بیروت -- عمر العلیوی، کنشگر سوری، که در مهرماه ۱۳۹۴ از روستای زادگاهش عبطین، واقع در حلب آواره شده بود، از محل اقامت موقت خود در ادلب، سرنوشت زمین و اموالی را که مجبور به ترک آنها شده بود، پیگیری میکند.
او به المشارق گفت: «من روزانه ملکم را از طریق اینترنت بررسی میکنم.» وی توضیح داد که او راه دیگری برای پیگیری جابهجایی عوامل حزبالله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ملک شخصی خود ندارد.
او گفت که با استفاده از وبسایتهای ارائهکنندۀ تصاویر ماهوارهای «میتوانم با چشم غیرمسلح ببینم که چگونه عناصر حزبالله آزادانه در زمینهای ما حرکت میکنند. وقتی پرچم زرد آنها را بر روی بام در حال اهتزاز میبینم، عمیقاً اندوهگین میشوم.»
وی گفت: «گروههای بزرگی از شبهنظامیان ایرانی، عراقی، و حزبالله مهرماه ۱۳۹۴ با حمله به مناطق روستایی ما در جنوب حلب، کل آن منطقه - از جمله عبطین - را تسخیر و اموال و املاک خانوادۀ ما را تصرف کردند.»
او گفت که از جملۀ این اموال «یک پمپ بنزین، مزارع، و منازل ما بود. آنها در اطراف ملک ما حصار نصب میکنند و به همراه خانوادههایشان تحت حفاظت شدید در آنجا زندگی میکنند.»
العلیوی گفت: «عناصر حزبالله در قسمت شمالی ملک ما سکونت دارند، و ایرانیها در قسمت جنوبی آن ساکن هستند.»
«آنها در بخشی از زمین ما یک تعمیرگاه خودرو به راه انداختهاند و این پمپ بنزین را بهمنظور تأمین سوخت خودروهای نظامیشان بازگشایی کردند.»
العلیوی گفت، شبهنظامیان از نزدیکشدن هر کسی به زمینهای خانواده جلوگیری میکنند. وی افزود که افسران نظامی رژیم سوریه ضمن تصرف زمینهای کشاورزی این خانواده، موتورهای پمپ آب و شلنگهای مورد استفاده برای آبیاری را فروختهاند.
او گفت: «همۀ ما به اجبار از خانهها و املاک خود آواره شدیم و هیچکس در آنها باقی نماند. همۀ این اموال به خانوادۀ العلیوی تعلق دارد؛ خانوادهای که شبهنظامیان، بهدلیل مخالفتشان با این [رژیم]، برای آنها حکم اعدام صادر کردند.»
تغییرات جمعیتی هدفدار
خانوادۀ العلیوی یکی از هزاران خانوادۀ سوری است که اموالشان توسط شبهنظامیان حزبالله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حلب و مناطق دیگر مصادره شده است؛ مناطقی که پیشتر تحت تسلط مخالفان سوری قرار داشت.
بر اساس گزارش فروردینماه تارنمای فوکوسحلب [focusaleppo.com] ایران از سال ۱۳۹۵ املاک و مستغلات متعلق به مخالفان رژیم سوریه را به نیروهای نیابتی خود و حامیانشان اعطا کرده است.
شبهنظامیان با تهدید و ارعاب و از طریق شعبات سوریهای شرکتهای توسعۀ املاک و مستغلات ایران، زمینها و املاکی را در حلب و حومۀ جنوبی این استان بهدست آوردهاند.
ایران از طریق حزبالله و دیگر شبهنظامیان همپیمانش، بهدنبال اجرای یک سیاست تغییر جمعیت در حلب و مناطق جنوب آن است. آنها خانهها و املاک ساکنان نزدیک الحاضر، جبل عزان، عبطین، و العیس را به تصرف خود درمیآورند.
عمر به المشارق گفت که محمد العلیوی، برادر همسرش، و همۀ خویشاوندان او در سال ۱۳۹۴ «توسط حزبالله، گروه [عراقی] حرکت النجباء، و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» از خانههایشان بیرون رانده شدند.
وی گفت: «این جنایتکاران خانۀ مرا -- که ساختن آن سه سال طول کشیده بود -- به تصرف خودشان درآوردند و املاکمان را به پادگانهای نظامی و اقامتگاههای خانوادههایشان تبدیل کردند.»
وی اظهار داشت که او نیز همانند همۀ سوریها آرزو میکند «ای کاش ما خانههایمان را از غریبههایی که زندگی ما را تصاحب کردند و ما را از صاحبخانه به آوارگانی که در چادرهای کوهستانی زندگی میکنند تبدیل کردند، پس بگیریم.»
