افزایش نگرانی ها از تلاش چین برای حضور نظامی در بندری در امارات

مقامات اطلاعاتی ایالات متحده در ماه های اخیر نسبت به فعالیت چین در بندر خلیفه امارات متحده عربی ابراز نگرانی کرده اند. آنها می گویند که چین به طور مخفیانه در حال ساخت یک تأسیسات نظامی است.

به گزارش سی‌ان‌ان، اگرچه به نظر می رسد ساخت و ساز متوقف شده است، چندین مقام آمریکایی هشدار داده اند که نگرانی های امنیتی در مورد حضور چین در این کشور هنوز حل نشده است.

وال استریت ژورنال در گزارشی اختصاصی در آبان ماه گزارش داد که نزدیک به یک سال است آژانس های اطلاعاتی ایالات متحده اطلاع داشتند که چین به صورت مخفیانه در حال ساخت تأسیسات نظامی در بندر امارات است.

بندری که شرکت «کشتیرانی اقیانوس چین» (کاسکو) یک پایانه کانتینرهای تجاری را اداره می کند، در حدود ۵ کیلومتری تاویله واقع شده است. گفتنی است که تاویله در حدود ۸۰ کیلومتری شمال ابوظبی، پایتخت امارات، قرار دارد.

این جزیره در یک جزیره مصنوعی قرار دارد که آن نیز از طریق مسیری به خشکی متصل است.

مقامات آمریکایی بر اساس تصاویر ماهواره ای طبقه‌بندی‌شده و دیگر اطلاعات اظهار داشتند که چین در تلاش است تا «یک جایگاه نظامی در امارات» ایجاد کند و آن را در جهت حضور نظامی خود گسترش دهد.

به گزارش سی ان ان، «اطلاعات ایالات متحده کشتی هایی را مشاهده کرده که به کشتی های تجاری تبدیل شده اند. این مقامات تشخیص داده اند که معمولاً ارتش چین از این نوع کشتی ها برای جمع آوری سیگنال های اطلاعاتی که وارد بندر می شوند، استفاده می کند.»

وال استریت ژورنال گفت که به نظر می رسد دولت امارات از جنبه نظامی فعالیت چین در بندر خلیفه بی اطلاع بوده است.

صرف نظر از این، حضور چین تلاش‌های امارات متحده عربی برای خرید جت‌های جنگنده اف-۳۵ از ایالات متحده را پیچیده‌تر می کند. امارات متحده عربی اصرار دارد تا اطمینان حاصل کند که این جت های جنگنده در برابر جاسوسی چین آسیب پذیر نخواهند بود.

«دزدی و دغلکاری»

در آذر ماه ۱۳۹۷، شرکت بنادر ابوظبی یک قرارداد امتیازی ۳۵ ساله با کاسکو منعقد کرد که طی آن به این شرکت چینی اجازه می داد تا ترمینال کانتینری در بندر خلیفه را راه اندازی کرده و توسعه دهد.

این ترمینال در ظاهر به منظور حمایت از تجارت ایجاد شده توسط ابتکار کمربند و جاده ساخته شده است. این طرح یک پروژه زیرساختی عظیم که در سال ۱۳۹۲ راه اندازی شد و ۷۸ کشور را در سراسر آسیا، آفریقا، اروپا، و اقیانوسیه به هم متصل می کند.

اما استقرار چین در بندر راهبردی امارات -- مانند حضورش در «گردنبند» بنادر راهبردی که از دریای چین جنوبی تا کانال سوئز امتداد دارد -- اهداف دیگری را نیز دنبال می کند.

ناظران خاطرنشان می کنند که چین افزون بر گسترش نفوذ سیاسی و اقتصادی خود، در زنجیره بنادر سرمایه گذاری کرده تا دسترسی نظامی‌اش به منطقه را تسهیل کند و این امر موجی از نگرانی را در خاورمیانه و فراتر از آن ایجاد کرده است.

ایندین اکسپرس در سرمقاله ای به تاریخ ۲ آذر گزارش داد: «افشای اینکه چین به طور مخفیانه در حال ساخت یک تأسیسات نظامی در بندر خلیفه امارات متحده عربی بود، هم بر جاه طلبی راهبردی رو به رشد پکن و هم بر پنهانکاری و دغلکاری این کشور در جهت گسترش ردپای نظامی خود به خارج از مرزهایش، تأیید می کند.»

