تغییر نقشۀ جمعیتی سوریه توسط لشکر فاطمیون

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به‌منظور اجرای طرح تغییرات جمعیتی در بخش‌هایی از سوریه، آواره کردن ساکنان محلی، و اسکان شبه‌نظامیان و خانواده‌هایشان به‌جای آنها، از لشکر فاطمیون استفاده می‌کند.

فعالان و کارشناسان به المشارق گفتند که این عملیات پیامدهای جدی و بلندمدتی برای جامعۀ سوریه دربر خواهد داشت.

شیار ترکو، متخصص امور گروه‌‌های شبه‌‌نظامی وابسته به سپاه پاسداران، می‌گوید که لشکر فاطمیون یک گروه شبه نظامی متشکل از جنگجویان افغان مستقر در سوریه،‌ «خطرناک‌ترین بازوی نظامی سپاه پاسداران» است.

وی گفت که سپاه، چندی پیش، اعضای این گروه شبه‌نظامی را در اردوگاه‌های ایرانی نزدیک مرز افغانستان جمع کرد و آموزش داد.

شیار گفت: «آنها آموزش‌های رزمی را نزد متخصصان پشت سر گذاشتند و خانواده‌هایشان از افغانستان [به ایران] منتقل شدند.»

به‌گفتۀ او، سپس آنها با وعدۀ دستمزد خوب و غرامت مالی و نیز اعطای تابعیت ایرانی به خانواده‌های جنگجویانی که مجروح یا کشته شوند، وسوسه شدند که در سوریه بجنگند.

نقش آنها در سوریه از سال ۱۳۹۳ در نبردهایی که در مناطقی مانند حمص، حلب، دیرالزور، المیادین، و البوکمال و نیز منطقۀ دمشق و در نزدیکی حرم سیده زینب رخ داد، مورد توجه قرار گرفت.

تهدید و اغوای مالی

بشیر البسام، وکیل سوری، می‌گوید سپاه پاسداران کاملاً آگاه است که ساکنان استان دیرالزور از «واقعیتی که توسط ایران در سوریه تحمیل شده است» پشتیبانی نمی‌کنند، بلکه صرفاً آن را تحمل می‌کنند.

وی گفت: «این کشور کاملاً آگاه است که هرگونه تغییری که احتمالاً در سطح محلی یا منطقه‌ای رخ دهد، می‌تواند به برنامه‌های توسعه‌طلبانه‌اش در سوریه پایان دهد، بنابراین به‌منظور تشدید تسلط خود به استفاده از همۀ ابزارهای ممکن متوسل شده است.»

او گفت که این شامل تهدیدها و اغوای مالی نیز می‌شود.

بشیر گفت که سپاه به‌تازگی اجرای یک «عملیات تغییرات جمعیتی گسترده» را آغاز کرده است. به‌گفتۀ او این عملیات شامل مجبور کردن ساکنان محلی به ترک مناطق خاص و جایگزینی آنها با خانواده‌های شبه‌نظامیان است.

این عملیات در شهرستان دیرالزور و در المیادین و البوکمال در استان دیرالزور و نیز در روستاهای شیخ هلال، رهجان، و شکوزیه استان حماه و در بخش‌های روستایی شرق حلب مشاهده شده است.

البسام گفت که خانواده‌های آواره شده از این مناطق با خانواده‌های شبه‌نظامیان وابسته به سپاه پاسداران، به‌ویژه آنهایی که از شبه نظامیان لبنانی، عراقی، و افغان هستند، و نیز تعداد معدودی از شبه نظامیان پاکستان جایگزین شده‌اند.

«اما جدی‌ترین موضوع، اسکان مجدد جنگجویان افغان با خانواده‌هایشان است، چرا که برخلاف جنگجویان افغان، عراقی‌ها و لبنانی‌ها همیشه به لطف نزدیکی کشورهایشان [به سوریه] به بازگشت به کشورشان فکر می‌کنند.»

او گفت که جنگجویان افغان پس از گریختن از افغانستان و گذراندن سال‌ها در اردوگاه‌های ایران، آنچه را که به دست آورده‌اند، حفظ خواهند کرد. وی خاطرنشان کرد که برای این مردان «بودن در سوریه به‌همراه خانواده‌هایشان فرصت بزرگی است که نمی‌خواهند از دست بدهند.»

وی یادآور شد که تلاش برای ایجاد تغییرات جمعیتی در اطراف دمشق و در نزدیکی زیارتگاه های اصلی نیز در حال انجام است.

او گفت که این روند «پیامدهای امنیتی و اجتماعی ویرانگری را دربر خواهد داشت؛ چرا که این منطقه ویژگی تاریخی و فرهنگی خاص خود را دارد، اما اکنون آداب و رسومی کاملاً بیگانه با جامعۀ سوریه، آن را به چالش می‌کشد.»

وی افزود که این [تغییرات جمعیتی] احتمالاً توازن موجود میان جمعیت سنی و شیعه را به هم می‌زند. او یادآور شد، ممکن است که این اقدام نشان‌دهندۀ وقوع «درگیری‌های خونینی باشد که برای ساکنان این مناطق ویرانگرتر از سال‌های گذشته خواهد بود.»

مناصب اصلی در تسخیر لشکر فاطمیون

ایهم العلی، کنشگر رسانه‌ای در البوکمال، گفت: «اکنون، لشکر فاطمیون تلاش‌های خود برای جذب نیرو را افزایش می‌دهد و حقوقی که به جوانان سوری می‌پردازند بیشتر از دیگر شبه‌نظامیان وابسته به سپاه پاسداران است.»

او گفت که اعضای شبه‌نظامیان به‌طور دائم در حال حرکت هستند و خودشان را پنهان می‌کنند تا اطمینان یابند مورد حملات زمینی یا هوایی قرار نخواهند گرفت.

به‌گفتۀ او، آنها بسیاری از مکان‌های راهبردی تازه، شامل مناطق مستحکم با تونل‌ها و سنگرهای بتنی زیرزمینی، را اشغال کرده‌اند. او از مناطقی مانند ساختمان سیلو در نزدیکی شهر باستانی پالمیرا، که به‌دلیل استحکامات قوی خود شناخته شده است، به‌عنوان یکی از این اماکن نام برد.

این منطقه به آنها امکان می‌دهد بر بزرگراهی که پالمیرا را به دیرالزور متصل می‌کند تسلط کامل پیدا کنند.

العلی افزود که شبه‌نظامیان همچنان به مصادرۀ اموال و خانه‌ها در پالمیرا، که تنها درصد کمی از ساکنان اصلی آن باقی مانده‌اند، ادامه می‌دهند.

وی گفت: «اطلاعاتی در دست است مبنی بر این که خانواده‌های برخی از شبه‌نظامیان افغان را به این شهر آورده‌اند تا در آن اسکان داده شوند.»

به‌گفتۀ او، شبه‌نظامیان به‌منظور تضمین حفاظت و حرکت ایمن برای جنگجویانشان، ضمن حفر تونل‌های جدیدی در چندین منطقه، تونل‌های قدیمی به‌جای مانده از «دولت اسلامی» (داعش) را بازسازی کرده‌اند.

این شامل یک تونل در نزدیکی جبل البشری در شهر غانم العلی در جنوب شرقی شهر الرقه و تونل دیگری در شهر المیادین دیرالزور است.

العلی گفت که این دو مقر حاوی مقادیر زیادی تسلیحات، مهمات، و موشک هستند و شبه‌نظامیان را قادر می‌سازند تا برای پناه‌گرفتن هنگام حملات هوایی بین این مقرها و پناهگاه‌ها جا‌به‌جا شوند.