وین -- ایران و ایالات متحده روز سه شنبه (۱۷ فروردین) به گفتگوهای انجام شده در روز نخست مذاکرات در وین با هدف احیا کردن یک توافق بین المللی بر سر برنامه هسته ای تهران، واکنش های مثبتی نشان داده اند.
توافق مهم سال ۱۳۹۴ موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) میان ایران، ایالات متحده، چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه، و آلمان منعقد شد. مذاکره بر سر این توافق با هدف اطمینان یافتن از این که ایران هرگز یک برنامه هسته ای نظامی را به وجود نخواهد آورد، انجام شد.
اما تهران بارها مفاد این توافق را نقض کرده و ایالات متحده از آن خارج شده است.
عباس عراقچی، رئیس هیأت ایرانی، در ویدیویی که در شبکه خبر ایران پخش شد، گفت: «من میتوانم بگویم که در مجموع جلسه سازنده ای بود.»
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز چهارشنبه این مذاکرات را مثبت توصیف کرد و گفت که «فصل تازه ای» در عرصه تلاش ها برای احیای برجام آغاز شده است.
اتحادیه اروپا به عنوان یک واسطه میان ایالات متحده و ایران عمل می کند و روسیه و چین نیز به طور مستقیم در این مذاکرات مشارکت دارند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، درباره این مذاکرات گفت: «ما این را به عنوان گامی سازنده و قطعاً مورد استقبال تلقی می کنیم.»
وی افزود: «این گامی به طور بالقوه مفید است. به ویژه در حالی که ما می خواهیم این را تعیین کنیم که ایرانی ها برای بازگشت به رعایت کردن محدودیت های دقیق تحت توافق ۱۳۹۴ آماده اند چه کاری را انجام دهند، و در نتیجه، خود ما ممکن است چه کارهایی را برای بازگشت به رعایت کردن انجام دهیم.»
یک دیپلمات آگاه از این مذاکرات گفت که گفتگوها میان هیأت های طرف های باقی مانده در توافق ۱۳۹۴ (برجام) روز جمعه در وین از سر گرفته خواهد شد.
میخائیل اولیانف، فرستاده روسیه، گفت که جلسه روز سه شنبه «موفقیت آمیز» بود و افزود که مذاکرات «مدتی طول خواهد کشید.»
تخلفات ایران
هدف نهایی برجام، جلوگیری از دنبال کردن یک برنامه هسته ای نظامی توسط ایران است. اما تهران با غنی سازی اورانیوم با خلوص بالاتر و ذخیره کردن آن به طول فعال در حال نقض مفاد این توافق بوده است.
همین دیروز ایسنا به نقل از بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، گزارش داد که آزمایش های مکانیکی یک نمونه اولیه سانتریفیوژ «آی آر-۹» آغاز شده است. آن نوع سانتریفیوژ اورانیوم را ۵۰ بار سریعتر از سانتریفیوژهای «آی آر-۱» که تحت این توافق مجاز است، غنی می کند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی دی ماه گذشته گفت که ایران به اطلاع آن آژانس رسانده است که به تحقیقات درباره تولید فلز اورانیوم با هدف ارائه سوخت پیشرفته برای یک رآکتور تحقیقاتی در تهران ادامه می دهد.
ایران به عنوان بخشی از توافق هسته ای یک ممنوعیت ۱۵ ساله بر «تولید یا تهیه فلزهای پلوتونیوم یا اورانیوم یا آلیاژهای آنها» را پذیرفته بود.
ایران همچنین در دی ماه اعلام کرد که روند غنی سازی اورانیوم تا خلوص ۲۰ درصد را در تأسیسات زیرزمینی خود در فردو آغاز کرده است.
به ایران بارها درباره انجام اقدامات تحریک آمیز هشدار داده شده است. ایالات متحده به وضوح گفته است که تهران باید مفاد برجام را رعایت کند و به حمایت منطقه ای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از شبه نظامیان نیابتی خاتمه دهد.
در پی توافق موقت ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی در بهمن ماه گذشته، ژنرال کنت مکنزی، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، گفت، در شرایطی که تلاش های دیپلماتیک برای نجات توافق هسته ای ۱۳۹۴ با تهران ادامه دارد، ایران باید از انجام هر گونه اقدام تحریک آمیز خودداری کند.