زنان عراقی که از ترس داعش به اردن گریخته بودند وارد صنعت مد شده‌اند

امّان -- در یک کلیسای اردنی، سارا نائل مشغول دوخت پیراهن برای پروژه‌ای است که به‌واسطهٔ آن بسیاری از زنانی که از خشونت‌های «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) در عراق واقع در همسایگی این کشور گریخته‌اند مهارت‌هایی برای کسب درآمد یاد گرفته‌اند.

بسیاری از این زنان هنگامی که داعش «خلافت» خودخوانده‌اش را در بخش‌هایی از عراق و سوریه اعلام کرد از خشونت‌های افراطی عناصر این گروه فرار کردند.

و سپس کارشان به اردن کشیده شد و آنجا نیز بیکار ماندند.

خانم نائل، زن ۲۵ سالهٔ مسیحی اهل شهر قراقش واقع در شمال عراق که دو سال پیش عضو پروژهٔ خیاطی رافدین شد، گفت: «زندگی اینجا خیلی خیلی سخت است -- اگر کار نکنیم از پس زندگی برنمی‌آییم».

این پروژه را یک کشیش ایتالیایی به نام ماریو کورنیولی در سال ۱۳۹۵ به‌همراه طراحان و خیاطان ایتالیایی در کلیسای کاتولیک سنت جوزف در شهر امّان به‌راه انداخت.

لباس‌های زنانه، کت‌ها، کمربندها و کراوات‌های این پروژه در امّان و ایتالیا به فروش می‌رسد.

برای پناهجویان، که خیلی‌هاشان اجازهٔ کار هم ندارند، این پروژه به‌نوعی مکمل کمک‌های سازمان ملل متحد است.

نائل، که برای تهیهٔ لباس از پارچه و چرم آموزش دیده و برادرش هم در آشپزخانهٔ کلیسا کمک می‌کند، گفت: «اینجا جای امنی است».

کمک با حفظ شأن افراد

طبق گزارشی که ایندِوِر اردن در سال ۱۳۹۷ منتشر کرد، چالش‌های قابل توجهی بر سر راه افزایش مشارکت زنان در بخش کسب‌ و کارهای اردن وجود دارد.

گرچه جمعیت زنان اردن در سال ۱۳۹۶ به ۴/۷ میلیون نفر یا ۴۷/۱ درصد از جمعیت کل کشور رسید، چالش‌های مختص کارآفرینان زن همچنان از عوامل محدودکنندهٔ مشارکت آنان در اقتصاد کارآفرینی محسوب می‌شود.

در این گزارش آمده است: «تنها یک چهارم از کارآفرینان در مراکز رشد کارآفرینی زن هستند».

تعدادی از زنان پناهجو برای کسب درآمد به کسب‌وکارهای تهیهٔ غذای خانگی رو آورده‌اند، گرچه رقابت شدیدی برای کار وجود داشته است.

بالغ بر ۱۲۰ زن تاکنون از رافدین نفع برده‌اند.

کورنیولی، که مدیریت یک خیریهٔ ایتالیایی به نام انجمن حبیبی والتیبرینا را در اردن به عهده دارد، گفت: «ما سعی داریم ضمن حفظ شأن افراد به آنها کمک کنیم. خیلی از آنها تنها نان‌آور خانواده هستند.»

روی میزهای داخل کلیسا، طاقه‌های رنگارنگ پارچه آمادهٔ برش است.

کورنیولی گفت امیدوار است برند مد رافدین -- به معنای «بین‌النهرین» یا همان منطقهٔ بین دجله و فرات در عراق -- همه جا معروف شود.

هدف آن است که این پروژه به «خودکفایی» برسد تا امکان آموزش برای زنان نیازمند بیشتر شود.

ائتلاف بین‌المللی در اواسط سال ۱۳۹۶ داعش را از قلمرو تحت تصرفش در عراق بیرون راند.

اما بسیاری از پناهجویان در اردن هنوز بیم برگشت دارند. خیلی از آنها هنوز منتظر رسیدگی به درخواست پناهندگی‌شان به کشورهای دیگر هستند.

کورنیولی گفت: «این افراد به لطف این پروژه توانستند کاری کنند و در این مدت دوام بیاورند. آنها فقط منتظرند که بروند.»

«فرصتی برای یادگیری»

نائل و خانواده‌اش پس از شکست داعش در سال ۱۳۹۶ به وطنشان عراق بازگشتند، اما دوباره پس از تهدیدهای افراد ناشناس وادار به ترک کشور شدند و بالاخره به امّان پناه بردند.

درخواست آنها برای پناهندگی استرالیا رد شده است.

نائل گفت: «پدرم پیر است و مادرم سرطان دارد». او ضمن اشاره به اینکه بازگشت به عراق امری محال است، افزود: «آنجا چیزی برایمان نمانده است که بخواهیم برگردیم».

دیانا نبیل، ۲۹ ساله، قبلاً در عراق حسابدار بود اما در سال ۱۳۹۶ به‌همراه پدر و مادر و عمه‌اش به اردن فرار کرد به این امید که به خواهرش در استرالیا ملحق شوند.

خانم نبیل در این مدت انتظار، دورهٔ خیاطی با پارچه و چرم گذراند.

نبیل گفت: «بعضی از اقوام به ما کمک مالی می‌کنند و سازمان ملل هم بعضی وقت‌ها کمی کمک می‌کند. با کار من اینجا امورمان می‌گذرد.»

کورنیولی با اشاره به «داستان موفقیت» بعضی از زنانی که تاکنون از اردن رفته‌اند و الان در استرالیا، کانادا و آمریکا مشغول کارند، گفت این پروژه «فرصتی برای یادگیری فراهم می‌کند».

وائل سلیمان، مدیر سازمان امدادی کاتولیک کاریتاس در اردن، برآورد کرد که این کشور میزبان حدود ۱۳٫۰۰۰ پناهجوی مسیحی عراقی است.

سلیمان گفت: «آنها به اخذ پناهندگی و رفتن به یک کشور دیگر امید دارند، اما با توجه به اوضاع کنونی جهان، به‌نظر می‌رسد درها به رویشان بسته باشد».

«آنها از آینده می‌ترسند و کسی نمی‌تواند به این سبب ملامتشان کند.»