این گزارش خاطرنشان کرد که «از آنجا که چین در زمان [رئیس‌جمهور] شی جین پینگ جسورتر شده است، در سال های اخیر از همه ابزارهای در اختیار خود در جهت دست یافتن به جایگاهی در مناطق مهم راهبردی استفاده کرده است.»

چین در منطقه اقیانوس هند، با وعده مشارکت های اقتصادی و زیرساختی در نقاط کلیدی حضور پیدا کرده است. این کشور هشدار داد که این بخشی از یک استراتژی «کاربردی دوگانه» است.

در ادامه این گزارش آمده است: «درست همانند امارات متحده عربی، این مکان‌ها می توانند -- به صورت پنهان، یا آشکار، و تدریجی -- برای اهداف نظامی مورد استفاده قرار گیرند.»

مقاصد مشکوک

پیمان راهبردی که ایران اوایل فروردین ماه با چین امضا کرد نیز نگرانی هایی را پیرامون این که این توافق به ایجاد پایگاه نظامی برای پکن در منطقه خلیج فارس منجر شود، به وجود آورده است.

یکی از تحلیلگران سابق نیروی دریایی ایران که نخواست نامش فاش شود به المشارق گفت که از دید پکن، «هدف این معامله این است که چین جای پایی در ایران، به ویژه در جزایر جاسک و کیش در خلیج فارس» پیدا کند.

به گفته این تحلیلگر، اگرچه این قرارداد ظاهراً ماهیت تجاری دارد، اما سرمایه گذاری چین در بنادر جاسک و چابهار ایران به نیروی دریایی این کشور که به سرعت در حال رشد است اجازه می دهد که دامنه خود را گسترش دهد.

ناظران گفتند در نشست مجمع همکاری کشورهای چین و کشورهای عربی در پکن در سال ۱۳۹۷، چین ۲۳ میلیارد دلار در قالب وام و کمک برای توسعه منطقه خاورمیانه وعده داده است؛ کمکی که قطعاً بهای سنگینی خواهد داشت.

پایگاه خبری «اگرگیت بیزینس» در آبان ماه ۱۳۹۹ گزارش داد بندر خلیفه امارات، دوقم عمان، جیزان عربستان سعودی، و پورت سعید مصر، و عین سخنه به عنوان پروژه های کلیدی شناسایی شدند. چین این مناطق را از طریق طرح کمربند و جاده پکن در خاورمیانه توسعه خواهد داد.

این سایت خبری اظهار داشت: «پیمانکاران چینی همچنین در قراردادهای مهم زیرساختی در قطر، از جمله برنامه های توسعه ۲۵ میلیارد دلاری فرودگاه بین المللی حمد، مشارکت دارند.»

همچنین پرسش هایی پیرامون مقاصد ارتش چین در بندر گوادر در بلوچستان پاکستان، جایی که تعدادی ساختمان مشکوک تحت پوشش مخفیانه در حال ساخت هستند، مطرح شده است.

انتظار می رود بندر دریای عرب بخشی از طرح کمربند و جاده چین باشد، اما ناظران ابراز نگرانی کرده اند که رژیم چین می تواند از توسعه این بندر به عنوان پوششی برای ایجاد یک پایگاه دریایی در پاکستان بهره مند شود.

فوربز روز ۱۲ خرداد گزارش داد، اگرچه برنامه های چینی برای ساخت پایگاه دریایی در گوادر به طور رسمی تأیید نشده است، اما به نظر می رسد تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که چندین مجتمع تازه طی چند سال گذشته ساخته شده است.

بنا بر این سایت خبری، یکی از این مجتمع ها دارای «امنیت غیرمعمول بالایی» است. فوربز می گوید این مجتمع توسط شرکت ساخت و ساز ارتباطات چین - شرکتی عمدتاً دولتی که در بسیاری از پروژه های مهندسی عمران فعالیت گسترده ای دارد - استفاده می شود.

اچ. آی. سوتون، تحلیلگر دفاعی در فوربز، نوشت، سطح امنیتی این محل «گسترده» است و شامل «خاکریزهای ضد وسیله نقلیه، حصارهای امنیتی، و دیوارهای بلند» است. وی می گوید که «پست های ایست و بازرسی و برج های نگهبانی مرتفع فضای میان حصار و دیوار داخلی» را پوشانده است و از حضور «نگهبانان مسلح با تفنگ» حکایت دارد.

برخی ناظران اظهار داشتند که دو مکان کوچکتر، با ردیفی از ساختمان هایی با بام آبی، ممکن است یک پادگان تفنگداران دریایی چین باشند.