اول هفتۀ جاری سراسر ایران دستخوش اعتراضات نسبت به مرگ مهسا امینی در حین بازداشت بود و راهپیماییهای همبستگی در ۱۵۰ شهر جهان برگزار شد. با وجود این، رژیم ایران بیش از پیش در کنترل اخبار و روایتهای این اعتراضات ناتوان مانده است.
ورق بهطرز عجیبی برگشته و حتی رسانههای دولتی ایران نیز به گزارش درگیریها بین معترضان و نیروهای امنیتی پرداختهاند، گرچه تعداد کشتهها و زخمیهای معترضان را کمتر از آمار واقعی اعلام میکنند.
بهگفتۀ سازمان حقوق بشر ایران، تاکنون دستکم ۹۲ نفر از معترضان کشته شدهاند و طی درگیریهایی که در تجمع اعتراضی روز جمعه (۸ مهر) در استان سیستان و بلوچستان بهوقوع پیوسته ۴۱ تن دیگر جان باختهاند.
این تجمع اعتراضی در پی مطرح شدن اتهام تجاوز یکی از افسران پلیس منطقه به یک دختر ۱۵ سالۀ بلوچ که از اهل تسنن بوده است برگزار شد.
رژیم ایران که همچنان با حمایت محکم حزبالله لبنان به سرکوب بیرحمانه مردم ادامه میدهد، به ایفای نقش قربانی روی آورده و نیروهای خارج از کشور را به داغ کردن تنور اعتراضات متهم کرده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری ایران، روز یکشنبه ادعا کرده که «توطئۀ دشمنان» برای انزوای ایران «شکست خورده است».
حسن نصرالله، رهبر حزبالله، روز شنبه در یک سخنرانی، مرگ مهسا امینی در حین بازداشت را یک «حادثۀ مبهم» توصیف کرد که از آن برای تحریک اعتراضات علیه تهران سوءاستفاده شده است و گفت این اعتراضات بیانگر خواست حقیقی مردم ایران نیست.
ناظران میگویند تحولات جاری تهدیدی برای ایدئولوژی محوری رژیم محسوب میشود و به همین دلیل، هیچ کس حتی نشریات تندرو آن را نادیده نمیگیرد.
نشریات وابسته به رژیم و خبرگزاریهای دولتی بهجای اینکه اعتراضات را سانسور کنند یا صرفاً آن را فتنه بخوانند، اقدام به انتشار گزارشها و تصاویر این تجمعات کردهاند، گرچه تصویری از زنان بدون روسری منتشر نشده است.
این رسانهها سعی دارند تصویری منفی از چهرههای عمومی و سلبریتیهایی که در برابر رژیم قد علم کردهاند و به صف معترضان پیوستهاند نشان بدهند.
«نگرانی شدید» یک گروه حقوق بشری
در تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف که یکشنبهشب در تهران برگزار شد، پلیس ضدشورش با استفاده از گاز اشکآور و تفنگهای پینتبال و اسلحههایی که گلولۀ فلزی غیرمرگبار شلیک میکند با صدها دانشجو مقابله کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، دانشجویان شعار «زن، زندگی، آزادی» و «دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد» سر دادند.
مرکز حقوق بشر در ایران روز دوشنبه از «دیدن ویدیوهایی که امروز از دانشگاه شریف و تهران بیرون آمده و در آن سرکوب خشونتآمیز معترضان و کشیدن پارچه روی سر بازداشتشدگان و کشاندن آنها به مکان نامعلوم دیده میشود» ابراز «نگرانی شدید» کرد.
سازمان حقوق بشر ایران ویدیویی منتشر کرد که ظاهراً نیروهای پلیس ایران را نشان میدهد که با موتورسیکلت دانشجویان را در یک پارکینگ زیرزمینی تعقیب میکنند و روی سر بازداشتشدگان کیسههای پارچهای سیاه میکشند و آنها را با خود میبرند.
در کلیپ ویدیویی دیگری، صدای جمعی از مردم شنیده میشود که میگویند: «نترسید! نترسید! ما همه با هم هستیم!» سازمان حقوق بشر ایران گفت این فیلم روز یکشنبه در ایستگاه متروی شریعتی تهران گرفته شده است.
با کشاندهشدن اعتراضات به هفتۀ سوم، ناآرامیها در دانشگاه اصفهان نیز گزارش شده و درگیری بین معترضان و نیروهای امنیتی به تمام شهرهای ایران سرایت کرده است.
در دیاربکر، از شهرهای جنوب شرق ترکیه که اکثریت جمعیت آن کرد هستند، حدود ۲۰۰ نفر با در دست داشتن عکسهای مهسا امینی تجمع کردند.
برگزاری راهپیماییهای همبستگی در سراسر جهان
راهپیماییهای همبستگی با زنان ایرانی در سراسر جهان برگزار شده است، بهطوری که روز شنبه در بیش از ۱۵۰ شهر جهان تظاهرات برگزار شد.
