تلاش ایران برای برائت سپاه در گزارش «مغرضانه» پیرامون سرنگونی هواپیمای اوکراینی

تهران -- ایران روز چهارشنبه ۲۷ اسفند، گزارش نهایی خود را درباره هواپیمای مسافربری اوکراینی که سال گذشته سرنگون کرد و ۱۷۶ نفر را کشت، منتشر کرد.

این گزارش که پس از مدت ها انتظار منتشر شده است، تنها دو پاراگراف را به عوامل وقوع این حادثه اختصاص داده و تلاش کرده است نیروهای مسلح را تبرئه کند.

این گزارش چنین نتیجه گیری کرده است که تنها یک فرد، یعنی اپراتور پدافند هوایی، مرتکب خطا شده و این فاجعه را رقم زده است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین المللی اوکراین را پس از برخاستن از تهران با شلیک دو موشک زمین به هوا سرنگون کرد.

«تحقیق درباره جنایتکاران توسط جنایتکاران»

روز پنجشنبه انجمن خانواده های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ که نسبت به این تحقیقات معترض بوده است، گزارش منتشره را به شدت مورد انتقاد قرار داد.

این انجمن آن گزارش را نتیجه «تحقیق درباره جنایات توسط خود جنایتکاران» دانست و گفت که این گزارش حاوی «ادعاهای متناقض» است.

به گفته این انجمن، این سند در حال «انتشار اکاذیب و ادعاهای ساختگی» است.

اوکراین که ۱۱ تن از شهروندان خود را در این فاجعه از دست داده است، بلافاصله این گزارش را رد کرد و آن را «تلاشی مغرضانه برای پنهان کردن عوامل واقعی» این فاجعه خواند.

کانادا نیز که ۵۵ شهروند و ۳۰ تن از دارندگان اقامت دائم خود را -- که تقریباً همه آنها ایرانی تبار بودند -- در این فاجعه از دست داده است، می گوید که این گزارش «ناقص و فاقد واقعیت ها یا شواهد متقن» است.

سازمان هواپیمایی کشوری ایران در یک گزارش نهایی حاوی بیش از ۴۵ صفحه که به زبان انگلیسی منتشر شده، تنها دو پاراگراف را به «علل و عوامل مؤثر در سانحه» اختصاص داده است.

نخستین پاراگراف آن چه را که از قبل مشخص بوده است نشان می دهد. این پاراگراف می گوید که نیروهای ایران «دو فروند موشک زمین به هوا را به پرواز پی‌اس۷۵۲ شلیک کردند ... (که) موجب سرنگونی این هواپیما و انفجار فوری آن شد.»

پاراگراف دوم به بررسی «سایر عوامل مؤثر» پرداخته است. در این پاراگراف «میزان هوشیاری» نیروهای حاضر در منطقه مورد بررسی قرار گرفته است.

در این گزارش آمده است: «اقدامات کاهش دهنده و لایه های پدافندی در مدیریت خطر، به دلیل وقوع خطای پیش بینی نشده در شناسایی تهدید بی اثر بود و نهایتاً نتوانست از ایمنی پرواز در برابر تهدیدهای ایجاد شده بر اثر هوشیاری نیروهای دفاعی، محافظت کند.»

سازمان هواپیمایی کشوری ظرف چند دقیقه از این سقوط با خبر شد. اما بنا بر یک فایل صوتی که روز ۱۸ تیر در اختیار بی بی سی فارسی قرار گرفت سپاه پاسداران به آن سازمان دستور داد در این رابطه سکوت کند.

«فقدان اطلاعات قانع کننده»

سازمان هواپیمایی کشوری ایران تیر ماه گذشته در یک گزارش مقدماتی گفت که تنظیم نامناسب رادار یک واحد ضدهوایی «خطای انسانی» اصلی عامل این فاجعه بود. اوکراین در آن زمان این ادعا را رد کرد و گفت که «هنوز برای نتیجه گیری خیلی زود است.»

این فاجعه با محکومیت بسیار گسترده در ایران رو به رو شد. به ویژه این که سه روز طول کشید تا نیروهای مسلح اعتراف کنند این هواپیما را «به اشتباه» سرنگون کرده اند.

دمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین، در واکنش به انتشار گزارش نهایی گفت که تهران پیشنهادهای اوکراین را نادیده گرفت.

کولبا در یک بیانیه گفت: «اوکرین پیشتر بیش از ۹۰ صفحه اظهارات و پیشنهادهایی را برای نسخه نهایی آن گزارش به ایران فرستاده بود و اصرار داشت که ایران آنها را در سند نهایی قرار دهد.»

«اما آن چه ما امروز شاهد انتشار آن بودیم، فقط یک تلاش مغرضانه برای پنهان کردن دلایل واقعی سرنگونی واقعی هواپیمای مسافربری ماست.»

مارک گارنو، وزیر خارجه، و عمر الغبرا، وزیر ترابری کانادا، گفتند: «این گزارش برای پاسخ دادن به پرسش های مهم درباره آن چه واقعاً روی داده است، هیچ تلاشی نمی کند.»

آنها در یک بیانیه مشترک گفتند: «ما به رغم انتشار این گزارش تحقیق، همچنان عمیقاً نسبت به فقدان اطلاعات و شواهد قانع کننده نگران هستیم.» آنها تأکید کردند که ۱۳۸ تن از ۱۷۶ جان باخته این سقوط با کانادا مرتبط بودند.

«خانواده های آنها مستحق آن هستند که برای پرسش های مهم - شامل مجموعه رویدادهای منتهی به شلیک شدن آن موشک ها در وهله اول، و این که چرا فضای هوایی کشور در دوره تنش یافتن درگیری ها باز مانده بود - پاسخ دریافت کنند.»

اتاوا گفته است که به زودی نتایج تحقیقات خودش را منتشر خواهد کرد.

گارنو و الغبرا گفته اند که کانادا به تلاش برای یافتن پاسخ ها ادامه می دهد و اطمینان می یابد که ایران «مسئولیت کامل را بر عهده می گیرد و غرامت کامل را» به خانواده ها و عزیزان جانباختگان می پردازد.