تداوم پیوندهای عمیق با سپاه پاسداران به رغم انتصاب سفیر جدید ایران در عراق

محمدکاظم آل‌صادق، سفیر جدید ایران در عراق، یکی از مقام‌های بلندپایه پیشین سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دنباله‌رو یک سنت دیرینه در بین نمایندگان تام‌الاختیار ایران است.

او جایگزین ایرج مسجدی شده که در پنج سال گذشته این سمت را بر عهده داشته است.

آل‌صادق که انتصاب او روز ۲۲ فروردین اعلام شد، چند سال ریاست بخش‌های مختلف سفارت ایران در بغداد، از جمله بخش سیاسی، را بر عهده داشته است. او در سمت مشاور مسجدی نیز فعالیت کرده است.

آل‌صادق نیز مانند پیشینیان خود وابستگی شدیدی به سپاه دارد.

علی البیدر، تحلیلگر مسائل سیاسی در عراق، به المشارق گفت ایران آل‌صادق را فرد مناسبی برای «مدیریت نفوذ خود در عراق» قلمداد می‌کند چون متولد نجف است و بر گویش عراقی زبان عربی تسلط دارد.

به گفته البیدر، از دیگر دلایل این انتصاب آشنایی او با مسائل عراق و «نزدیک بودن او به صحنه سیاسی در عراق» است.

او گفت که این انتصاب تلاشی برای «جلب حمایت نظام سیاسی عراق» و بازگرداندن اعتماد بغداد به ادعاهای تهران مبنی بر احترام گذاشتن به حاکمیت مستقل عراق و رعایت اصول حسن همجواری است.

نارضایتی در عراق

البیدر گفت رژیم ایران «مانند آفتاب‌پرست» است که هر زمان نیاز باشد برای حمایت از برنامه‌ها و جاه‌طلبی‌های خود رنگ عوض می‌کند.

او گفت با توجه به حملات اخیر ایران به اربیل، ایران فردی را در این سمت منصوب کرده است که روابط مستقیم و محکمی با سپاه پاسداران دارد.

پس از آنکه ایران مسئولیت یک رشته حملات موشکی به اربیل در روز ۲۲ اسفند در منطقه کردستان عراق را بر عهده گرفت، تنش میان تهران و بغداد شدت یافت.

سپاه پاسداران شلیک این پرتابه‌ها را که باعث خسارات مادی و آسیب دیدن تأسیسات و خانه‌های غیرنظامیان شده بود تأیید کرد.

وزارت خارجه عراق این حمله را به عنوان «نقض آشکار» حاکمیت مستقل عراق محکوم کرد و مسجدی، سفیر وقت ایران، احضار شد.

غیرعادی بودن این حمله به عنوان یکی از حملات مشابه فراوان شبه‌نظامیان مرتبط با ایران در عراق در این بود که ایران مستقیماً مسئولیت آن را بر عهده گرفت.

به گفته البیدر، ایران به دنبال بازگرداندن نفوذ و سلطه خود بر شبه‌نظامیان وابسته است و می‌خواهد اطمینان یابد که آنها به منافع راهبردی رژیم ایران خدمت و از آن رژیم محافظت می‌کنند.

وی افزود ایران قصد دارد با استفاده از روابط عمیقی که آل‌صادق با رهبران احزاب شیعه دارد به این هدف دست یابد.

او گفت با این حال، گزینه تهران به عنوان سفیر شاید «با واکنش‌های منفی عراقی‌هایی روبه‌رو شود که نسبت به رفتار، مداخله و فعالیت‌های ایران، که همه جنبه‌های زندگی‌شان را تهدید می‌کند، بسیار خشمگین هستند».

وی یادآور شد در واقع امروز بیزاری «عراقی‌ها نسبت به رژیم ایران شدیدتر از دوران جنگ ایران و عراق است».

روابط نزدیک با سپاه

انتصاب سفیر جدید ایران در عراق همزمان با فشارهای فزاینده بر مقتدی الصدر صورت گرفته است. صدر در تلاش است تا دولتی را بدون مشارکت گروه رقیب شیعی «چارچوب هماهنگی» که شامل احزاب طرفدار ایران است تشکیل دهد.

سفیر جدید ایران روابط دوستانه‌ای با رهبران ائتلاف شیعی «چارچوب هماهنگی» دارد.

عبدالقادر النائل، تحلیلگر مسائل سیاسی در عراق، گفت سفیر جدید در واقع فقط یک چهره جدید است که همان سیاست‌ها را اجرا می‌کند.

او خاطرنشان کرد آل‌صادق نیز همانند سه سلف خود به نیروی قدس سپاه پاسداران نزدیک است و انتصاب او نشان می‌دهد که سپاه همان نهادی است که به تصمیم‌گیری درباره نقش ایران در عراق و روابطش با آن ادامه می‌دهد.

به گفته النائل، ایران این سفیر را منصوب کرده است «تا سلطه خود را بر شبه‌نظامیان و احزاب همسو با ایران شدت بخشد و وضعیت سیاسی در عراق را در خدمت برنامه‌های خود پیش ببرد».

«این انتصاب در سایه ناکامی‌های مسجدی، سفیر کنونی، و اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، انجام شده است.»

به گفته او، سفیر جدید تجربه سیاسی خود را از سال‌ها کار در عراق و همراهی قاسم سلیمانی، فرمانده کشته‌شده نیروی قدس سپاه، در سفرهای او به عراق و دیدارهایش با رهبران شبه‌نظامیان کسب کرده است.

النائل گفت ایران با تداوم انتصاب سفیران وابسته به سپاه پاسداران، ضمن «تحریک عراقی‌ها، سبب به وجود آمدن نگرانی در آنها می‌شود».

وی افزود مردم عراق می‌ترسند این انتصاب‌ها کشورشان را به شرایط تاریک‌تری سوق دهد و بحران سیاسی، اقتصادی و امنیتی به وجود آمده بر اثر نفوذ ایران و نیروهای نیابتی آن را پیچیده‌تر کند.