او ابراز تأسف کرد: «ما دیگر زمین نداریم؛ چرا که حزبالله و شبهنظامیان ایرانی آنها را تصرف کردهاند و در ازای دریافت پول اجاره میدهند.»
بشیر خضیر، یکی از ساکنان داریا، گفت که در برخی مواقع شبهنظامیان به املاک ساکنان واقع در حومۀ راهبردی داریا در دمشق نقل مکان میکنند و در مواقع دیگر مالکان آنها را برای فروش املاک اصلی تحت فشار قرار میدهند.
وی گفت: «شبهنظامیان ایرانی در داریا، پس از بیرون راندن ساکنان اصلی این منطقه، تعداد زیادی از املاک آنها را بهتصرف خود درآوردهاند و میکوشند از طریق شخص ثالثی که متأسفانه یک فرد سوری است، زمینهایی را بهدست آورند.»
خضیر گفت: «اموال ما برای سپاه و حزبالله بهآسانی قابل دستیابی است؛ چرا که آنها پس از مجبور کردن ما به ترک این املاک، کل ساختمان محل زندگی ما را اشغال کردند.»
او گفت: «شبهنظامیان ایرانی و گروههای وابسته به آنها پرسه میزنند، خانهها و مغازهها را اشغال میکنند، و بر اساس اهمیت محل زندگیشان هر [ملکی] را که اراده کنند میخرند.»
ثبت تخلفات
فضل عبدالغنی، رئیس شبکۀ حقوق بشر سوریه، به المشارق گفت که این شبکه از زمان ظهور این گروهها در سوریه در اواخر سال ۱۳۸۹ تخلفات شبهنظامیان وابسته به ایران را مستندسازی میکند.
او گفت که با «افزایش فزایندۀ آوارگی اجباری توسط نیروهای رژیم و بهرهبرداری شبهنظامیان ایرانی از این مهاجرت و آوارگی اجباری که سوریه طی چهار سال گذشته شاهد آن بوده است» این روند سرعت بیشتری گرفت.
عبدالغنی گفت که بیشترین بار مسئولیت این موج آوارگی بر گردن شبهنظامیان وابسته به ایران است.
شبکۀ حقوق بشر سوریه مطالعهای را پیرامون الگوهای تخلفات مرتبط با اموال - مانند مصادره اموال، غارت اسباب و اثاثیه، یا تخریب منازل بهعنوان بخشی از اجرای طرحهای شهری و مصادره زمینهای کشاورزی - تهیه کرد.
او گفت که تخلفات ملکی در بیش از ۴۷۱ مکان ثبت شده است که ۸۱ مورد از این اماکن «بهگونهای هدفمند و در سطحی گسترده چپاول شدهاند.»
عبدالغنی گفت: «رژیم سوریه و شبهنظامیان ایرانی در همۀ این مناطق، عامل اصلی این آوارگی و پیامدهای حاصل از نقض حقوق مالکیت محسوب میشوند.»
او گفت، ایران با خریدن صدها قطعه ملک در سراسر مناطق تحت سلطۀ خود، تحکیم حضورش را آغاز کرده است. این کشور در دمشق، از طریق سفارت ایران در پروژۀ توسعۀ «بساطین المزه» سرمایهگذاری کرده است.
وی افزود که ایران همچنین مصادرۀ اموال و داراییها در مناطقی مانند داریا در حومۀ دمشق را افزایش داده است؛ جایی که در سال ۱۴۰۰ در فروش املاک و مستغلات به اشخاص ایرانی افزایش آشکاری مشاهده شد.
عبدالغنی گفت که در این حال، تصرف زمینها و خانهها در مناطق تحت سلطۀ حزبالله و سپاه پاسداران، بهویژه در اطراف حلب، همچنان ادامه دارد.
بهگفتۀ عبدالغنی بسیاری از خانوادهها میگویند که «خرید و فروش املاک در داریا بهطور مستقیم میان صاحبان املاک و افراد یا عناصر شبهنظامی ایرانی صورت نمیگیرد، بلکه از طریق واسطهها و اشخاص وابسته به رژیم انجام میشود.»
وی خاطرنشان کرد که دارایا برای شبهنظامیان شیعه از توجه ویژهای برخوردار است؛ چرا که آرامگاه سکینه دختر علی که از زیارتگاههای شیعیان است، در آن قرار دارد.
عبدالغنی گفت، بنا بر اظهارات خانوادههایی که شبکۀ حقوق بشر سوریه با آنها تماس گرفته است، جهش اخیر در فروش اموال در داریا «تماماً مربوط به املاک موجود در مناطق اطراف حرم بوده است.»