جلوگیری خامنه ای از دسترسی مردم ایران به واکسن های کووید-۱۹ ساخت آمریکا و بریتانیا

رهبر ایران روز جمعه (۱۹ دی) دولت را از وارد کردن واکسن های کووید-۱۹ از ایالات متحده و بریتانیا منع و گزینه های فراروی ایران را محدود کرد. ایران با بدترین شیوع در خاورمیانه دست به گریبان است.

علی خامنه ای در یک توییت گفت: ‌«واردات واکسن های ساخته شده در آمریکا یا بریتانیا ممنوع است.»

خامنه ای قبل از آن، در یک سخنرانی که به طور مستقیم از تلویزیون پخش می شد، گفت که آن واکسن ها «غیرقابل اعتماد» هستند. او افزود که امکان دارد آمریکا و بریتانیا «بخواهند واکسن هایشان را روی کشورهای دیگر آزمایش کنند.»

او گفت: «اگر فایزر می تواند واکسنی تولید کند، آمریکا باید از آن برای مردم خودش استفاده کند.» وی افزود که وی نسبت به یک واکسن ساخت فرانسه هم «خوشبین» نیست.

ایالات متحده روز ۸ دی فروش واکسن کووید-۱۹ به ایران را تصویب کرده بود.

کشورهای سراسر جهان پیش از این دریافت واکسن های فایزر-بایواندتک ایالات متحده که به دقت آزمایش شده اند، و واکسن آکسفورد- استرازنکا ساخت بریتانیا را آغاز، و یا برای دریافت آن واکسن ها ثبت نام کرده اند.

بریتانیا روز جمعه سومین واکسن ویروس کرونا را برای کارزار واکسیناسیون عمومی خود تصویب کرد. در آن روز نهادهای مسئول به واکسن تولید شده توسط شرکت آمریکایی مُدرنا نیز چراغ سبز نشان دادند.

ارجحیت دادن به سیاست بر مردم

خامنه ای در تازه ترین سخنرانی خود گفت: «در صورت امکان، وارد کردن واکسن از هر کشوری به جز آمریکا و بریتانیا هیچ مانعی ندارد.»

در حالی که مسئولان ایران تاکنون منکر وجود هر برنامه ای برای خرید یک واکسن چینی شده اند، هلال احمر روز جمعه گفت که دولت به آنها اطلاع داده است که واکسن های کووید-۱۹ از طریق «یک کشور شرقی» تهیه می شود.

روابط موجود و توافق های تجاری حاکی از بالا بودن احتمال خریداری یک واکسن چینی یا روسی توسط ایران است. با این وجود، کارشناسان بهداشتی ایران پیش از این نسبت به خرید این واکسن ها هشدار داده اند. آنها یادآور شده اند که فقط واکسن هایی را که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا یا مقامات بهداشتی اتحادیه اروپا مورد بررسی دقیق قرار گرفته باشد، تأیید می کنند.

دلیل این موضع گیری آنها به اثبات رسیدن کیفیت پایین و عوارض جانبی واکسن چینی است. مرحله سوم آزمایش های واکسن چینی کرونا موسوم به «سینوفارم»، نشان داده اند که این واکسن فقط ۷۹ درصد مؤثر بوده است.

ناظران بین المللی نیز نسبت به واکسن روسی «اسپوتنیک ۵» از زمان اعلام این واکسن در مرداد ماه، ابراز تردید کرده اند. این موضوع این نگرانی را ایجاد کرده است که «مسابقه» کرملین برای اول شدن در تولید واکسن می تواند بر اثربخشی و ایمنی آن تأثیر بگذارد.

بر اساس اطلاعات رسمی، بیش از ۱.۲ میلیون (یک میلیون و ۲۰۰ هزار ایرانی) به کووید-۱۹ مبتلا شده اند و ۵۵ هزار تن از آنان درگذشته اند. اما حتی مسئولان بهداشتی ایران نیز اذعان دارند که شمار مبتلایان و جانباختگان بسیار بیشتر از آن چیزی است که آمارهای رسمی نشان می دهند.

هم دولت روحانی و هم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که بخشی از مسئولیت مدیریت بحران جاری ویروس کرونا بر عهده آن گذاشته شده است، در کنترل این همه گیری بسیار ناکام بوده اند.

آنها به منظور پنهان کردن سوءمدیریت خود به ارائه روایت های نادرست متوسل شده اند. خامنه ای با اظهارات روز جمعه خود ثابت کرد که او اتحادهای سیاسی را بر سلامتی و منافع مردمی ایران ترجیح می دهد و آن را انتخاب می کند.

در حالی که رژیم ایران با بی کفایتی به بحران کووید-۱۹ واکنش نشان داده است، به دروغ تحریم های ایالات متحده تحت کارزار فشار حداکثری را مسئول کمبود داروهای ضروری برای مردم ایران معرفی کرده است.

بی اعتمادی به واکسن ایرانی

در همین حال، ایران در حال کار روی واکسن خودش است و آزمایش های انسانی را روی داوطلبان آغاز کرده است.

اما شهروندان منطقه که با آنها گفت و گو شده است نسبت به هرگونه تولید واکسن توسط ایران ابراز بی اعتمادی کرده اند. آنها گفته اند دلیل این که آنها ترجیح می دهند از واکسن ‌های ساخت آمریکا یا اروپا استفاده کنند که بر اساس تحقیقات علمی است و ارتباطی به عوامل جغرافیایی و سیاسی یا اعتقادی ندارد.

لینا مروه، آموزگار یک مدرسه عمومی در نبطیه واقع در جنوب لبنان، گفت: «اگر قرار باشد بین دو واکسن آمریکایی و ایرانی یکی را انتخاب کنم، قطعاً اولی را انتخاب می ‌کنم؛ چون قابل اعتمادتر است.»

طارق محمد، پزشک مصری متخصص اپیدمیولوژی و ویروس ‌شناسی، نیز نسبت به واکسن احتمالی ساخت ایران ابراز تردید کرد.

او گفت: «من کلاً هیچ اطمینانی به محصولات پزشکی ایرانی ندارم؛ چون آنها در میان فرآورده‌ های دارویی خاورمیانه، شمال آفریقا، و مصر از هیچ جایگاهی برخوردار نیستند.»

دکتر صلاح غیاد، سخنگوی اداره بهداشت ذی قار در عراق، در ماه آبان گفت: «عراق در انتخاب واکسن به طور کامل بر مواردی اتکا می ‌کند که به تأیید سازمان بهداشت جهانی رسیده باشد و هر واکسنی که تأییدیه این سازمان را داشته باشد در این کشور هم به تأیید خواهد رسید.»

ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت، روز پنجشنبه گفت که ایران توافقی را برای خرید واکسن از طریق سیستم [کووکس] سازمان بهداشت جهانی منعقد کرده است. وی همچنین گفت که این تنها قراردادی است که ایران برای خریداری این واکسن ها امضاء کرده است.

مدت کوتاهی پس از اظهارات خامنه ای، جمعیت هلال احمر ایران از لغو یک توافق موجود برای دریافت ۱۵۰ هزار دوز واکسن فایزر- بایو ان تک خبر داد. این واکسن ها که توسط نیکوکاران ایالات متحده اعطاء شده است، قرار بود طی هفته های آینده به ایران فرستاده شود.