یادآوری «راهبرد جنایات جنگی» سوریه در پی هدف قرار گرفتن غیرنظامیان توسط روسیه

ژنو -- تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین و کارزار خشونت بی رویه و اثبات شده آن در سوریه طی سال های گذشته، بار دیگر سبب به وجود آمدن نگرانی ها در مورد وقوع جنایات جنگی و نقض حقوق بشر غیرنظامیان شده است.

نیروهای روسیه روز پنجشنبه (۵ اسفند)‌ پس از هفته‌ها تلاش دیپلماتیک برای جلوگیری از آغاز عملیات نظامی توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، حمله به اوکراین را آغاز کردند. آنها اوکراین را هدف حملات هوایی قرار دادند و سربازانشان را به عمق خاک آن کشور اعزام کردند.

به نظر می رسد ولادیمیر پوتین که دستور این حمله را صادر کرد، در عزم خود برای سرنگونی دولت اوکراین مصمم استن.

اوکراین می گوید که تا روز جمعه صدها سرباز و غیرنظامی کشته و بیش از صد هزار نفر آواره شده اند.

دیدبان حقوق بشر این هفته هشدار داد که اقدام روسیه در هدف قرار دادن کورکورانه و بی رویه زیرساخت های غیرنظامی و ساختمان های مسکونی در اوکراین یادآور راهبرد جنایات جنگی مسکو در سوریه است.

بسیاری از مردم سوریه -- که هنوز زیر سایه جنگ زندگی می کنند -- ضمن ابراز همبستگی با اوکراینی ها می گویند آن چه اکنون در اوکراین روی می دهد چیزی جز ادامه سیاست روسیه نیست.

دولت پوتین یکی از متحدان اصلی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در جریان جنگ جاری در سوریه بوده است؛ جنگی که در سال ۱۳۹۰ آغاز شد.

روسیه در سال ۱۳۹۴ با انجام حملات هوایی در پشتیبانی از نیروهایی که در حال مبارزه با رژیم بودند، در جنگ داخلی سوریه مداخله کرد. حمایت نظامی آن به تغییر روند درگیری به نفع اسد کمک کرد.

اسد روز جمعه در تماس تلفنی با پوتین از تهاجم روسیه به اوکراین تمجید کرد و گفت که این اقدام «تصحیح تاریخ» است.

راهبرد جنایات جنگی

دلودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، روز جمعه با بیان این که موضوع نیروهای روسیه مناطق غیرنظامی را هدف قرار می دهند، «دلاوری» هموطنانش را ستود.

او در یک ویدیو گفت: «آنها می گویند که اماکن غیرنظامی هدف آنها نیستند. اما هم یکی دیگر از دروغ های آنهاست. در واقعیت، آنها بین مناطقی که در آن عملیات انجام می دهند هیچ تفاوتی قائل نیستند.»

ارتش اوکراین نیز با تکرار سخنان زلنسکی گفت، سربازان روس «به طرز فزاینده ای زیرساخت های غیرنظامی و ساختمان های مسکونی را هدف قرار می دهند.»

در اوبولونسکی، شهرستانی در شمال کی‌یف، گروهی که به نظر می‌رسید یک گروه طلایه دار نیروهای متجاوز روسیه بود، ردی از ویرانی را از خود به جا گذاشت.

عابران پیاده به سرعت به سمت مکان های عمل می رفتند و صدای شلیک سلاح های سبک و انفجار شنیده می شد.

جنازه مردی با البسه غیرنظامی روی پیاده رو افتاده بود و در همان نزدیکی، کادر درمان برای کمک به مرد دیگری که اتوموبیل او زیر زنجیر یک خودروی زرهی له شده بود، می شتافتند.

دیدبان حقوق بشر روز سه‌شنبه با اشاره به سابقه روسیه در بمباران زیرساخت‌های غیرنظامی در جنگ سوریه، نسبت به تکرار این «راهبرد جنایات جنگی» در اوکراین ابراز نگرانی کرد.

پس از آن که پوتین روز دوشنبه دو جمهوری خودخوانده در شرق اوکراین را به صورت یک جانبه به رسمیت شناخت، کنت راث، رئیس سازمان دیدبان حقوق بشر، در جریان یک نشست ویدیویی، برای خبرنگاران مستقر در ژنو از رفتار نیروهای روسیه در جنگ داخلی سوریه صحبت کرد.

