روی آوردن ایران به استفاده از رمزارز با هدف پول‌شویی و دور زدن تحریم‌ها

ایران که در بحبوحۀ تحریم‌های شدید و منزوی شدن از جامعۀ بین‌المللی با محدودیت پول نقد مواجه شده است، تلاش می‌کند به‌منظور دور زدن تحریم‌ها، رمزارزها را جایگزین ارزهای خارجی کند.

در ١٨ مردادماه، علیرضا پیمان‌پاک، یکی از مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، اعلام کرد دولت اولین سفارش رسمی واردات خود را به ارزش ١۰ میلیون دلار با استفاده از رمزارزها ثبت کرده است.

پیمان‌پاک که این خبر را در توییتر اعلام کرد به نوع رمزارز مورد استفاده برای سفارش واردات (به‌منظور خرید خودرو) اشاره‌ای نکرد. با این حال گفت: «از اواسط شهریورماه هر کسی که ارز دیجیتال استخراج شده به‌صورت قانونی در داخل کشور را در اختیار داشته باشد، می‌تواند برای واردات کالا از آن استفاده کند».

او وعده داد معاملات بیشتری از این دست انجام خواهد شد و تا پایان شهریورماه «استفاده از رمزارزها در تجارت خارجی با کشورهای هدف گسترش پیدا خواهد کرد».

روز ٢٢ مردادماه، شبکۀ صرافی ایران اعلام کرد که آمادۀ استفاده از رمزارزها «برای کمک به بانک مرکزی ایران جهت تسهیل واردات به کشور است.»

مقامات ایرانی در هفتۀ گذشته به هیاهو دربارۀ استفاده از رمزارز جهت واردات پرداخته‌اند. هدف از طرح این اخبار منحرف کردن توجه عموم مردم از اقتصاد درحال ورشکستگی این کشور است. آنها حرکت به سمت استفاده از رمزارزها را موفقیتی تازه و «ابزاری برای توسعۀ تجارت» خواندند.

ایران در گذشته از رمزارزها برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کرده است.

سرکوب رمزارزها

جمهوری اسلامی به‌دلیل تلاش‌هایش برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی، انجام پول‌شویی و حمایت از گروه‌های تروریستی فعال در سراسر منطقه با پیامدهای فزاینده‌ای در صحنۀ جهانی مواجه است.

معاملات غیرشفاف رژیم ایران بی‌وقفه ادامه دارد و شامل قاچاق و نقل و انتقال غیرقانونی نفت، دزدی دریایی و عملیات پول‌شویی با استفاده از شرکت‌های صوری به‌منظور فرار از تحریم‌ها است.

روز ١٧ مردادماه، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده تورنادو کش، مخلوط‌گر ارز مجازی، را تحریم کرد. به‌گفتۀ این وزارتخانه این مخلوط‌گر از زمان ایجادش در سال ١٣٩٨ برای پول‌شویی مبلغی بیش از ٧ میلیارد دلار ارز مجازی مورد استفاده قرار گرفته است.

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در توییتی اعلام کرد مخلوط‌گرهای ارز مجازی که به مجرمان کمک می‌کنند، تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده محسوب می‌شوند.

به‌گفتۀ ناظران، رژیم ایران به‌دلیل مواجه بودن با تحریم‌های ایالات متحده دست به معاملات تجاری با استفاده از رمزارزها به‌منظور پول‌شویی و دور زدن تحریم‌ها زده است و چنین اقداماتی پس از افشای آنها بدون مجازات نخواهد ماند.

به گزارش نیویورک تایمز با توجه به تحریم شدن تورنادو کش، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در حال تشدید اقدامات مربوط به رمزارزها است. وزارت خزانه‌داری در حال بررسی اقدامات صرافی رمزارز کراکن از نظر نقض احتمالی تحریم‌های ایران است و احتمال جریمه شدن آن وجود دارد.

ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد اندیشکدۀ واشنگتن برای دفاع از دموکراسی به پولیتیکو گفت اعلام علنی تصمیم ایران مبنی بر استفاده از ارزهای دیجیتال به‌منظور واردات خود «مستقیم‌ترین و آشکارترین شکل نادیده گرفتن تحریم‌های ایالات متحده تا به امروز توسط رژیمی است که از رمزارز استفاده می‌کند.»

پیتر پیاتتسکی یکی از مقامات سابق خزانه‌داری ایالات متحده که اکنون ریاست شرکت مشاوره کاستلوم.ای‌آی را بر عهده دارد گفت تردید دارد ایران این ماه واقعاً ١۰ میلیون دلار معامله انجام داده باشد.

او به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت حتی اگر ایران چنین کاری را انجام داده باشد، بعید است این مبلغ صرف انواع تکنولوژی‌های خارجی که ایران به دنبال آنهاست شده باشد.

او دربارۀ توییت پیمان‌پاک گفت: «اگر چنین حرفی اطلاعیۀ دولت است، آیا دولت چنین چیزی را می‌خواهد؟ آیا قرار است هواپیما بخرد؟ آیا قرار است کشتی بخرد؟ آیا یک دلال کشتی وجود دارد که حاضر به پذیرش رمزارز باشد؟»

او گفت: «کدام انسان عاقلی حاضر می‌شود پول خود را از ایران به‌صورت رمزارز دریافت کند؟ حتی در دنیای مجرمان نیز افراد می‌خواهند پول خود را با [ارزی] که ارزش داشته باشد دریافت کنند. اگر طرفی که تحریم شده است به شما رمزارز پرداخت کند، به احتمال خیلی زیاد پولتان را از دست می‌دهید.»

«بهشت پول‌شویی»

دولت ایران از سال ١٣٩٨ به بعد و عمدتاً از طریق بانک مرکزی خود راه‌هایی را برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده با استفاده از شرکت‌های نیابتی تأسیس شده در خارج از کشور برای شرکت‌های ایرانی امتحان کرده است.

وال استریت ژورنال در اسفندماه سال گذشته گزارش داد ایران یک سازوکار بانکی و مالی مخفیانه را به‌منظور جابجایی ده‌ها میلیارد دلار تجارت سالانۀ خود که طبق تحریم‌های ایالات متحده ممنوع شده بود، ایجاد کرد.

بنا به این گزارش، این سازوکار شامل حساب‌هایی در بانک‌های تجاری خارجی، شرکت‌های نیابتی ثبت‌شده در خارج از کشور، شرکت‌هایی که تجارت ممنوعه را هماهنگ می‌کنند و یک اتاق معاملات پایاپای در داخل ایران است.

حسن زمانی، تحلیلگر بازار سرمایه مقیم ایران به المشارق گفت نهادهای ایرانی تحت کنترل دولت در خارج از ایران حساب‌های بانکی باز کرده و شرکت‌هایی را تاسیس کرده‌اند تا نفت و محصولات نفتی ایران را به هر ارز ممکن به فروش برسانند.

او گفت بانک مرکزی ایران یک اتاق مبادلۀ ارزی راه‌اندازی کرده است که تنها هدف آن جمع‌آوری این مبالغ و انتقال پول به ایران است.

زمانی گفت: «ایران در حال حاضر بهشت جهانی پول‌شویی محسوب می‌شود، چراکه عضو گروه ویژۀ اقدام مالی نیست.»