اورشلیم -- روز پنجشنبه (۲۳ تیرماه) ایالات متحده بر تعهدش برای «استفاده از کلیۀ عناصر قدرت ملی خود» بهمنظور جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای تأکید کرد.
طبق یک بیانیۀ کاخ سفید، آمریکا همچنین بر تعهد خود در زمینۀ «همکاری با همپیمانان دیگر برای مقابله با ستیزهجویی و فعالیتهای ثباتزدای ایران، چه بهطور مستقیم و چه از طریق نایبان و سازمانهای تروریستی مانند حزبالله» تأکید ورزید.
این خبر در خلال بیانیۀ مشترک آمریکا و اسرائیل اعلام شد؛ این بیانیه در هفتۀ جاری طی سفر دوروزۀ جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، به اورشلیم امضا شد.
هیئت همراه بایدن روز جمعه در ادامۀ سفر خود به عربستان سعودی، رقیب اصلی ایران در منطقه، خواهد رفت.
با تداوم فعالیتهای هستهای مخفیانه و دیگر موارد نقض آشکار تعهدات رژیم ایران، مذاکرات احیای توافق هستهای سال ۱۳۹۴ با ایران، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، به بنبست رسیده است.
با بازگشت به توافق و انطباق کامل ایران با محدودیتهای اعمالشده بر روی فعالیتهای هستهایاش، تحریمهای وضعشده علیه این کشور برداشته خواهد شد.
اما طبق یافتهای اخیر، ایران با گسترش فعالیتهای هستهای خود، همچنان شروط این توافق را نقض میکند و با ورود به فعالیتهای مالی غیرقانونی، بارها تحریمها را دور زده است.
به گزارش نیویورک تایمز، پیش از آخرین دور مذاکرات هستهای در دوحه که با وساطت میانجیگران اتحادیۀ اروپا برگزار شد، ایران مشغول احداث یک تونل بزرگ در جنوب سایت هستهای نطنز بوده است.
کارشناسان به این روزنامه گفتند این اقدام «بزرگترین تلاش تهران برای احداث تأسیسات هستهای جدید در چنین عمقی از کوههاست تا در برابر بمبهای متلاشیکنندۀ زاغههای مهمات و حملات سایبری مقاوم باشد».
روز ۲۷ خرداد، رویترز به مطلبی در یکی از اسناد آژانس بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرد که طبق آن ایران با تدارک استفاده از سانتریفوژهای پیشرفته آیآر-۶ در سایت زیرزمینی فوردو، برنامۀ غنیسازی اورانیوم خود را بیش از پیش تقویت کرده است؛ این سانتریفوژها از امکان تغییر آسان سطوح غنیسازی برخوردارند.
طبق توافق سال ۹۴ غنیسازی اورانیوم در فوردو مجاز نیست.
مؤسسه صلح ایالات متحده نیز به یک گزارش افشاشده از آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ۱۷ خرداد اشاره کرد که طبق آن، ذخایر اورانیوم غنیشدۀ ایران ۱۸ برابر بیشتر از مقدار مجاز در توافق سال ۹۴ است؛ این مؤسسه چنین اتفاقی را «بیسابقه» توصیف کرد.
در این گزارش آمده است که افزایش فزایندۀ ذخایر یعنی «ایران ممکن است ظرف چند هفته بیشتر از سوخت کافی برای یک بمب اتمی ذخیره کند».
بایدن روز پنجشنبه در اورشلیم گفت ایالات متحده تا ابد منتظر ایران نخواهد ماند تا شروط واشنگتن برای احیای توافق هستهای را برآورده کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، بایدن در پاسخ به این پرسش که ایالات متحده تا چه مدت برای انجام تلاشهای دیپلماتیک آمادگی دارد، گفت دولت او شروط لازم برای احیای توافق را تعیین کرده و «تا ابد منتظر نمیمانیم» تا تهران جواب بدهد.
در مصاحبهای که روز چهارشنبه روی آنتن شبکه ۱۲ اسرائیل رفت، بایدن گفت ایران «نسبت به گذشته به سلاح هستهای نزدیکتر» شده است؛ وی افزود ایالات متحده حاضر است بهزور از دستیابی ایران به سلاحهای هستهای جلوگیری کند «اگر چنین کاری آخرین راهکار باشد».
آشتی منطقهای
نخستین بار در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۹۹ که امارات متحدۀ عربی و بحرین توافقهای عادیسازی روابط با اسرائیل را امضا کردند، عصر جدیدی برای خاورمیانه آغاز شد.
هدف از این توافقها افزایش ثبات منطقه و به حداقل رساندن نفوذ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه است.
وال استریت ژورنال روز سهشنبه گزارش کرد دولت بایدن در تلاش است تا اسرائیل و همسایگان عربی آن را وارد یک اتحاد پدافند هوایی منطقهای کند که در برابر تهدیدهای ایران و متحدانش از این کشورها محافظت خواهد کرد.
این روزنامه به نقل از یک مقام ارشد بحرینی گفت اسرائیل با فروش پهپاد و سامانههای ضدپهپادی به بحرین موافقت کرده است.
این منبع بینام گفت موساد اسرائیل و سرویسهای امنیتی شینبت به افسران اطلاعاتی بحرین آموزش دادهاند.
با توجه به اینکه امارات متحدۀ عربی در اواخر سال گذشته هدف حملات موشکی شبهنظامیان حوثی مورد حمایت ایران در یمن قرار گرفته بود، اسرائیل پیشتر پیشنهاد ارائۀ کمکهای مستقیم به امارات متحدۀ عربی را نیز مطرح کرده است.
بهگفتۀ وال استریت ژورنال، تهران تهدید کرده است که اگر امارات متحدۀ عربی و بحرین اجازۀ استقرار تأسیسات نظامی اسرائیل در این کشورها را بدهند، به آنها حمله خواهد کرد.
عربستان سعودی نیز هدف حملات موشکی و پهپادی منتسب به ایران و نایبانش بوده است. حملۀ پهپادی شهریور ۱۳۹۸ به آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان سعودی، زنگ هشدار افزایش تهدیدهای پهپادی در منطقه را به صدا درآورد.
به لطف توافقهای عادیسازی روابط بین اسرائیل و امارات متحده عربی، بحرین و مراکش، این کشورها توانستهاند حجم تجارت و سرمایهگذاریهای خود را افزایش دهند و روابط نظامی خود را نیز توسعه بدهند.
در اسفند سال گذشته، دیپلماتهای ارشد این چهار کشور و همچنین مصر و ایالات متحده یک نشست تعیینکننده در اسرائیل برگزار کردند و تعهد دادند همکاریهایشان را افزایش بدهند.
ماه قبل از آن نیز اسرائیل و بحرین یک توافق دفاعی امضا کردند که اولین توافق از این دست با یک کشور حوزۀ خلیج فارس محسوب میشود. این توافق حوزههای اطلاعات، تدارکات و آموزش مشترک را دربرمیگیرد.