به گزارش رسانه های دولتی در روز دوشنبه (۱۵ دی)، ایران فرآیند غنی سازی اورانیوم تا خلوص ۲۰ درصد را در مرکز زیرزمینی فردو آغاز کرده و بسیار فراتر از آستانه تعیین شده در توافق هسته ای سال ۱۳۹۴ رفته است.
این اقدام تازه ترین و مهم ترین تعلیق تعهدات هسته ای ایران طبق این توافق تاریخی به شمار می رود.
رسانههای دولتی ایران به نقل از علی ربیعی، سخنگوی دولت، گفتند: «از ساعاتی پیش فرآیند تزریق گاز [به سانتریفیوژهای مجتمع غنی سازی فردو] شروع شده و تا ساعاتی دیگر اولین محصول گاز [هگزافلوراید] اورانیوم غنی شده (یو اف ۶) به دست خواهد آمد.»
او گفت: «همه این فرآیند پس از انجام اقدامات اولیه از قبیل اطلاع رسانی به آژانس بین المللی انرژی اتمی» صورت گرفته است.
سخنگوی آژانس بین المللی انرژی اتمی در یک ایمیل گفت در پی اعلام این خبر از سوی ایران، انتظار می رود رافائل ماریانو گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در ساعات پایانی امروز گزارش خود را تحویل کشورهای عضو این سازمان بدهد.
طبق آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی که در آبان ماه منتشر شد، تهران اخیراً اقدام به غنی سازی اورانیوم تا سطوحی بالاتر از محدودیت تعیین شده در توافق وین (۳.۶۷ درصد) کرده اما از آستانه ۴.۵ درصد فراتر نرفته و همواره مطابق با بازرسی های بسیار سختگیرانه آژانس عمل کرده است.
اما از زمان ترور محسن فخری زاده، فیزیکدان هسته ای ایران، نابسامانی هایی پدید آمده است.
در پی وقوع این حمله تروریستی، افراد تندرو در تهران قول واکنش دادند و مجلس شورای اسلامی قانون بحث برانگیزی تصویب کرد که خواستار تولید و ذخیره سازی «سالانه حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد» و «پایان دادن» به بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی شده است؛ هدف از انجام بازرسی ها این است که ایران نتواند بمب اتمی بسازد.
این اقدام با مخالفت شدید دولت ایران به ریاست جمهوری حسن روحانی روبرو شد که در یک نمایش عمومی نادر در برابر جناحهای تندروی همسو با سپاه گردنکشی کرد.
در صورت غنیسازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد، ایران میتواند ظرف شش ماه کل ذخایر خود را به سطح تولید بمب هسته ای تبدیل کند.
ادامه تهدیدها
این اقدام ایران همزمان با افزایش تهدیدهای رژیم در آستانه سالگرد کشته شدن سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده عالی رتبه سپاه پاسداران، صورت گرفته است.
سلیمانی بیش از دو دهه فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران را بر عهده داشت؛ نیروی قدس یکی از شاخه های مهم نظامی ایران است که در ترویج تروریسم و تأمین سلاح گروه های شبه نظامی نایب ایران در سراسر منطقه، از جمله عراق، سوریه، لبنان، بحرین، یمن و افغانستان، دست دارد.
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه ایران، روز جمعه در همایشی در دانشگاه تهران گفت: «دشمن منتظر انتقام سختی باشد. آنچه تاکنون دیدهاند جلوه هایی بوده است.»
او گفت: «آمران و عاملان این جنایت در هیچ جای دنیا امنیت نخواهند داشت.»
رهبر ایران این حمله هوایی ایالات متحده را که منجر به کشته شدن سلیمانی شد «سیلی» نامیده و قول داده است که «انتقام سخت» خواهد رسید.
اسماعیل قاآنی، جانشین سلیمانی، در مراسم روز جمعه هشدار داد که انتقام ممکن است «هر کجا» اتفاق بیفتد.
او گفت: «شاید کسانی در خانه خودتان [ایالات متحده] انتقام خون حاج قاسم را از شما بگیرند.»
«پیامدهای جدی»
در بروکسل، پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا، گفت حرکت ایران برای غنی سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد «نقض آشکار تعهدات ایران خواهد بود.»
به گفته او، این اقدام «پیامدهایی جدی در زمینه منع گسترش [سلاح های] هسته ای» خواهد داشت.
ارتش ایالات متحده آمریکا اطمینان داده است که دارایی های این کشور در منطقه برای هر گونه خطای محاسباتی ایران آمادگی دارند.
در یک حرکت تازه برای قدرت نمایی، یک زیردریایی اتمی ایالات متحده ماه گذشته از تنگه هرمز عبور کرد. زیردریایی یو اس اس جورجیا اولین زیردریایی اتمی آمریکاست که طی هشت سال گذشته از این تنگه عبور کرده است؛ تنگه هرمز یک مسیر دریایی کلیدی برای عبور محموله های انرژی جهانی محسوب می شود.
ژنرال فرانک مکنزی، فرمانده نیروهای ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه، اوایل دی ماه به روزنامه نگاران گفت اگر ایران به دارایی های آمریکا در منطقه حمله کند، واشنگتن «آماده واکنش» است.
در شهریور ماه، یک ناو هواپیمابر ایالات متحده به نام یو اس اس نیمیتز از تنگه هرمز عبور کرد. این ناو از اوایل آذر مشغول گشت زنی در آبهای خلیج فارس بوده است.
کریستوفر سی. میلر، سرپرست وزارت دفاع ایالات متحده، روز یکشنبه (۱۴ دی) گفت: «یو اس اس نیمیتز در حال حاضر به حالت آمادهباش در حوزه عملیات ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا خواهد ماند. هیچ کس نباید در عزم ایالات متحده آمریکا شک داشته باشد.»