هرات - علمای دینی هرات در پی مطرحشدن گزارشهای اخیر دربارۀ اعمال خشونت و شکنجه، بدرفتاری رژیم ایران با پناهجویان افغان را غیراسلامی و غیرانسانی خواندهاند و آن را محکوم کردهاند.
ایران دهها سال میزبان میلیونها پناهندۀ افغان بوده است، اما سرازیر شدن موج تازۀ پناهندگان از مردادماه سال گذشته به این کشور باعث شده است کاسۀ صبر مقامات و شهروندان عادی لبریز شود.
در ماههای اخیر تصاویر و ویدئوهای وحشتناکی از پناهجویان افغان در ایران در شبکههای اجتماعی منتشر شده است که جوانان افغان را با بدنی خونآلود نشان میدهد که با چاقو و سایر اشیاء مرگبار مورد حمله قرار گرفتهاند.
ماه گذشته پس از پخش ویدئوهایی که نشان میداد مرزبانان ایرانی و غیرنظامیان در حال ضرب و شتم افغانها هستند تظاهراتی در هرات برپا شد، هرچند مشخص نبود این ویدئوها چه زمانی و کجا فیلمبرداری شدهاند.
علمای دینی افغانستان میگویند رژیم ایران برای ارزشهای اسلامی احترام قائل نیست و با شکنجهدادن و کشتن افغانهای بیگناه، احکام اسلامی را زیر پا میگذارد.
مولوی عبدالله مولویزاده، یکی از علمای دینی در شهر هرات میگوید: «مطابق اسلام و احادیث منسوب به حضرت محمد، شکنجه و بدرفتاری با مهاجران افغان در ایران اکیداً ممنوع است.»
او افزود: «اگر نظامیان ایران واقعاً مسلمان بودند، هرگز اقدام به ضرب و شتم، شکنجه و بدرفتاری با پناهندگان افغان نمیکردند».
مولویزاده گفت اگر مسلمانی ناچار به مهاجرت به کشوری اسلامی شود، آن کشور وظیفه دارد به او پناه بدهد.
مولوی غلام محمد محمدی، یکی دیگر از علمای دینی شهر هرات گفت دولت ایران خود را دولتی اسلامی میداند، اما رفتارش با پناهجویان افغان کاملاً غیراسلامی است.
او افزود اعمال خشونت ایرانیها علیه پناهجویان افغان اقدامی غیرانسانی و مغایر با قوانین شرع است.
او گفت: «ایران نمیتواند با پناهجویان بیپناه افغان که برای پیدا کردن کار و غذا به آن کشور میروند، بدرفتاری کند و علیه آنها مرتکب خشونت شود» و تأکید کرد که اسلام دین برادری و شفقت است.
بنا به گفته علمای دینی افغانستان، از نظر اسلام هر همسایۀ مسلمانی حقوق فراوانی دارد که سایر همسایگان مسلمانش باید آنها را رعایت کنند.
قاری محمد عارف نوری که او نیز یکی دیگر از علمای دینی در شهر هرات است گفت حقوق مهاجران افغان به شکلی فاحش نقض شده است.
او افزود: «بدرفتاری و ظلم کردن به مهاجران افغان در ایران برخلاف ارزشهای اسلامی است و از نظر اسلام چنین رفتاری قابل قبول نیست.»
نوری گفت مسلمانان با یکدیگر برادر هستند. هیچ برادری نباید با برادر دیگرش بدرفتاری کند.
صبغتالله عظیمی یکی از ساکنان هرات گفت: «ایران هرگز دوست خوبی برای هیچکدام از همسایگانش نبوده است. این کشور همیشه بهدنبال منافع خود به قیمت نابودی همسایگان خود بوده است.»
او افزود: «دولت ایران به پناهجویان افغان ... به چشم انسان نگاه نمیکند.»
لزوم اقدام دادگاههای بینالمللی
برخی از تحلیلگران و حقوقدانان افغان از دادگاههای بینالمللی میخواهند درخصوص بدرفتاری صورتگرفته با پناهجویان افغان در ایران تحقیق کنند.
محمد عارف آریافر، یکی از وکلای شهر هرات گفت مطابق با قوانین بینالمللی مهاجرت، رژیم ایران نباید با پناهندگان افغان بدرفتاری کند.
او گفت: «ما شاهد نقض فاحش حقوق بشر پناهندگان افغان در ایران بودهایم. پناهندگان کاملاً بیدفاع هستند و هیچ ابزاری برای دفاع از خود ندارند.»
او افزود: «گزارشهای تکاندهندهای نیز وجود دارد که این ادعا را مطرح میکند که دولت ایران پناهندگان بیگناه افغان را بهدلایل مختلف به قتل میرساند و اعضای بدن آنها را میفروشد».
آریافر گفت سازمانهای معتبر بینالمللی باید دربارۀ تمامی این جنایات احتمالی تحقیق کنند.
او افزود: «تمام کسانی که در شکنجه و قتل پناهندگان افغانی در ایران دست دارند باید شناسایی شوند و پاسخگوی اعمال خود باشند. دهها سال است که پناهندگان افغان در ایران مورد ظلم و ستم قرار گرفتهاند، اما هرگز شاهد محاکمۀ عاملان این اقدامات نبودهایم.»
محمد ظاهر اندیشمند، تحلیلگر سیاسی در غور گفت ظلم، بدرفتاری و کشتار پناهندگان افغان در ایران جنایت علیه بشریت محسوب میشود و باید به شکلی جامع مورد بررسی قرار گیرد.
او درباره وضعیت موجود در ایران گفت: «هیچکس به شکایتهای پناهندگان افغان رسیدگی نمیکند.»
اندیشمند گفت وضعیت وخیم پناهندگان افغان در ایران نیازمند مداخلۀ سازمان ملل است تا جلوی بدرفتاری و ظلم بیشتر گرفته شود.
او گفت: «ما افراد زیادی را میشناسیم که سالهاست در ایران مفقود شدهاند». وی افزود دولت ایران «اجازه نمیدهد هیچ سازمانی درمورد [این مفقود شدنها] تحقیق کند».