دولت یمن، تصمیم اخیر حوثی ها (انصارالله)، گروه شبه نظامی مورد حمایت ایران، مبنی بر بستن فرودگاه صنعا به روی پروازهای امدادرسانی سازمان ملل را محکوم کرده و گفته است که این اقدام موجب تشدید رنج مردم یمن خواهد شد.
حوثی ها روز یکشنبه (۱۶ شهریور) ضمن اعلام خبر بسته شدن این فرودگاه، مدعی شدند که کمبود سوخت باعث این امر بوده است. آنها همچنین دولت و ائتلاف عربی را به جلوگیری از ورود سوخت از طریق بندر حدیده متهم کردند.
اما رسانه های محلی اشاره کردند که حوثی ها در تاریخ ۱۰ شهریور طرح جدیدی که توسط دولت یمن در تاریخ ۵ شهریور ارائه شده بود را رد کردند. آن طرح راه حلی را برای باز کردن بن بست به وجود آورنده بحران سوخت ارائه کرده بود.
دولت پیشنهاد کرده بود که در صورت عملی شدن برخی شروط، بحران کمبود سوخت در مناطق تحت کنترل حوثی ها را با از سرگیری ورود محموله های سوخت از طریق بندر الحدیده حل میکند.
وزارت خارجه یمن در روز ۹ شهریور اعلام کرد که این شروط شامل تعهدی مبنی بر این است که همه درآمدهای به دست آمده از این تراکنش ها - عوارض، مالیات ها، و هزینه های گمرکی - در یک حساب مشخص ویژه که تحت کنترل حوثی ها نباشد، واریز شود.
اما حوثی ها این شروط را رد کردند و از سازمان ملل متحد خواستند که به آنها اجازه دهد بدون هر گونه محدودیت سوخت وارد کنند.
اتهامات مرتبط با باج خواهی
دولت یمن پیشتر حوثی ها را به دلیل برداشت بیش از ۴۰ میلیارد ریال (۱۶۰ میلیون دلار) درآمدهای سوختی از شعبه بانک مرکزی در الحدیده، به نقض سازوکار توافق شده با سازمان ملل متحد متهم کرد.
این وجوه در یک حساب ویژه که مشخصاً برای پرداخت حقوق کارکنان بخش دولتی در سراسر یمن افتتاح شده بود، نگهداری می شد.
نجیب غلاب، معاون وزیر اطلاع رسانی، در بیانیه ای گفت: «هدف تصمیم [حوثی ها] در بستن فرودگاه صنعا، باج خواهی از جامعه بین المللی و سازمان ملل متحد به بهانه تمام شدن سوخت است.»
او گفت که هدف حوثی ها کسب سود از طریق «وارد کردن مشتقات نفتی و به جیب زدن درآمدهای حاصله از مالیات و عوارض گمرکی آن است.» وی یادآور شد که در بحبوحه بحران سوخت، این گروه شبه نظامی از خرید و فروش نفت در بازار سیاه در مناطق تحت کنترل خود منفعت برده است.
نبیل عبدالحفیظ، معاون وزیر حقوق بشر یمن، به المشارق گفت: «حوثی ها، با حمایت ایران، از رنج انسان ها و بحران مشتقات نفتی برای کسب منافع سیاسی و مالی استفاده می کنند.»
او گفت که ایران «همه جنبه های بحران در یمن، از جمله ایجاد ساختگی بحران مشتقات نفتی» را کنترل می کند. وی افزود که ایران، حوثی ها را تحریک کرده است تا اظهارات دولت یمن را رد کنند.
او اظهار داشت که حوثی ها از رنج یمن و صحنه های تشکیل صف های طولانی خودروها در جایگاه های سوخت سوءاستفاده می کنند. به گفته او، آنها میخواهد «جامعه بین المللی را تحت فشار قرار دهند و آن را وادار کنند که اجازه ورود تانکرهای سوخت آنها را بدهد، تا به این ترتیب آنها بتوانند مبالغ [عوارض و مالیات های] اعمال شده بر این محموله ها را به جیب بزند.»
عبدالحفیظ گفت که آنها همچنین می خواهند توزیع نفت این محموله ها را نیز کنترل کنند. او گفت که به این ترتیب آنها می خواهند بخش کوچکی از آن را به جایگاه های سوخت اختصاص دهند و مابقی را به بازار سیاه منتقل کنند.
وخیم تر کردن اوضاع توسط حوثی ها
عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، به المشارق گفت: «حوثی ها توافق مربوط به جمع آوری درآمدها را نقض کردند و پول موجود در حساب بانکی ویژه شعبه بانک مرکزی در الحدیده را برداشت کردند.»
وی گفت: «دولت یمن در برخی موارد، زمانی که بحران به اوج خود رسیده بود، اجازه داد که تانکرهای سوخت وارد [بندر الحدیده] شوند.»
ثابت گفت: «این اقدام فرصتی را برای مذاکره با حوثی ها جهت دستیابی به یک توافق در زمینه مشتقات نفتی و درآمدهای حاصله از آن، و در نتیجه تخصیص آن به پرداخت حقوق [کارمندان] در اختیار فرستاده سازمان ملل در یمن قرار می داد؛ اما آن تلاش بی نتیجه ماند.»
وی افزود که حوثی ها صنعا را به یک بازار سیاه تبدیل کردند که در آن مشتقات نفتی برای فروش در خیابان ها به وفور در دسترس است، اما در جایگاه های رسمی، سوخت پیدا نمیشود. او گفت که این شرایط سود هنگفتی را نصیب شبه نظامیان کرده است.
او گفت که حوثی ها از ورود هر گونه محموله نفتی «به جز از طریق بندر الحدیده و آن هم فقط توسط تاجران خودشان» خودداری می کنند، «چرا که آنها از آن محموله ها درآمد مالیاتی دارند و برخی از آنها از ایران می آیند.»
فیصل احمد، تحلیلگر سیاسی، به المشارق گفت که در همین حال، قیمت مواد غذایی اساسی در مناطق تحت کنترل حوثی ها «به میزان چشمگیری افزایش یافته است؛ چرا که قیمت آن [محصولات غذایی] با قیمت مشتقات نفتی گره خورده است.»
او گفت که این امر همچنین فشار وارده بر کسب و کارهای کوچک را، که عامل پیشبرنده بازارهای محلی هستند، افزایش داده است؛ چرا که به دلیل هزینه های اعمال شده توسط حوثی ها - هزینه هایی که بیشتر آن برای تامین مالی جنگ آنها به کار می رود - هزینه تولید بیشتر شده است.