قاچاق مواد مخدر به‌دست نیروهای نیابتی ایران در سرتاسر منطقه به‌منظور تأمین بودجه

عدن - ایران و نیروهای نیابتی آن در خاورمیانه در زمینۀ تجارت غیرقانونی مواد مخدر به‌شکلی دامنه‌دار مداخله دارند و برای تأمین بودجه خود به آن متکی هستند. کشفیات صورت‌گرفته در سراسر منطقه از دخالت گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان و به‌شکلی فزاینده، حوثی‌ها حکایت دارد.

حزب‌الله سابقه‌ای طولانی در زمینۀ معاملات مواد مخدر غیرقانونی دارد. این موضوع در مورد شبه‌نظامیان عراقی مورد حمایت ایران نیز صدق می‌کند که قاچاق انواع مختلف مواد مخدر را از مرزهای ایران و سوریه به عراق انجام می‌دهند یا تسهیل می‌کنند.

خبرگزاری فرانسه گزارش داد در روز ١٠ اردیبهشت‌ نیروهای امنیتی عراق یک باند قاچاق مواد مخدر را متلاشی کردند و حدود ٦/٢ میلیون قرص کاپتاگون را از انباری در بغداد توقیف کردند. آنها هفت نفر را نیز در این باره دستگیر کردند.

آژانس امنیت ملی در بیانیه‌ای گفت نیروهای عراقی تقریباً در همان بازۀ زمانی، پس از دستگیری فردی «که ٦ کیلوگرم حشیش» در اختیار داشت، با متلاشی کردن دومین باند مواد مخدر دو شخص هم‌دست او را نیز بازداشت کردند.

آژانس مذکور گفت این ١٠ متهم «به داشتن ارتباط با شبکه‌های بین‌المللی قاچاق مواد مخدر اعتراف کردند.»

سوریه، همسایۀ شمال‌غربی عراق تولیدکنندۀ اصلی کاپتاگون در خاورمیانه است. کاپتاگون ماده‌ای محرک از نوع آمفتامین است که در سراسر منطقه قاچاق می‌شود.

مقامات عراقی گفتند قاچاق برون‌مرزی مواد مخدر از ایران به عراق با وجود تلاش‌های دولت برای مهار آن همچنان ادامه دارد.

مؤید سالم الجحیشی، تحلیل‌گر امور نظامی و راهبردی گفت: «کنترل تجارت غیرقانونی مواد مخدر در دستان شبه‌نظامیان مسلح مرتبط با ایران است.»

او گفت: «این شبه‌نظامیان مستقیماً مسئول قاچاق مواد مخدر در عراق هستند و در حال حاضر این اقدامات یکی از بزرگترین منابع مالی آنها را تشکیل می‌دهد.»

بنا به گفتۀ ناظران، بخش عمدۀ مواد مخدر واردشده به اقلیم کردستان و سایر نقاط عراق توسط گروه‌های مسلح مورد حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا هم‌دستان آن قاچاق می‌شود.

هوشیار مالو، مدیر اجرایی سازمان دیده‌بان حقوق بشر کردستان به المشارق گفت: «جریان عظیم مواد مخدر عمدتاً از سمت ایران وارد می‌شود.»

شواهد فزاینده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه حوثی‌ها نیز در حال وارد شدن به این بازی هستند. نیروی قدس سپاه پاسداران مواد مخدر را در اختیار این گروه قرار می‌دهد. این گروه نیز به سهم خود، قاچاقچیان را به‌منظور قاچاق مواد مخدر غیرقانونی به‌کار می‌گیرد.

الگوبرداری حوثی‌ها از حزب‌الله

روز ١٤ اردیبهشت‌، نیروهای امنیتی عربستان اعلام کردند گشت‌های زمینی این کشور در استان‌های جیزان، نجران و عسیر چندین مورد تلاش برای قاچاق مواد مخدر را خنثی کرده‌اند.

بنا به اعلام سرهنگ مصفیر القرینی، سخنگوی گارد مرزی عربستان این نیروها ٧٦٠ کیلوگرم حشیش و بیش از ٤٥ تن قات را توقیف کردند.

