یمن هنوز جور دخالت‌های سلیمانی را می‌کشد

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز سه‌ شنبه (۷ دی‌) ضمن سخنرانی در مراسم یادبود حسن ایرلو، سفیر ایران در گروه حوثی‌ها، خواستار رسیدن به «راهکار سیاسی» برای جنگ یمن شد.

ایرلو -- «دوست و رفیق» قاسم سلیمانی، فرمانده فقید نیروی قدس سپاه -- روز ۳۰ آذر پس از انتقال به تهران در اثر ابتلا به بیماری کووید-۱۹ درگذشت.

امیرعبداللهیان، که به داشتن ارتباط نزدیک با نیروی قدس سپاه معروف است، گفت: «ما معتقد هستیم در سایه حفظ وحدت ملی و تمامیت ارضی یمن، بایستی دولتی با مشارکت همه طرف‌های یمنی در این کشور تشکیل شود.»

اما منتقدان بلافاصله به ریاکاری نهفته در این اظهار نظر پی بردند و به این نکته اشاره کردند که حضور ایرلو در یمن نقش مؤثری در تضعیف فرآیند صلح داشته است.

این افسر سابق سپاه طی مدتی که در صنعا حضور داشت در عمل فرماندار بخش‌های تحت تسلط حوثی‌ها در یمن بود و فرماندهی بسیاری از عملیات‌های نظامی را در این مناطق به عهده داشت، از جمله حمله حوثی‌ها به مأرب.

با وجود این، اخیراً به نظر می‌رسید روابط ایران و حوثی‌ها دچار تنش شده باشد و برخی حتی می‌گویند بیماری ایرلو «فرصتی» برای حوثی‌ها فراهم کرد تا خواستار خروج او از یمن شوند.

اما ایران به جای اینکه از این فرصت برای هدایت یمن به سمت صلح استفاده کند، به فکر تعیین جانشین برای ایرلو افتاده است.

به گزارش الشرق الاوسط، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز دوشنبه اعلام کرد تدارکات لازم برای اعزام سفیر جدید به صنعا در دست انجام است.

ناظران گفتند سفیر جدید هم مثل ایرلو باید قاچاقی و بر خلاف میل مردم و جامعه بین‌المللی وارد یمن شود.

علت آن است که با گذشت بیش از هفت سال از یک جنگ طولانی و ظالمانه که تبعات فاجعه‌آمیزی برای مردم یمن داشته است، تنها ایران از قدرت حوثی‌ها در صنعا حمایت می‌کند و آن را به رسمیت می‌شناسد.

میراث سلیمانی

وضاح جلیل، تحلیلگر مسائل سیاسی، به المشارق گفت: «وظیفه گسترش نفوذ سپاه در منطقه به سلیمانی واگذار شد.»

نیروی قدس سپاه و حزب‌الله لبنان، از گروه‌های نیابتی ایران، تحت فرماندهی او و به منظور پیشبرد منافع ایران در امور یمن مداخله کردند و هر دو همچنان به این وظیفه عمل می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، ائتلاف عربی، که در سال ۱۳۹۴ در حمایت از دولت یمن در این جنگ مداخله کرد، ۵ دی‌ ماه ایران و حزب‌ الله را به کمک به حوثی‌ها در پرتاب موشک و پهپاد به عربستان سعودی متهم کرد.

ترکی مالکی، سخنگوی ائتلاف عربی، گفت حوثی‌ها فرودگاه صنعا را «نظامی» کرده‌اند و از آن به عنوان «مرکز اصلی پرتاب موشک‌های بالستیک و پهپادها» به سمت پادشاهی عربستان استفاده می‌کنند.

او در یک کنفرانس مطبوعاتی یک کلیپ ویدیویی به حضار نشان داد که به گفته خودش نشان‌دهنده «مقر مستشاران ایران و حزب‌الله در فرودگاه» است؛ وی همچنین ادعا کرد این فرودگاه جایی است که «حزب‌الله روش کار گذاشتن تله انفجاری و استفاده از پهپاد را به حوثی‌ها آموزش می‌دهد.»

