلحه را هدایت می کنند و همچنین انتقال مواد مخدر به عراق را از طریق شبهنظامیان متحد هدایت میکنند.
مقامات امنیتی عراق گفتند که در مدت زمان کمتر از دو سال توانسته اند حدود ۹۰۰ کیلوگرم مواد مخدر از جمله حشیش، هروئین، و متامفتامین (کریستال یا شیشه) و حدود ۱۹ میلیون قرص مواد مخدر را کشف و ضبط کنند.
آنها گفتند که مبدأ اکثر این محموله ها ایران یا سوریه بوده و به منظور توزیع و فروش در چندین منطقه عراق از جمله شمال آن کشور بوده است.
کنترل مرزی شدیدتر
کارزارهای مبارزه با قاچاق مواد مخدر منجر به دستگیری دست کم ۱۷ هزار نفر متهم به دست داشتن در خرید و فروش و قاچاق مواد مخدر در دو سال گذشته شده است.
بسیاری از آنها مستقیماً با شبه نظامیان تحت حمایت ایران در ارتباط بودند یا تحت حفاظت آنها بودند.
یحیی رسول، سخنگوی ارتش عراق، روز ۲۱ دی اعلام کرد که سرویس اطلاعات ملی عراق شبکه ای متشکل از ۱۰ قاچاقچی و فروشنده عمده مواد مخدر را در بغداد از بین برده است.
ربیع الجواری، کارشناس سیاسی، گفت که ایران با قاچاق مواد مخدر خود در فعالیت های خرابکارانه ای دست دارد که خطر آن کمتر از تکثیر سلاح و موشک نیست.
او گفت که مواد مخدر در سراسر عراق، از جمله در اقلیم کردستان، در حال گسترش است. وی افزود که خطر این مواد به دلیل سطح بالای بیکاری، فقر، و فساد در کشور رو به افزایش است.
وی بر لزوم اعمال کنترل شدیدتر بر مرز ۱۴۰۰ کیلومتری با ایران و اتخاذ رویکردی سختگیرانه تر در برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر تأکید کرد.