قدرت های جهانی روز چهارشنبه (۲۵ فروردین) مراتب «نگرانی شدید» خود را نسبت به اعلام ایران مبنی بر اقدام برای تشدید غنی سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد ابراز کردند.
این گام می تواند ایران را به آستانه خلوص ۹۰ درصدی برای کاربرد نظامی نزدیک تر کند و «زمان گریز» بالقوه آن را برای ساخت بمب اتمی کاهش دهد.
بریتانیا، فرانسه، و آلمان گفتند که این اعلام «به ویژه از این جهت مایه تأسف است» که در زمانی صورت گرفته که مذاکرات در وین از سر گرفته شده است. مذاکراتی که با حضور ایالات متحده برای احیاء توافق هسته ای ۱۳۹۴ موسوم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برگزار شده است.
کاخ سفید روز سه شنبه گفت که به رغم اظهارات «تحریک آمیز» تهران مبنی بر افزایش غنی سازی اورانیوم، ایالات متحده همچنین به این مذاکرات متعهد است.
جن ساکی، سخنگوی مطبوعاتی رئیس جمهوری بایدن، به خبرنگاران گفت: «ما قطعاً نسبت به این اعلام های تحریک آمیز، نگران هستیم.»
«ما بر این باوریم که مسیر دیپلماتیک تنها مسیر پیش رو در اینجاست و داشتن یک بحث، حتی به صورت غیرمستقیم، بهترین راه برای رسیدن به یک نتیجه است.»
ساکی گفت که شش کشور مذاکره کننده برجام با ایران باید در «رد» تهدید ایران مبنی بر سرعت بخشیدن به غنی سازی اورانیوم «متحد شوند.»
موارد نقض در نطنز
این اعلام ایران پس از آن روی داد که یک انفجار و متعاقب آن قطع برق در تأسیسات غنی سازی اورانیوم در نطنز روز یکشنبه (۲۲ فروردین) اتفاق افتاد.
هیچکس مسئولیت این حمله را نپذیرفته است. اما قدرت های اروپایی گفتند که آنها «هر گونه اقدام تشدیدکننده توسط هر بازیگری» را رد می کنند.
به گزارش نیویورک تایمز، قطع برق در تأسیسات نطنز، که ناشی از یک انفجار عمدی برنامه ریزی شده بود، غنی سازی اورانیوم توسط ایران را از کار انداخته و از غنی سازی اورانیوم توسط ایران تا چند ماه جلوگیری کرده است.
مقامات ایران روایت های ضد و نقیضی را درباره حادثه روز یکشنبه ارائه کردند. آنها تاکنون هیچ عکس یا تصویر ویدیویی از این محل پس از حادثه منتشر نکردند.
علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، روز سه شنبه گفت که «این خرابکاری در مجرای کابل های برق منتهی به دستگاه های سانتریفیوژ روی داد و به این سیستم آسیب رساند.»
نطنز یکی از تأسیسات اصلی است که ایران در آن فعالانه به نقض مفاد توافق هسته ای ۱۳۹۴ ادامه می دهد. ایران این کار را با غنی سازی اورانیوم با درجه های خلوص بالاتر از مقدار توافق شده و ذخیره آن انجام می دهد.
غنی سازی اورانیوم تا سقف ۶۰ درصد یکی دیگر از موارد نقض مفاد برجام محسوب می شود.
تهران از دی ماه تاکنون، با نقض این توافق در حال تولید اورانیوم با خلوص تا سقف ۲۰ درصد و پیشبرد تحقیقات درباره تولید فلز اورانیوم با هدف ارائه سوخت پیشرفته برای یک رآکتور تحقیقاتی در تهران بوده است.
حادثه روز یکشنبه کمتر از ۲۴ ساعت پس از آن روی داد که ایران اعلام کرد، صدها سانتریفیوژ را که بر اساس توافق ۱۳۹۴ ممنوع بوده اند، بهره برداری کرده یا آزمایش آنها را آغاز کرده است.
علاوه بر این سانتریفیوژهای جدید، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز شنبه همچنین یک کارخانه جدید مونتاژ سانتریفیوژ را در نطنز افتتاح کرد.