در کلیپ‌های دیگری، یکی از عناصر حزب‌الله در حال کار گذاشتن مواد منفجره در یک پهپاد است و مرد دیگری نیز دیده می‌شود که به گفته مالکی یکی از مقام‌های حزب‌الله است و به حوثی‌ها می‌گوید «ما باید صفوفمان را تقویت کنیم.» امکان راستی‌آزمایی این فیلم به صورت مستقل وجود نداشت.

نیروی قدس سپاه تحت فرماندهی اسماعیل قاآنی، جانشین سلیمانی، همچنان به تأمین سلاح و بودجه حوثی‌ها ادامه می‌دهد؛ حوثی‌ها در کودتای شهریور ۱۳۹۳ تسلط بر صنعا را از دولت مشروع این کشور که رسمیت بین‌المللی دارد غصب کردند.

این جنگ تلخ و طولانی کشور یمن را به آستانه سقوط کشانده و منطقه را دچار نابسامانی کرده است، چنانکه حوثی‌ها از آن سوی مرز جنوبی عربستان سعودی به آن حمله می‌کنند و سعی دارند تنگه راهبردی باب‌المندب را تحت تسلط خود درآورند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، سازمان ملل متحد برآورد می‌کند این درگیری به واسطه آثار مستقیم و غیرمستقیمش تا پایان سال جاری میلادی منجر به جان باختن ۳۷۷ هزار تن خواهد شد و ۸۰ درصد از جمعیت ۳۰ میلیون نفری یمن به کمک‌های بشردوستانه وابسته‌اند.

مردم یمن جور می‌کشند

ناظران می‌گویند دخالت ایران هیچ کمکی به حال مردم یمن نکرده است، مردمی که بابت نقشه سلیمانی برای تبدیل یمن به جبهه جنگ‌های نیابتی ایران در منطقه بهای سنگینی می‌پردازند؛ در واقع، ایران لطمات زیادی به این مردم رسانده است.

فیصل احمد، تحلیلگر مسائل سیاسی، گفت: «حمایت و توجهی که سلیمانی توانست به حوثی‌ها ارزانی دارد منجر به ویرانی یمن شده و خسارات سنگینی به کشورهای منطقه وارد کرده است.»

او گفت دو سال پیش با مرگ سلیمانی، «اجرای نقشه‌هایی که او برای حوثی‌ها کشیده بود برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بی‌نتیجه ماند.»

احمد گفت به همین دلیل ایران ایرلو را «برای نظارت مستقیم بر حوثی‌ها و انجام عملیات‌های نظامی علیه شهرهای یمن، مسیرهای کشتیرانی بین‌المللی و تأسیسات اقتصادی [عربستان] سعودی» اعزام کرده بود.

وی افزود این اقدامات «جنگ را به درازا کشاند و در نتیجه یمن را در همه سطوح ویران کرد و بدترین بحران انسانی جهان را رقم زد.»

ناظران هشدار می‌دهند جانشین ایرلو هر که باشد احتمالاً همین مسیر را ادامه خواهد داد.

عبدالسلام محمد، مدیر مرکز مطالعات راهبردی ابعاد، سال گذشته در اولین سالگرد کشته شدن سلیمانی به المشارق گفت: «راهبرد سپاه این بود که به یمن دست پیدا کند تا به کشورهای ثروتمند خلیج [فارس] نزدیک شود.»

او گفت سپاه در صدد تثبیت حضور خود در مناطق پرجمعیت بود «تا بتواند لشکری برای آینده تشکیل بدهد که رؤیای تصرف اماکن مقدس و میادین نفتی را برایش تحقق ببخشد» و حوثی‌ها «ابزار لازم» برای آن راهبرد بودند.

محمد گفت: «وظیفه سلیمانی تسریع اجرای راهبرد ایران بود، که شامل تصرف صنعا و دمشق و همچنین بیروت و بغداد می‌شود، و [مرگ] او این راهبرد را تغییر نخواهد داد.»

وی افزود: «در سپاه افرادی جایگزین او هستند هرچند نه به قدرتمندی او.»