بیروت -- ساکنان داريا و مناطق اطراف آن به المشارق می گویند که شبه نظامیان مورد حمایت ایران و نیروهای طرفدار دولت با به دست آوردن املاک و مستغلات -- به زور یا در ازای پرداخت مبالغی هنگفت -- در حال گسترش جای پای خود در منطقه بوده اند.
داريا، واقع در حومه دمشق پایتخت سوریه، کانون اعتراضات ضد دولتی بود و در جریان جنگ داخلی نبردهای شدیدی را پشت سر گذاشت.
احمد الصیصی، فعال رسانه ای در داريا، گفت که حزب الله لبنان و لشکر چهارم رژیم سوریه به رهبری ماهر اسد، برادر بشار اسد رئیس جمهوری سوریه، در منطقه اطراف حرم سیده سکینه مستقر شده اند.
او گفت که آنها از طریق واسطه ها و در ازای پرداخت مبالغ هنگفت املاک و خانه ها را در منطقه راهبردی حومه داريا در اختیار می گیرند.
الصیصی گفت: «حزب الله همچنین با سوءاستفاده از شرایط اسفبار برخی خانواده ها خانه هایشان را با قیمت های پایین می خرد.» وی افزود که این گروه هر کسی را که از فروش خودداری کند از طریق واسطه ها تهدید می کند.
الصیصی افزود که شبه نظامیان طرفدار ایران «در انظار عمومی دیده نمی شوند، اما در حال حاضر با برگزاری جلسات درس مذهبی، و تشویق مردم برای گرویدن به تشیع، از نظر فرهنگی بر شهر و اطراف آن تسلط دارند.»
او گفت که این اقدام به آن دلیل است که ایران به دنبال تغییر هویت این شهر و همچنین تغییر جمعیتی آن است.
الصیصی گفت که یک افسر لشکر چهارم ویلا و مزرعه خانوادگی او را که در نزدیکی حرم سیده سکینه قرار دارد، تصرف کرده است.
«ما جرأت نمی کنیم درخواست کنیم که آنها بیرون رانده شوند.»
بنا بر برخی منابع، حزب الله و دیگر گروه های شبه نظامی نیز مشغول غارت اثاثیه خانه ها در داريا و قطعات فلزی آنها بودند و برخی از اموال غارت شده را به روستاهای واقع در بعبلک و جنوب لبنان منتقل کرده اند.
به گفته این منابع، اکثر خانه های تصرف شده در نزدیکی مکان های استقرار گروه های شبه نظامی مورد حمایت ایران و حرم سیده سکینه، به ویژه در امتداد جاده چهارفصل و جاده المعمل (کارخانه ها) واقع شده اند. این جاده ها از مسیر بزرگراه درعا به دمشق به آن شهر منتهی می شوند.
یکی از چهره های اپوزیسیون در داريا که نخواست نامش فاش شود، گفت که علاوه بر حزب الله، گروه های شبه نظامی دیگری نیز در حومه حضور دارند.
او گفت که این گروه ها شامل لشکر فاطمیون، لوا ابوالفضل العباس، و المقدسیون است که عناصر ایرانی نیز در میان آنها حضور دارند.
وی گفت که عناصر فاطمیون در جاده فرودگاه بین المللی دمشق و در شهرک های حته الترکمان، داريا، و کفرسوسه مستقر هستند.
او افزود که آنها در مجتمع های مسکونی زندگی می کنند، در تمام آن شهرک ها پادگان دارند، و در برخی موارد زنانشان نیز در کنار آنها هستند.
این منبع گفت که عناصر فاطمیون در آن مناطق «خانه ها را بازسازی کرده و در آنها ساکن شده اند.» وی افزود که آنها همچنین ضمن ایجاد موانعی برای جلوگیری از ورود به مناطق خود، دفاتری را برای جذب سوری ها در داريا و اطراف آن باز کردند.