آنها همچنین ٦١ نفر را در رابطه با این عملیات دستگیر کردند که شامل ١١ تبعۀ اتیوپی، هفت تبعۀ یمن و دو پاکستانی می‌شدند. این افراد پس از دستگیری به‌همراه مواد مخدر به مقامات تحویل داده شدند.

نبیل عبدالحفیظ، معاون وزیر امور حقوقی و حقوق بشر یمن گفت، سپاه پاسداران مقادیر زیادی مواد مخدر را از طریق قاچاق به‌ حوثی‌ها می‌رساند و آنها نیز به نوبه خود این مواد را از راه‌های مختلف به کشورهای همسایه قاچاق می‌کنند.

به‌گفتۀ او این گروه به‌منظور قاچاق مواد مخدر از طریق مرز زمینی یمن با عربستان، یمنی‌ها و اتباع خارجی از جمله اتباع اتیوپی را به‌کار گرفته است.

او گفت سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن تجارت مواد مخدر را به‌عنوان منبع درآمد تلقی می‌کنند و افزود سپاه پاسداران تلاش می‌کند از موفقیت طولانی‌مدت و پررونق حزب‌الله لبنان در زمینۀ تجارت مواد مخدر به‌عنوان الگویی برای حوثی‌ها استفاده کند.

بنا به گفتۀ وی ایران همچنین از تجارت مواد مخدر به‌منظور تضعیف ثبات داخلی دشمنان منطقه‌ای خود از جمله عربستان سعودی بهره می‌گیرد.

او افزود این کشور از سود حاصل از تجارت غیرقانونی مذکور برای حمایت از شبه‌نظامیان خود استفاده می‌کند و بدین ترتیب اهداف خود یعنی «صدور انقلاب» و بی‌ثبات کردن خلیج فارس را پیش می‌برد. وی از نیروهای یمنی و عربستانی خواست هوشیاری خود را افزایش دهند.

وی متذکر شد تا زمانی که قاچاق اسلحه و مواد مخدر در منطقه ادامه پیدا کند، سپاه پاسداران و نیروهای وابسته به آن از این طریق به حیات خود ادامه می‌دهند.

قاچاق از طریق گذرگاه‌های زمینی

عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، گفت مرزبانان عربستانی با خنثی کردن تلاش‌های مربوط به قاچاق مواد مخدر نشان داده‌اند که سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن در حال برهم زدن «امنیت و ثبات عربستان سعودی و خلیج فارس» هستند.

به‌گفتۀ او مناطقی که توقیف مواد مخدر در آنجا صورت گرفته است، یعنی استان‌های نجران، جیزان و عسیر در عربستان در نزدیکی مرز با یمن «دست‌داشتن حوثی‌ها و همچنین سپاه پاسداران را در پشت پرده آشکار می‌کند.»

او گفت: «کاملاً روشن است که سپاه پاسداران بودجۀ مورد نیاز حوثی‌ها را برای انجام این عملیات تأمین کرد.»

ثابت به این نکته اشاره کرد که حوثی‌ها به استثمار مهاجران آفریقایی، از جمله اتیوپیایی‌ها می‌پردازند. این افراد پس از جذب یا به جبهه‌های جنگ اعزام می‌شوند یا برای انجام عملیات قاچاق مواد مخدر و حشیش به عربستان سعودی فرستاده می‌شوند.

محمود الطاهر، تحلیل‌گر سیاسی، گفت در بسیاری موارد، محموله‌های مواد مخدر غیرقانونی در دریا و فرودگاه‌های عربستان به‌صورت جاسازی شده در انواع محموله‌های دیگر از جمله میوه توقیف شده است.

او گفت: «با این حال، اقدامات سختگیرانه عربستان پس از کشف چندین تن مواد مخدر در بنادر عربستان، سپاه پاسداران را وادار کرد عملیات قاچاق مواد مخدر [زمینی] خود را از طریق حوثی‌ها در یمن افزایش دهد.»

در ماه‌های اخیر خبرچین‌ها نیز نقشی کلیدی در افشای این نوع عملیات ایفا کرده‌اند، چنانکه برخی از افراد خودی بعد از بروز اختلاف بر سر معاملات و تقسیم منافع موضوع را به سرویس‌های امنیتی اطلاع داده‌اند.