گسترش اعتراضات در ایران به‌دنبال خشم مردم از مرگ زنی جوان

روز دوشنبه (٢٨ شهریورماه) رسانه‌های داخلی گزارش دادند پلیس ایران برای متفرق کردن معترضان به مرگ زنی جوان که توسط «گشت ارشاد» دستگیر شده بود، به استفاده از گاز اشک‌آور متوسل شد.

خبرگزاری فارس گزارش داد روز یکشنبه حدود ٥۰۰ تظاهرات‌کننده در سنندج، مرکز استان کردستان تجمع کردند و پلیس چندین نفر از آنها را بازداشت کرد.

مهسا امینی، ٢٢ ساله و اهل شهرستان سقز در استان کردستان، روز جمعه پس از اینکه سه روز در کما بود در تهران فوت کرد. مرگ او پس از دستگیری‌اش توسط گشت ارشاد رژیم در هنگام سفر به پایتخت رخ داد و پیکرش روز شنبه در سقز به خاک سپرده شد.

روی سنگ قبر او به زبان کردی نوشته شده است: «تو نمردی؛ نامت رمز می‌شود».

در حین تظاهرات در مقابل بیمارستان کسری در تهران که امینی در آنجا جان باخت نیز چندین نفر بازداشت شدند. افراد زیاد دیگری نیز در جریان تظاهرات آخر هفته در کردستان دستگیر شدند.

به گزارش رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور چند خانواده گفته‌اند که از محل نگهداری نزدیکان بازداشت‌شدۀ خود بی‌اطلاع هستند.

فارس نیوز گفت: «پس از تشییع جنازه عده‌ای صحنه را ترک کردند اما برخی دیگر ماندند و با سردادن شعارهایی خواستار بررسی دقیق ابعاد ماجرا شدند.»

«سپس این تظاهرکنندگان در مقابل فرمانداری تجمع کردند و مجدداً شعار دادند، اما با پرتاب گاز اشک‌آور توسط نیروهای امنیتی متفرق شدند.»

فارس گزارش داد که برخی از ساکنان به‌سمت فرمانداری سنگ پرتاب کردند.

به گزارش روزنامۀ اعتماد «مردم از اتفاقی که برای مهسا امینی افتاد، شوکه و خشمگین هستند» و کشور تاکنون متحمل «خشونت‌های متعدد گشت ارشاد» شده است.

تعداد زیادی از دانشجویان نیز در اعتراض به اقدامات گشت ارشاد رژیم تجمع کرده‌اند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که در شهرهای کردستان برخی از اصناف مغازه‌های خود را تعطیل کرده‌اند.

پس از مرگ مهسا امینی، پلیس مدعی شد که «هیچ‌گونه تماس فیزیکی» بین مأموران و قربانی صورت نگرفته است.

اما فارس دربارۀ تظاهرات روز یکشنبه گفت: «بیشتر معترضان از این توضیحات قانع نشدند».

«بسیاری از تظاهرکنندگان معتقد بودند مهسا در اثر شکنجه کشته شده است».

درخواست مهار «گشت ارشاد»

مرگ مهسا امینی باعث شده است مهار اقدامات گشت ارشاد علیه زنان مظنون به نقض قوانین پوشش بار دیگر مطرح شود؛ اقداماتی که پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال ١٣٥٧ به اجرا درآمده است.

گشت ارشاد مسئول اجرای قوانین سختگیرانۀ پوشش در ایران برای زنان، به‌ویژه استفاده از روسری در اماکن عمومی است. این نیرو در ماه‌های اخیر به‌دلیل توسل بیش از حد به زور با انتقادهای روزافزونی مواجه شده است.

گشت ارشاد در خردادماه پوشیدن مانتوهایی که تا زانو نمی‌رسند، شلوارهای تنگ و جین پاره و همچنین استفاده از رنگ‌های روشن را برای زنان ممنوع کرد.

روز دوشنبه، سرتیپ حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران گفت این خانم قانون پوشش را زیر پا گذاشته بود و همکارانش از بستگان او خواستند برایش «لباس مناسب» بیاورند.

خشم گسترده

مرگ امینی موجی از انتقادات را از سوی مردم و رسانه‌های ایرانی به‌دنبال داشت و بسیاری از این رسانه‌ها این مطلب را در صفحۀ اول خود درج کردند.

اما برخی از رسانه‌های همسو با رژیم دست به مقابله زدند.

روزنامۀ ایران که متعلق به دولت است مخالفان را به «سوءاستفاده از احساسات عمومی با استفاده از حادثه‌ای ناگوار برای تحریک ملت علیه دولت و رئیس جمهور» متهم کرد. روزنامۀ کیهان نیز مدعی شد «شایعه و دروغ» به‌میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.

فیلمسازان، هنرمندان، ورزشکاران و شخصیت‌های سیاسی و مذهبی در داخل و خارج از کشور با استفاده از شبکه‌های اجتماعی خشم خود را از گشت ارشاد ابراز کردند.

تا ظهر یکشنبه هشتگ #مهسا_امینی در توئیتر نزدیک به ١/٥ میلیون بار توئیت شده است.

محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری پیشین، از مقامات خواست «به اقدامات خلاف قانون، منطق و شرع پایان دهند» و «عاملان را به دستان عدالت بسپارند».

آیت‌الله‌ العظمی اسدالله بیات زنجانی، از روحانیون نزدیک به اصلاح‌طلبان، نیز اقدامات «نامشروع» و «غیرقانونی» پشت پردۀ «این حادثۀ تأسف‌برانگیز» را محکوم کرد.

او گفت: «قرآن کریم استفاده از قوۀ قهریه برای اجرای ارزش‌های دینی و اخلاقی را به‌روشنی منع کرده است.»