عدن -- تحلیلگران سیاسی گفتند با مرگ حسن ایرلو، سفیر ایران در گروه حوثیها، ابعاد تازهای از اختلافات موجود در رهبری داخلی این گروه و اختلاف فزاینده بین حوثیها و ایران آشکار شده است.
ایرلو ۳۰ آذرماه در اثر ابتلا به کووید-۱۹ درگذشت او از مهرماه ۱۳۹۹ هدایت عملیاتهای نظامی حوثیها را بر عهده داشت و چند روز پیش از مرگش از طریق هوایی از صنعا خارج شد.
چند مقام حوثی، که با شرط عدم افشای هویتشان صحبت کردند، در آن زمان به آسوشیتد پرس گفتند بیماری ایرلو «فرصت درخواست خروج او» را در اختیار این گروه قرار داد.
این افراد گفتند حوثیها در مورد عدم هماهنگی راهبردهای ایرلو با آنها در جلساتی که با ریشسفیدان قبایل و رهبران سیاسی داشته نزد رهبری ایران گلایه کرده بودند.
تحلیلگران به المشارق گفتند بسیاری از حوثیها ایرلو را ایرانی و بیگانه میدانستهاند و از نظر آنها او در یمن بیش از حد اعمال نفوذ می کرد .
پیش از مرگ ایرلو، مقامهای منطقهای به روزنامه وال استریت ژورنال گفتند نفوذ او در یمن باعث «تقویت این برداشت منفی» شده بود که حوثیها به تهران پاسخگو هستند.
یک مقام منطقهای به این روزنامه گفت: «ایرلو به باری بر دوش آنها تبدیل شده است. او یک مشکل سیاسی است.»
تشدید اختلافات داخلی
مقامهای حوثی همچنین به ریاض اطمینان خاطر دادند که دیپلمات ایرانی جدیدی به جای ایرلو منصوب نخواهند کرد -- گرچه در فاصله چند روز پس از مرگ او، ایران از تصمیم خود برای اعزام سفیر جایگزین ایرلو خبر داد.
تحلیلگران به المشارق گفتند سبک مدیریتی یکجانبه ایرلو، خصوصاً در ارتباط با هدایت عملیاتهای نظامی در مناطق تحت تسلط حوثیها -- که فرماندار بالفعل آن مناطق هم بود -- باعث ایجاد شکافهای داخلی شده بود.
این موضوع همچنین باعث ایجاد شکاف بین حوثیها و حامی همیشگیشان جمهوری اسلامی شده بود، آنچنانکه بعضی از حوثیها نسبت به گستره و ماهیت تلاش ایران برای اعمال تسلط بر جنگ یمن ابراز ناخشنودی کردهاند.
به گفته عادل شجاع، تحلیلگر مسائل سیاسی، ایرلو شکافی میان حوثیها ایجاد نکرد بلکه اختلافات موجود را آشکار کرد و موجب تشدید آن شد.
او گفت اختلافات داخلی پیش از آمدن ایرلو به یمن وجود داشته است.
شجاع گفت زمانی که ایرلو به یمن آمد سعی کرد همه را تحت لوای عبدالملک الحوثی متحد کند، اما با کسانی که الحوثی را نه یگانه مرجع قدرت بلکه یکی از مراجع قدرت گروه میدانند شدیداً مخالفت کرد.
نماینده سپاه پاسداران در یمن
محمود طاهر، تحلیلگر مسائل سیاسی، گفت ایرلو در جایگاه حاکم بالفعل مناطق تحت تسلط حوثیها در یمن، با کمک عناصر تحت امر خود در سپاه پاسداران به طراحی نقشههای نظامی میپرداخت.
عبدالسلام محمد، مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات ابعاد در یمن، گفت: «ایرلو نماینده سپاه پاسداران در یمن بود.»
محمد گفت: «اگر حضور او نبود، آن پهپادها، موشکها و سلاحهای مدرن به یمن فرستاده نشده بود.»
سلاحهای ایران باعث تشدید و طولانیتر شدن جنگ یمن شد، جنگی که بیش از هفت سال به درازا کشیده و به زیان مردم یمن تمام شده است.
محمد خاطرنشان کرد ایرلو بعضی از فرماندهان حوثی را که در ایران آموزش ندیده بودند اخراج کرد و بعضی دیگر را از مواضع قدرت برکنار کرده بود و باعث تشدید نارضایتی در داخل این گروه شده بود.
تحلیلگران گفتند این بیملاحظگی موجبات خشم بعضی از حوثیها را فراهم آورده بود و آن افراد روزبهروز مطمئنتر میشدند که آرمانشان هرچه بیشتر در راستای رسیدن به اهداف ایران منحرف می شد بیشتر نیز رو به تضعیف میرفت.
محمد گفت مرگ ایرلو «ضربه بزرگی برای ایران محسوب میشود.»
وی افزود اما این اتفاق برای حوثیها نیز ضربه بزرگی است، به ویژه در اوج شرایط سختی که فعلاً پیش رو دارند چرا که هم زیر آتش ائتلاف عربی هستند و هم در جذب نیروهای جدید مشکل دارند.