عدن - بهگفتۀ ساکنان، پمپ بنزینها در صنعا و سایر مناطق یمن که تحت کنترل حوثیهای مورد حمایت ایران قرار دارند، حتی با وجود برقراری آتشبس فروش بنزین، سیلندرهای گاز پختوپز و سایر فرآوردههای نفتی را بهطور ناگهانی متوقف کردهاند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، حوثیها روز چهارشنبه (٢٨ اردیبهشت) گفتند در حال بررسی موضوع تمدید آتشبس برقرارشده بین خود و دولت به میانجیگری سازمان ملل متحد هستند. این آتشبس از ١٣ فروردین به اجرا درآمد و قرار است روز ١٢ خرداد به پایان برسد.
با این حال، ساکنان مناطق تحت کنترل این گروه گفتند هنوز نگران هستند که کمبود گاز و سوختی که چهار ماه پیش از آتشبس متحمل شده بودند، دوباره رخ دهد و حوثیها را به دستکاری بازار مشتقات نفتی متهم میکنند.
طی این آتشبس دو ماهه، حدود ١٨ نفتکش حامل مشتقات نفتی اجازه خواهند داشت به بندر الحدیده واقع در کرانه دریای سرخ وارد شوند.
اما با وجود عرضۀ مازاد، در روز ٢٠ اردیبهشت پمپ بنزینها و سایر مشاغل فروش فرآوردههای نفتی ناگهان تعطیل شدند، موضوعی که نشان میدهد عوامل دیگری در این مسئله دخیل هستند.
واقعی نبودن مشکل کمبود عرضه
بهگفتۀ ابراهیم زاید، کارمند بخش خصوصی ساکن صنعا، مردم با شنیدن خبر تازهترین بحران سوخت دچار وحشت شدند.
او به المشارق گفت عدهای برای تهیه بنزین هجوم آوردند.
بهگفتۀ او بعضی از افراد به سمت پمپ بنزینها رفتند و در صفهای طولانی ایستادند، اما بعضی دیگر از ترس افزایش سرسام آور قیمتها، اقدام به خرید بنزین از بازار سیاه کردند.
علی احمد که مالک مینیبوس است گفت بعد از اینکه از کنار پمپ بنزینی که تعطیل شده بود عبور کرد، دیگر مسافر سوار نمیکند «و بسیاری از مالکان دیگر مینیبوسها نیز تا زمانی که سوخت در دسترس قرار نگیرد، این کار را انجام نخواهند داد».
او گفت رانندگان تا زمان تعیین قیمت سوخت در بازار سیاه از جابجایی مسافران خودداری میکنند چراکه افزایش کرایهها بر این اساس تعیین خواهد شد.
عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان گفت: «نفت یک کالای اساسی است که همه چیز را تحت تأثیر قرار میدهد و قیمت تمام کالاها به دلیل افزایش هزینههای حمل و نقل افزایش مییابد.»
او گفت: «نفت همچنین منجر به افزایش قیمت کالاهای کشاورزی میشود زیرا برای آبیاری این محصولات به سوخت دیزل نیاز است». وی یادآور شد کمبود یا افزایش قیمت مشتقات نفتی «وضعیت زندگی در یمن را وخیمتر میکند».
معمر العریانی، وزیر اطلاعات یمن، حوثیها را متهم کرد که با دستکاری قیمت مشتقات نفتی، بحران تازهای در صنعا و سایر مناطق تحت کنترل خود به وجود میآورند.
او به این مسئله اشاره کرد که بین ١٢ فروردین تا ١٨ اردیبهشت در مجموع ١٠ نقتکش حامل ٢٦٨،٩١١ متریک تن مشتقات نفتی، محمولههای خود را در بندر الحدیده تخلیه کردند و دو نفتکش دیگر نیز ٦٠،٠٠٠ متریک تن دیزل حمل کردند.
بهگفتۀ او این مقدار از کل نیاز یک دورۀ سهماهه به این محصولات در مناطق تحت کنترل حوثیها بیشتر است و همین موضوع نشان میدهد که مشکل کمبود عرضه واقعی نیست.
معامله در بازار سیاه
احمد بن مبارک، وزیر امور خارجه یمن گفت حوثیها با در پیش گرفتن رویکردی «گزینشی» به آتشبس، نشان دادهاند که اولویتشان تأمین بودجه خودشان است.
او گفت حوثیها از زمان آغاز آتشبس در اواسط فروردینماه، حدود ٩٠ میلیارد ریال یمن (٣٦٠ میلیون دلار) از مشتقات نفتی که در بازار سیاه فروختهاند، درآمد کسب کردهاند.
فارس النجار، اقتصاددان، گفت این گروه هرازگاهی «برای اهداف آشکار خود، از جمله برهم زدن تلاشهای صلح» دست به ایجاد بحرانهای مشتقات نفتی زده است.
آنطور که ساکنان محلی در سال ١٣٩٨ به المشارق گفتند، پمپ بنزینها در صنعا و سایر بخشهای یمن که تحت کنترل حوثیها بود با کمبود سوخت مواجه بودند، اما بازار سیاه مشتقات نفتی رونق فراوانی داشت.
در سال ١٣٩٧ نیز ساکنان مناطق تحت کنترل حوثیها بهدلیل کمبود شدید گاز پختوپز مجبور به استفاده از هیزم و سوخت جایگزین برای پختن غذا شدند.
بهگفتۀ آنها کمبود سیلندرهای گاز پروپان ناشی از ضعف حکمرانی بود، چراکه همزمان گزارشهای گسترده مبنی بر ممانعت حوثیها از ورود تانکرهای گاز پروپان به استانهای تحت کنترلشان منتشر شد.
النجار گفت حوثیها خودشان بحران سوخت فعلی را ایجاد کردهاند زیرا از پولی که با فروش سوخت در بازار سیاه بهدست میآورند سود زیادی عایدشان میشود.
او گفت: «ایران در قاچاق سوخت و سلاح به حوثیها دست دارد و نمیخواهد تلاشهای صلح در یمن موفقیتآمیز باشد. این کشور از حوثیها بهعنوان ابزار چانهزنی استفاده میکند و این موضوع رنج یمنیها را تشدید کرده است».