بیروت - صبح روز ١٣ مهرماه، آوارگان سوری مقیم اردوگاه الوفا العمانی واقع در شهر مرزی عرسال لبنان با آتشسوزی چادر که بهوسیلۀ کتری چای ایجاد شده بود از خواب بیدار شدند. آتش بهسرعت به چادرهای مجاور سرایت کرد.
این آتشسوزی که مهار آن سه ساعت و نیم به طول انجامید ٩٣ چادر را از بین برد و ٢٣٥ خانوادۀ پناهنده را بیخانمان کرد.
ساکنان اردوگاه در اواخر شهریورماه متوجه شدند که سرانۀ آب تخصیصیافته بهدلیل کمبود بودجه کاهش یافته است و از ٢٧ لیتر در روز به ٧/٥ لیتر رسیده است.
آب توسط صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) و از طریق دو سازمان واسطۀ لبنانی تأمین میشود.
روز چهارشنبه (٢۰ مهرماه) فراس الابیض، وزیر بهداشت عمومی، در حین بازدید از اردوگاههای عرسال بههمراه هیئتی از سازمانهای بینالمللی اعلام کرد یونیسف بهزودی میزان آب تخصیصیافته را افزایش خواهد داد.
اما بسیاری از ساکنان اردوگاه همچنان از متزلزل بودن وضعیت خود در هراس هستند.
کاهش میزان آب و سوختن چادرها صحنهای غمانگیز را از وضعیت اسفبار پناهندگان سوری در اردوگاههای عرسال در آغاز زمستان رقم میزند. این وضعیت با شیوع وبا در لبنان مصادف شده است که روز چهارشنبه نخستین قربانی خود را در این کشور گرفت.
بیماری وبا که باعث بروز اسهال بالقوه کشنده میشود از طریق خوردن غذا یا آب آلوده به نوعی باکتری که در مدفوع انسان وجود دارد منتقل میشود و بهدلیل وضعیت بهداشتی نامناسب و آب آشامیدنی کثیف به دیگران سرایت میکند.
برای مقابله با این بیماری به آب تمیز نیاز است.
صحنۀ ویرانی
ماهر الحسیکی، مقام ارشد امنیتی اردوگاه الوفا العمانی گفت: «جوان مجردی که بهتنهایی در چادر زندگی میکرد، کتری را روی شعله گاز گذاشت و چادرش را ترک کرد.»
او به المشارق گفت: «این جوان از دیدن آتشی که تمام چادرش را دربر گرفته بود و بهسرعت به چادرهای دیگر سرایت میکرد، شوکه شد» و اشاره کرد که این آتشسوزی حدود ساعت ٦ صبح رخ داد
الحسیکی گفت: «در چادرهای اطراف همه در خواب بودند و با دیدن آتشی که آنها را احاطه کرده بود، وحشتزده از خواب بیدار شدند و با لباس خواب از چادرها بیرون زدند؛ در نتیجه نتوانستند چیزی از وسایل داخل چادرهای خود را نجات بدهند.»
بهگفتۀ او این افراد سعی کردند آتش را مهار کنند، اما آب کافی برای خاموش کردن آتش در مخازن وجود نداشت، بههمین دلیل آتشسوزی ادامه پیدا کرد تا اینکه سرانجام در ساعت ٩:٣۰ صبح توسط آتشنشانی مهار شد.
الحسیکی گفت: «آتشسوزی در مجموع ٩٣ چادر را از بین برد و ٢٣٥ خانواده را بیخانمان کرد. آنها تمام لباسها، پتوها و لوازمشان را از دست دادند و اکنون در چادر سایر خانوادههای پناهنده که وضعیتشان چندان فرقی با آنها ندارد، زندگی میکنند.»
او دلیل گسترش سریع آتشسوزی را «بیکیفیت بودن چادرها که از ورقههای پلاستیکی و چوب شدیداً قابل اشتعال ساخته شدهاند و مقدار بسیار کم آب موجود در مخازن» دانست.
چادر زهرا محمد بکر محبالدین، پناهجوی سوری، در آتش سوخت.
او به المشارق گفت: «خانوادۀ من از جمله پسرم، همسرش و هفت فرزندشان در خواب بودند که آتش به چادر ما رسید. درحالیکه پیژامه به تن داشتیم از چادر خارج شدیم و نتوانستیم چیزی از وسایل داخل چادر را بیرون بیاوریم.»
او افزود: «همه چیز از جمله لباسها، تشکها، پتوها، کمکهای غذایی، کیف، کتاب و لباسهای مدرسۀ نوههایم سوخت» و گفت این حادثه «مصیبت تازهای بود که به سرمان آمد، انگار مصیبتهایمان کم بود».
احساس ناامیدی پناهندگان سوری
در اردوگاههای عرسال حدود ٧۰،۰۰۰ پناهنده در حدود ٩۰۰۰ چادر مشترک زندگی میکنند. این وضعیت با توجه به شیوع کنونی بیماری وبا در لبنان و احتمال شیوع سایر بیماریهای عفونی نگرانکننده است.
با توجه به کاهش شدید آب، شبکۀ حقوق بشر سوریه از سازمانهای خیریه درخواست کرده است حمایت خود را از پناهندگان عرسال افزایش دهند و کاری کنند که یونیسف بتواند میزان سرانۀ روزانۀ آب تخصیصیافته را افزایش دهد.
ابواحمد صبیع، رئیس صدای پناهندگان سوری در لبنان به المشارق گفت: پناهندگان سوری «از این تصمیم ناعادلانه و عواقب آن در آینده برای خودشان، خانوادهها و فرزندانشان مات و مبهوت، مأیوس و وحشتزده شدهاند.»
او گفت: «ما سوریها در ابتدا با انواع سلاحها از جمله سلاحهای شیمیایی که رژیم علیه ما بهکار میبرد مورد سوءقصد قرار گرفتیم؛ در نتیجه مجبور شدیم به عرسال پناه ببریم و در اینجا تاحدودی امنیت پیدا کردیم؛ اما حالا با خطر مرگ ناشی از کمبود آب مواجه هستیم.»
بهگفتۀ او قطع آب «زندگی ٧۰۰۰ پناهجوی سوری را که در چادرهای پلاستیکی زندگی میکنند تحت تأثیر قرار داده است؛ این چادرها عمدتاً بهعنوان محل زندگی موقت طراحی شدهاند.»
او گفت آوارگان سوری «بعد از فرار از گلولههای مرگباری که بر سرشان ریخته میشد و بمباران مداوم» رژیم سوریه، مدت ١۰ سال است که در این چادرها زندگی میکنند.
صبیع گفت کاهش میزان آب تخصیصیافته به آوارگان عرسال «با شیوع بیماری وبا مصادف شده است و ما برای دور کردن شبح ترسناک این بیماری از سر فرزندانمان نیازمند آب سالم هستیم».
او گفت: «ما در آستانۀ زمستان سختی قرار داریم.»