لبنان در زمان انفجار بندر بیروت در ماه مرداد با یک بحران عظیم مالی رو به رو بود. این انفجار اثرات بیماری کووید-۱۹ را تشدید کرد و قشری از جامعه را، که پیش از آن نیز در رنج بودند، بیش از پیش به کام فقر فرو برد.
شمار زیادی از شهروندان لبنانی و پناهندگان سوری با شرایط بسیار دشوار اقتصادی و اجتماعی رو به رو هستند. این شرایط مانع از آن می شود که آنها بتوانند یک زندگی عادی داشته باشند؛ چرا که آنها در آستانه فرا رسیدن ماه های سرد به خوراک و یا سوخت دسترسی ندارند.
بنا بر اعلام کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان، لبنان میزبان ۸۹۲ هزار پناهنده سوری ثبت نام شده است. این کشور دارای بالاترین سرانه جمعیت پناهنده در جهان است.
بسیاری از افراد از ترس رفتن به خدمت سربازی اجباری نگران بازگشت هستند. دیگران نیز به دلیل اقدامات دولت یا شبه نظامیان وابسته به آن - از جمله حزب الله و سایر گروه های وابسته به سپاه پاسداران - خانه هایشان را از دست داده اند؛ چرا که این گروه ها تلاش کرده اند در مناطقی که سابقاً تحت کنترل نیروهای اپوزیسیون بود، بنا بر وابستگی های فرقه ای مردم، مهندسی جمعیتی انجام دهند.
مزیاد العلی، یک پناهنده سوری از حمص که در اردوگاهی در مجدل عنجر در بقاع زندگی می کند، به المشارق گفت که شرایط زندگی برای پناهندگان سوری نه تنها در مجدل عنجر، بلکه در سراسر لبنان، به طرز فزاینده ای دشوار شده است.
«رویاهای ما از بین رفته است»
العلی، که بر اردوگاه های مجدل عنجر نظارت می کند، گفت: «سقوط آزاد ارزش پوند لبنان در برابر دلار بر امنیت غذایی ما اثر گذاشته است که دلیل آن افزایش سرسام آور قیمت موادغذایی است. بسیاری از خانواده ها مجبورند به خوردن غلات و سبزیجات ارزان بسنده کنند.»
او گفت که علاوه بر ناامنی غذایی، هزینه مراقبت های بهداشتی بالاست و بسیاری از داروها در دسترس نیستند. به گفته او، نرخ بیکاری نیز بالا رفته است؛ چرا که بسیاری از مؤسسه ها درهایشان را به دلیل همه گیری ویروس کرونا بسته اند.
وی افزود که زمستان چالش بزرگتری را به وجود خواهد آورد. چادرها باید برای مقاوم شدن در برابر طوفان و برف با استفاده از پارچه های ضخیم، پوشش های نایلونی، و چوب مستحکم شود. این در حالی است که قیمت تمام این اقلام افزایش یافته است.
وی افزود که افزون بر این، سوخت برای گرمایش کمیاب است و قیمت هیزم نیز ۲۰۰ درصد افزایش یافته است.
العلی گفت که پناهندگان سوری «گزینه بازگشت به سوریه را سبک و سنگین می کنند، اما موانع موجود از بازگشت آنها به خانه جلوگیری می کند. رویاهای ما از بین رفته است.»
وی افزود: «حتی پیدا کردن یک شغل مناسب نیز به یک رویا تبدیل شده است، در حالی که این یک حق است. تنها رویای من این است که دیگر خواب چیزهای زیبا را نبینم؛ چرا که آنها سبب نگرانی و رنج من می شوند.»
ارزیابی نیازها توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان
محمد خالد صیبعه، رئیس سازمان غیردولتی صدای پناهندگان سوری، در این باره گفت که بحران لبنان شرایط زندگی حدود ۱۲ هزار خانواده پناهنده سوری را بدتر کرده است.
او گفت که ۸۰ درصد این خانواده ها در ۱۴۶ اردوگاه موقت در عرسال و دیگران در خانه ها و اتاق های در دست ساخت زندگی می کنند.
او به المشارق گفت که کمک هزینه غذایی پرداخت شده توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان، پاسخگوی نیازهای آنها نیست. وی یادآور شد که ۱۱۰۰ خانوار پناهنده، دیگر به طور کلی این کمک هزینه را دریافت نمی کنند.
صیبعه گفت که پناهندگان، که در شرایطی دشوار زندگی می کنند، از این خوشحالند که «دست کم فرزندانشان می توانند از طریق نظام آموزشی لبنان تحصیلاتشان را ادامه دهند.»
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان میزان کمک هزینه غذایی ماهانه هر عضو خانواده را از ۴۰ هزار پوند لبنان (۲۷ دلار) به ۷۰ هزار پوند لبنان (۴۶.۱۴ دلار) افزایش داد. قیمت هر دلار ۱۵۰۰ پوند در نظر گرفته شده است.
خانم دلال حرب، سخنگوی این کمیساریا، گفت که «۷۵ درصد از پناهندگان در حال حاضر زیر خط فقر شدید زندگی می کنند؛ این میزان نسبت به سال گذشته ۵۵ درصد افزایش یافته است.»
او به المشارق گفت: «پناهندگان قادر به تأمین نیازهای ابتدایی خود نیستند. زمستان، به ویژه برای کسانی که در مناطق کوهستانی زندگی می کنند، دشوار است.»
او گفت: «این کمیساریا، مطابق برنامه های سالانه خود، برای ارزیابی نیازهای پناهندگان آماده می شود. هدف از این ارزیابی تعیین نیازهای ضروری برای فصل زمستان آینده است.»
خانم حرب گفت که این کار با همکاری شرکای منطقه ای سازمان ملل متحد انجام می شود. او یادآور شد که «ما باید از حمایت جامعه بین المللی و همچنین اهداء کنندگان منطقه ای برخوردار شویم.»
حرب به المشارق گفت که این کمیساریا آماده می شود تا کارزار زمستانی خود برای پناهندگان را آغاز کند. این کارزار به منظور تهیه ذخایر پوشاک زمستانی، پتو، خوراک، و پول نقد با هدف کمک به پناهندگان اجرا می شود تا به این ترتیب آنها بتوانند شرایط سختِ فصل زمستان را تحمل کنند.
وی گفت، طرح جدید و تغییریافته این کمیساریا نیازمندترین خانواده های پناهنده سوری و عراقی و همچنین خانواده های فقیر لبنانی را در بر می گیرد.