عدن -- داروها و سایر محصولات با مبدأ ایرانی به تدریج بازار مناطق تحت تسلط حوثیها در یمن را اشباع کرده و باعث نارضایتی گسترده در میان تجار و مصرفکنندگان محلی شدهاند.
بعضی از مردم از کیفیت پایین کالاهای ایرانی عرضه شده و نبود حق انتخاب در بازار گلایه دارند. برخی دیگر ابراز نگرانی می کنند که یمن رفته رفته به بازار فروش محصولات بی کیفیت ایرانی و منبع درآمدی برای ایران تبدیل می شود.
تحلیلگران به المشارق گفتند، حوثی ها با راه انداختن شبکه ای قوی از تجار و واردکنندگان وابسته به این گروه مورد حمایت ایران، از فروش کالاهای مصرفی ایرانی در یمن نسبت به کالاهای واردشده از دیگر مبادی حمایت می کنند.
سنان محمد، پزشک داروساز در صنعا، گفت، آنچه مایه نگرانی خاصی شده وجود داروهای ایرانی است که در همه جای یمن یافت میشود، اگرچه «مصرفکنندگان یمنی هیچ اعتمادی به آن ندارند.»
او گفت: «سازمان تنظیم مقررات دارویی تحت تسلط حوثی ها مجوز واردات دارو از ایران را صادر می کند، اما از اعطای مجوز برای برندهای مشابه و شناخته شده بین المللی خودداری میکند.»
او گفت، این برندها قبلاً به طور گسترده در بازار یمن موجود بودند.
او گفت بیماران، به ویژه افراد مبتلا به بیماری های مزمن، عادت دارند برندهای خاصی را سفارش دهند که در حال حاضر یافتن آن در بازار غیرممکن است و همین موضوع باعث می شود جز خرید جایگزین های ایرانی، جای انتخاب زیادی برایشان نماند.
طی هفته های اخیر، تعدادی از کشورها فرآورده های وارداتی ایرانی را رد کرده اند و دلیل آن را وجود ذرات باقیمانده کود و کپک در این محصولات عنوان کرده اند.
از جمله این کشورها هند، روسیه، ازبکستان، امارات متحده عربی، عمان و ترکمنستان هستند که همگی از آبان ماه واردات میوه ها و سبزیجات از ایران را برگشت زده یا منع کردهاند.
این روال زمینه این نگرانی را فراهم آورده است که فرآوردههای ردشده اکنون با قیمت کمتر به خود مردم ایران فروخته شود یا در میان فقرا در ایران توزیع شود.
شبکه دادوستد ایرانی
عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، گفت علاوه بر دارو، فرآورده های کشاورزی ایرانی مانند کشمش و آجیل، فرش ایرانی و برخی انواع روغن موتور و روغن های پخت و پز به طور گسترده در یمن موجود است.
او با اشاره به اینکه حوثی ها «از طریق شبکه ای قوی از تجار، واردکنندگان و شرکت های وابسته» از محصولات ایرانی حمایت می کنند، افزود آنها حتی توانسته اند نفت ایران را نیز از طریق همین شبکه وارد کنند.
ثابت خاطرنشان کرد که نفت ایران مشمول تحریمهای آمریکاست.
او گفت، از سوی دیگر، حوثی ها محدودیت هایی برای تجار و واردکنندگان غیروابسته وضع کرده اند، که مایه آزردگی بسیاری از مصرف کنندگان یمنی شده است.
او گفت که مصرف کنندگان یمنی به انتخاب خود از محصولات ایرانی اجتناب می کنند، البته تا زمانی که محصولات جایگزین در بازار موجود باشد، اما مشکل اینجاست که بازار مصرف کننده به تدریج مملو از کالاهای ایرانی شده است.
وی افزود: «هرچه حوثی ها بیشتر در قدرت بمانند، نفوذ ایران هم با گسترش کالاهای ایرانی بیشتر رشد می کند»، که به نوبه خود بازار را مختل می کند.
مسائل مرتبط با قاچاق و واردات
به گفته فارس نجار، اقتصاددان، بعضی از محصولات ایرانی موجود در یمن به صورت قاچاق وارد این کشور می شود.
او گفت: «در برخی موارد، محصولات ماهی تن ایرانی از طریق قاچاق و طی حمایت ایران از حوثیها وارد می شود و به عنوان غذای هوادارانشان در جبهه ها مصرف می شود.»
وی گفت، فرآورده های کشاورزی ایران، از جمله کشمش و برخی انواع آجیل نیز به دلیل «نقایص جدی در فرآیند واردات و مشکلات اقتصادی که یمن با آن مواجه است» وارد این کشور می شود.
به گفته نجار، «یمن به بازار آزادی برای محصولات ایرانی تبدیل شده است، حتی در شرایطی که نام کشور مبدأ هم روی این محصولات درج نشده است.»
وی گفت: «حوثی ها به طور مرتب نام واردکنندگانی را ثبت می کنند که بدون نظارت نهادهای قانونی هرچه از آنها بخواهند انجام میدهند.»
او از دولت یمن خواست لیست های واردکنندگان مورد تأیید را بررسی کند، نظارت خود را بر فرآیند واردات/صادرات افزایش دهد، «و واردکنندگانی را که در این فهرست ها نیستند، منع کند.»