در پی برگزاری راهپیماییهای بزرگ در شهرهای کلیدی ایرانیان مقیم خارج از جمله لسآنجلس و تورنتو، روز یکشنبه هزاران معترض در خیابانهای پاریس بهراه افتادند و رهبری ایران را محکوم کردند.
معترضان که حتی زیر باران شدید هم دست از اعتراض برنداشتند پلاکاردهایی مانند «به اولین انقلاب فمینیستی بپیوندید!» و «مهسا امینی -- نام تو بنای ظلم آیتاللهها را بهلرزه درآورد!» حمل میکردند.
در چند شهر کانادا، از جمله مونترال، ونکوور، تورنتو و اتاوا (پایتخت کانادا) دهها هزار نفر در راهپیماییهای همبستگی شرکت کردند.
تلویزیون دولتی سیبیسی کانادا روز شنبه تصاویری از موتورسیکلتسوارانی نشان داد که در حمایت از صف ۵ کیلومتری معترضان در خیابان بوق میزدند. بسیاری از معترضان تیشرت «عدالت برای مهسا امینی» بر تن و پرچم ایران در دست داشتند.
در مونترال، جمعیتی ۱۰٫۰۰۰ نفری پلاکاردهای «عدالت» و «نه به جمهوری اسلامی» در دست داشتند و شعار «بگو نامش را. بگو نامش را.» سر میدادند و تعدادی از زنان نیز موهای سرشان را کوتاه کردند.
روز شنبه در واشنگتن دیسی نیز یک تجمع اعتراضی برگزار شد که در آن صدها عضو جامعۀ کردزبان در بیرون دروازههای کاخ سفید جمع شدند.
روز یکشنبه، صدها معترض به خیابانهای ترکیه ریختند و زنان گل رز و پلاکاردهای «زن، زندگی، آزادی» در دست داشتند.
دولت مجبور به انتخاب خط فکری متفاوت شده است
رئیسی و دولتش هیچ حرفی از تداوم مجازات معترضان نزدهاند و آنها را قانونشکن توصیف کردهاند.
اما جمهوری اسلامی و رسانههای دولتی در این دور از اعتراضات، که با درخواست آزادی زنان گره خورده و زنان در خط مقدم آن ایستادهاند، مجبور به انتخاب خط فکری دیگری شدهاند.
اگرچه رژیم ایران هنوز «دشمن» و رسانههای خارجنشین را مقصر اعتراضات جاری میداند، دیگر نمیتواند مثل اعتراضات سال ۹۸ نسبت به گرانی بنزین وانمود کند که اوضاع عادی و تحت کنترل است.
یک روزنامهنگار ارشد در شیراز که مایل به افشای نام خود نبود به المشارق گفت: «موضع رسانههای تندرو این بار تا حدودی متفاوت است. گرچه اعتراضات را محکوم میکنند، دیگر نمیتوانند آن را انکار کنند یا نادیده بگیرند.»
او گفت: «در عوض، بعضی از آنها حتی سعی کردهاند چهرههای مشهوری را که کشف حجاب کردهاند بهسخره بگیرند، انگار با این کار از محبوبیت آنها کاسته میشود».
در این اعتراضات، شعارهای تند ضدرژیم فقط بر زبان رانده نمیشود، بلکه با اسپری رنگ روی دیوارها هم نوشته میشود. حتی برای نشان دادن شهامت و نترسیدن از خطر، که در اعتراضات قبلی به چشم نمیخورد، بلافاصله پس از آنکه نیروهای امنیتی روی دیوارنوشتهها رنگ میپاشند، شعارها دوباره نوشته میشوند.
ناظران خاطرنشان کردند عدم فعالیت «پلیس امنیت اخلاقی» در اعتراضات بهوضوح دیده میشود و نشاندهندۀ اوضاع آشفتۀ رژیم در تلاش برای سرکوب اعتراضات در سطح گستردهتر است.
بهگفتۀ ناظران، پلیس امنیت اخلاقی در شرایط عادی بلافاصله زنان را با ارتکاب هر گونه تخلف جزئی در زمینۀ رعایت حجاب دستگیر میکند.
بسیاری از مردم ایران از شیوۀ جدیدی برای نشان دادن خشم خود استفاده میکنند و از پشت پنجره یا داخل بالکن خانه شعارهای ضدرژیم سر میدهند.
در برخی موارد، نیروهای امنیتی با دیدن معترضانی که از داخل خانهشان شعار میدهند، به پنجرۀ خانهها حمله کردهاند.
قطع سراسری اینترنت همچنان تاکتیک اصلی رژیم در سرکوب مردم است، چرا که ضمن سرکوب بیرحمانۀ معترضان، از اینکه دنیا عکسها و ویدیوهای مردم را ببیند جلوگیری میشود.
بیشتر اپراتورهای تلفن همراه غیرفعال شده و اتصال به اینترنت خانگی فقط با استفاده از شبکههای خصوصی مجازی یا ویپیانهای قوی میسر است و آنتندهی تلفن همراه دچار اختلال شده است.