دیدبان حقوق بشر اواخر سال ۱۳۹۹ گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌داد در حالی که دولت سوریه و متحد آن، یعنی روسیه، برای بازپس‌گیری استان ادلب و مناطق اطراف آن در شمال غرب سوریه تلاش می کردند به جان غیرنظامیان «به شدت بی اعتنایی» می کردند.

راث گفت که کارزار تقریباً یک ساله بمباران ادلب که از فروردین ۱۳۹۸ آغاز شد، «سبب می شود که ما بدانیم روش جنگیدن ارتش روسیه اخیراً جنگ بوده است.»

او گفت که دیدبان حقوق بشر «مواردی از هدف قرار دادن عامدانه نهادهای غیرنظامی، شامل بیمارستان ها، مدارس، بازارها، و آپارتمان ها» به دست آورده است.

این گزارش ۴۶ مورد حمله مستقیم به زیرساخت‌های غیرنظامی را مستند کرده است که «در زمان حمله در آنها هیچ گونه شواهدی از وجود تسلیحات، تجهیزات، یا نیروهای نظامی اپوزیسیون وجود نداشت.»

به گفته راث، این راهبرد در آن موارد «بسیار آشکار» بود.

بمب‌افکن‌های روسی «به عمد مؤسسات غیرنظامی را مورد حمله قرار می دادند تا به این ترتیب با تحمل ناپذیر کردن زندگی ورود ارتش سوریه را آسان‌تر کنند.»

او گفت که در این مدت «پوتین مسئولیت فرماندهی را بر عهده داشت» و به «فرماندهانی که بر اجرای این راهبرد جنایات جنگی نظارت می کردند» نشان های عالی افتخار را اهدا کرده بود.

راث گفت: «ما از این بابت که این راهبرد جنایات جنگی [ممکن است] در مورد اوکراین نیز تکرار شود به شدت نگران هستیم.»

میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، نیز نگرانی های مشابهی را ابراز کرد.

باشله با انتشار بیانیه‌ای گفت که از تصمیم پوتین برای به رسمیت شناختن استقلال جمهوری‌های جدایی‌طلب دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین «به شدت نگران» است.

پوتین این تصمیم را دوشنبه، یعنی سه روز قبل از حمله به اوکراین، اعلام کرد.

باشله روز سه شنبه گفت: «هرگونه افزایش چشمگیر در اقدامات نظامی خطر نقض جدی حقوق بشر و همچنین نقض قوانین بشردوستانه بین المللی را افزایش می دهد.»

پشتیبانی مردم سوریه از اوکراین

همزمان با تشدید بحران بسیاری از مردم سوری با توجه به تجربه خود در جان به در بردن از بمباران ها و حملات هوایی روسیه در کشورشان، همبستگی خود را با اوکراین ابراز کرده اند.

عزیز الاسمر، هنرمند گرافیتی ساکن شهر بنیش در ادلب، به الجزیره گفت که «رژیم سوریه و متحدان روس آن در ۱۱ سال گذشته خانه های ما را به ویرانه تبدیل کردند و باعث شدند بسیاری از مردم از خانه ها و روستاهای خود آواره شوند.»

او گفت: «آن چه اکنون در اوکراین روی می دهد استمرار سیاست روسیه است.»

فیاض الدغیم، ساکن ادلب، همچنین زمانی را به یاد می آورد که او و بسیاری دیگر مجبور شدند بر اثر بمباران های روسیه از شهرک ها و شهرهای خود فرار کنند و به سوی مرز ترکیه بروند.

او به این رسانه گفت که «این صحنه مشابه» رویدادهای کنونی اوکراین بود.

او گفت: «چه کسی به پوتین این حق را داده که مردم را بکشد و آنها را از سرزمینشان بیرون براند؟ آیا کسی در این دنیا نیست که جلوی جنایات روسیه را بگیرد و آنها را پایان دهد؟»

برآورد می شود که جنگ در سوریه از زمان آغاز آن در سال ۱۳۹۰ با سرکوب وحشیانه تظاهرات ضد دولتی تاکنون، جان نزدیک به نیم میلیون نفر را گرفته و میلیون ها نفر را آواره کرده است.