«یک اردوگاه ایرانی»
ترکی مصطفی حدید، محقق و نویسنده سوری امور راهبردی، گفت: «داريا از مرداد ماه ۱۳۹۵ به یک اردوگاه ایران تبدیل شده و شبه نظامیان حزب الله، حرکت النجباء، و لشکر چهارم را در خود جای داده است.»
حزب الله در ورودی ها و خروجی های شهر مستقر شده و ۱۲ پادگان نظامی جدید را در امتداد و اطراف این شهر ایجاد کرده است.
حدید گفت: «ایران عامدانه زیارتگاه هایی را که هیچ مبنای تاریخی ندارند، بنا کرده است. یکی از این آنها زیارتگاه کوچکی است که ایران در سال ۱۳۷۸ به نام سیده سکینه در نزدیکی ساختمان شهرداری داريا با وجود اعتراض ساکنان این منطقه ساخت.»
او افزود که مقامات ایرانی از این زیارتگاه بازدید کردند تا حمایت خود را نسبت به این پروژه اعلام کنند. به گفته او، مهمترین مورد آن محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری وقت ایران، بود که در دی ماه ۱۳۸۴ از این محل دیدار کرد.
وی گفت: «این زیارتگاه یک منطقه ایرانی است و به لحاظ اهمیت، بعد از حرم سیده زینب و سیده رقیه، در رتبه سوم قرار دارد.»
او گفت که این زیارتگاه در جریان جنگ به شدت آسیب دیده است و شبه نظامیان شیعه از این آسیب دیدگی به منظور تشویق بسیج فرقه گرایانه و جذب جنگجویان به بهانه دفاع از اماکن مقدس استفاده می کنند.
حدید گفت که مجلس خلق سوریه با تصویب قانون نوسازی شهری سال ۱۳۹۶، که معمولاً به عنوان مصوبه ۱۰ شناخته می شود، دستیابی به املاک و مستغلات در این کشور را برای غیر سوری ها -- و به طور گسترده عناصر شبه نظامی تحت حمایت ایران -- تسهیل کرد.
جابجایی اجباری
فضل عبدالغنی، رئیس شبکه حقوق بشر سوریه، گفت: آنچه در داريا روی می دهد، «تخلفات سیستماتیک نیروهای رژیم با حمایت شبه نظامیان شیعه است که از زمان آخرین جابجایی اجباری ساکنان این منطقه در مرداد ۱۳۹۵ همچنان ادامه دارد.»
او گفت که پس از سال ۱۳۹۵، نیروهای رژیم از بازگشت ساکنان به داريا تا آغاز سال ۱۳۹۸ ممانعت کردند. آنها در آن زمان اجازه بازگشت مشروط برخی از خانواده ها را به شرط دریافت مجوز از سرویس های امنیتی دادند.
عبدالغنی گفت که برخی حتی مجبور شدند به عناصر امنیتی که پاسگاه های نظامی اطراف شهر را مدیریت می کنند، رشوه بدهند.
او افزود که ساکنان همچنین برای فروش املاک خود نیز توسط شبه نظامیان مورد باجخواهی قرار می گرفتند.
او گفت که هماهنگی میان نیروهای رژیم و شبه نظامیان مورد حمایت ایران «شفاف و مستند است.»
منابع و شاهدان با تماس با شبکه حقوق بشر سوریه گفتند که فروش املاکی که در داريا انجام می شود، مستقیماً میان مالکان و شبه نظامیان صورت نمی گیرد.
عبدالغنی گفت که نقل و انتقالات از طریق واسطه ها و چهره های وابسته به رژیم از جمله مروان عبید، رئیس شورای شهر داريا، اتفاق می افتند.
او گفت که بر اساس گواهی ساکنان، «همه معاملات فروش که به تازگی افزایش یافته است، شامل زمین های اطراف حرم [سکینه] و همچنین منطقه نزدیک بزرگراه درعا در ازای مبالغ هنگفت بوده است.»
وی گفت: «در نتیجه، تا زمانی که رژیم به مهار نیروها، فرمان ها، و قوانین خود در جهت تصرف اموال ادامه دهد، بازگشت امن و با عزت برای آوارگان و پناهندگان وجود نخواهد داشت.»