مارب یمن: سنگ بنای نمادین اتحاد عرب

مارب، شهری در مرکز یمن، تاریخ غنی و سد مدرن آن که بیشتر برق و آب کشور را تامین می کند، منطقه ای است که هم از اهمیت راهبردی و هم نمادین برخودار است.

مارب سنگ بنای نمادین جهان عرب و به دلیل سد باستانی آن محل تولد تعداد زیادی از طوائف عرب قلمداد می شود، سدی که قدمت آن و ویرانه های آن به 4 هزار سال پیش باز می گردند و یکی از عجایب عهد عتیق محسوب می شد.

آل نهیان یکی از طوائفی است که ریشه آن به مارب بازمی گردد. آل نهیان خاندان شیخ زاید بن سلطان آل نهیان، رئیس امارات متحده عربی است.

خالد القاسمی، پژوهشگر اماراتی امور سیاسی در گفتگو با المشارق گفت: «ریشه طائفه آل نهیان به مارب بازمی گردد و این منطقه در پرتو واقعیت اسناد تاریخی برای امارات متحده عربی از اهمیت تاریخی برخوردار است».

محل تولد عشایر عرب

القاسمی گفت: «همه طائف عرب در مارب متولد شدند». وی خاطرنشان کرد شجره نامه تعداد زیادی از طوائف شبه جزیره عربی به منطقه بازمی گردد.

او افزود: «این امر با وجود معتبرترین اسناد تاریخی در مورد سد باستانی مارب» و منطقه معبد عوام معروف به محرم بلقیس تایید شده است.

بعد از آن که سد باستانی مارب، معروف به «سد عریم» برای آخرین بار حدود سال 100 پیش از میلاد مسیح شکست، سیستم آبیاری از کار افتاد و همین امر سبب شد تعداد زیادی از طوائف به مناطق دیگر شبه جزیره (عربی) کوچ کنند، طائفه آل نهیان هم جزء آن ها بود.

مارب برای شیخ زاید از اهمیت ویژه و قابل توجهی برخوردار است چون مارب وطن موروثی اوست. او در سال 1984 دستور بازسازی سد را صادر کرد و شخصاً 100 میلیون دلار بودجه به بازسازی آن اختصاص داد و در دسامبر سال 1986 برای افتتاح آن به یمن سفر کرد.

این اقدام در سطح گسترده ای به عنوان نمادی برای همبستگی عرب قلمداد شد.

شیخ زاید در آن زمان گفت برای تامین بودجه اجرای این پروژه «احساس وظیفه» می کرد چون یک پیشرفت و توانمند شدن یک کشور عرب باید به منزله حمایت و پشتیبانی دیگر ملت های عرب محسوب شود.

سد باستانی در گذشته یمن نقش حیاتی و کلیدی ایفا کرده بود و سد جدید هم به همین ترتیب برای توسعه آینده این کشور نقش سرنوشت سازی دارد.

اهمیت اقتصادی مارب

القاسمی تاکید کرد علاوه بر تاریخ آن که به صورت روایت حکایت شده است و منابع انرژی منطقه به ویژه منابع نفت، گاز و دیگر منابع طبیعی آن، برای یمن مارب از اهمیت اقتصادی بسیار قابل توجهی برخوردار است.

او افزود: «اگر از این منابع بهره برداری بهینه شود، یمن به یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان بدل می شود».

وی افزود مداخله ائتلاف عرب در امور یمن، با اسم رمز «عملیات توفان قاطع» «به هدف احیای جایگاه تاریخی، اقتصادی و سیاسی یمن و حصول اطمینان از بهره گیری شهروندان یمن از منابع (کشور) خود اجرا شد».

القاسم حوثی ها (انصارالله)، گروه تحت حمایت ایران را متهم کرد این منابع را به هدف «دستیابی به اهداف استعماری» به عنوان دست نشانده ای برای حکومت ایران اتلاف می کنند.

نیروهای یمنی و نیروهای عضو ائتلاف عرب آوریل سال 2015 به خوبی موفق شدند حوثی ها را از استان مارب بیرون برانند اما استان هنوز میزبان تعداد زیادی از افرادی است که از نقاط دیگر کشور متواری شده و در داخل کشور آواره شده و به مارب کوچ کرده بودند.

او گفت که حوثی ها در طی جنگ ادامه دار موزه های تعز و عدن را تخریب و غارت کردند و آثار عتیقه و باستانی و اشیای هنوری آن را به هدف تامین منابع مالی عملیات تروریستی حوثی ها به خارج از کشور قاچاق کردند.

القاسمی خواهان بازگشت آثار عتیقه و باستانی مفقود شده یمن شد که به خارج از کشور قاچاق و فروخته شده اند تا به این ترتیب تاریخ مهم یمن حفظ شود، تاریخی که برای منطقه و برای نوع بشر از اهمیت برجسته ای برخوردار است.

«مهد تمدن»

صالح الحمیدی، معاون وزیر اطلاعات یمن مارب را «مهد تمدن، نه فقط در یمن بلکه در سراسر جهان خواند».

او در گفتگو با المشارق گفت: «سد مارب خط حیاتی استان و بنای تاریخی و نقطه برجسته باستانی و تاریخی است که در تاریخ جریان دارد».

الحمیدی خاطرنشان کرد همانگونه که مارب برای شیخ زاید از اهمیت برجسته و ویژه ای برخوردار است، «پسرهای او هم جا پای پدر گذاشته اند و کماکان به یمن توجه نشان می دهند».

او افزود: «مناسبات نزدیک بین شیوخ امارات متحده عربی و یمن و به ویژه شیوخ مارب شاهدی برای اثبات این مدعا است».

او افزود: «ریشه های شیخ زاید به مارب و به طائفه اصیل آل نهیان بازمی گردد بنابراین یمن اساساً اولین موطن اعراب محسوب می شود که بعدها از آن به دیگر نقاط متعدد جهان عرب کوچ کردند».

وی گفت که شکسته شدن سد باستانی و قدیمی مارب عامل اصلی این موج مهاجرت بود.

روابط محکم با طوائف یمن

الحمیدی گفت شیخ زاید به طور مرتب به مارب سفر می کند و با رهبران طوائف یمن ارتباط دارد و بر همگان روشن است که او به میراث اجدادی یمنی خود افتخار می کند. وی افزود این مناسبات نزدیک تا امروز ادامه داشته است.

در حالی که مارب تاریخ غنی و منابع طبیعی فراوان دارد، حوثی ها و گروه های افراطی همچون «القاعده در شبه جزیره عربی» کماکان صلح و بهزیستی منطقه را در معرض تهدید قرار می دهند.

الحمیدی گفت آن ها «زندگی، آثار باستانی و اشیای عتیقه و مراکز گردشگری» را در معرض تهدید قرار می دهند. این گروه ها برای تمدن ها و آثار باستانی و عتیقه هیچ احترامی ندارند و برای هیچ مکان و هیچ مسئله دیگری به جز گذشته سلطنتی و قهرمان طلبانه خود ارزش قائل نیستند».

وی گفت: «غارت موزه ها و بناهای باستانی و تاریخی و تخریب این اماکن در جنگ های ادامه دار یمن سبب شده است که بخش عظیمی از آثار باستانی و اشیای عتیقه کشور به غارت بروند».

او افزود بناهایا باستانی قدیمی و تاریخی به عنوان سنگر و پایگاه های نظامی مورد استفاده قرار گرفته و در موارد متعددی هدف حمله آتش توپخانه بوده اند.