پیدا شدن مواد هسته‌ای در چهار مکان در داخل ایران بنا به اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

وین، اتریش - رئیس آژانس نظارت هسته‌ای سازمان ملل متحد دوشنبه (٢٢ شهریور) از عدم تمایل ایران برای پاسخ دادن به سؤالات این آژانس در مورد وجود مواد هسته‌ای در چهار مکان در ایران ابراز نگرانی کرد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی افتتاحیه جلسه یک هفته‌ای شورای حکام این آژانس گفت در یکی از این چهار محل اورانیوم طبیعی پیدا شده است.

او گفت در سه مکان دیگر نیز اورانیوم اصلاح شده کشف شده است و اشاره کرد که این موارد نقض توافق‌نامه‌ای است که ایران به آن متعهد شده است.

او گفت: «این مسئله نشانه واضحی است مبنی بر اینکه مواد هسته‌ای و/یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای در این مکان‌ها وجود داشته است.»

اظهارات گروسی پس از بازگشت از تهران مطرح شد؛ در این سفر که چند روز پس از انتقاد آژانس از تهران به دلیل عدم همکاری صورت گرفت توافق جدیدی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران به‌دست آمد.

روز یکشنبه سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفتند که توافق کرده‌اند اجازه سرویس کردن تجهیزات نظارتی آژانس به بازرسان داده شود، چراکه تهران از اوایل سال جاری دسترسی به آنها را محدود کرده است.

این دو سازمان در بیانیه مشترکی گفتند: «بازرسان آژانس اجازه دارند تجهیزات شناسایی شده را تعمیر کنند و حافظه‌های آنها را تعویض کنند و این حافظه‌ها با مهر و موم مشترک آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران در جمهوری اسلامی ایران نگهداری خواهد شد. طرفین در مورد روش و زمان این کار توافق خواهند کرد.»

سفر به ایران در میان انتقادات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

گروسی یکشنبه با محمد اسلامی، رئیس به‌تازگی منصوب شده سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کرد. این اولین سفر او به تهران از زمان روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، رئیس‌ جمهوری شدیداً محافظه‌کار تازه ایران بود.

در این بیانیه مشترک آمده است: «دو طرف تصمیم گرفتند تعاملات و جلسات متقابل خود را در سطوح مربوطه حفظ کنند» و افزوده است که گروسی «در آینده نزدیک» سفر دوباره‌ای را به تهران برنامه‌ریزی کرده است.

سفر گروسی پس از به بن‌بست رسیدن مذاکرات بین قدرت‌های بزرگ جهانی برای احیای توافق هسته‌ای ایران با آنها در سال ١٣٩٤ صورت می‌گیرد.

توافق سال ١٣٩٤ که با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته می‌شود، نوید رفع تحریم‌های تهران را در ازای محدودسازی برنامه هسته‌ای آن می‌داد. با این حال، ایران از آن زمان تاکنون بسیاری از تعهدات خود را نقض کرده است.

یکی از موضوعات مورد مناقشه در طی سال جاری محدودیت‌هایی است که ایران بر توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت بر تأسیسات هسته‌ای خود اعمال کرده است.

ایران از ارائه فیلم‌های لحظه‌ای دوربین‌ها و سایر ابزارهای نظارتی که سازمان ملل در این مکان‌ها نصب کرده، خودداری کرده است.

دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده از بازگشت به دیپلماسی برای احیای برجام حمایت کرده است.

نگرانی‌ها در مورد تولید فلز اورانیوم

ماه گذشته، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نگرانی خود را نسبت به تولید فلز اورانیوم در ایران ابراز کرد و از جمهوری اسلامی خواست به مذاکرات بازگردد.

وزارت امور خارجه ایالات متحده در اواخر مردادماه اعلام کرد آخرین گزارش ارائه شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اعضا را مشاهده کرده و به این نتیجه رسیده است که ایران «هیچ نیاز موجهی به تولید فلز اورانیوم ندارد.»

ایران به‌عنوان بخشی از توافق سال ١٣٩٤ متعهد شده بود فلز اورانیوم را که می‌تواند برای ساخت بمب هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد، تولید نکند.

با این حال، ایران در اوایل امسال گفت که در حال تحقیق بر روی فلز اورانیوم برای تأمین سوخت پیشرفته یک راکتور تحقیقاتی است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داد که این اقدام گام سوم از یک طرح چهار مرحله‌ای است که چهارمین مرحله آن تولید صفحه سوخت راکتور خواهد بود.

این آژانس گفت: «ایران باید از تشدید تنش‌های هسته‌ای خود دست بردارد و با حسن نیت به مذاکرات جهت اجرای کامل برجام بازگردد.»