شهر طرابلس در شمال لبنان که در حال حاضر هم یکی از فقیرترین شهرهای آن کشور به شمار میرود، به شدت تحتتأثیر مضاعف بحران مالی و همهگیری ویروس کرونای نوپدید (بیماری کووید-۱۹) قرار گرفته است.
با وخیمتر شدن اوضاع زندگی، بسیاری از ساکنان این شهر که جمعیتی تقریباً ۷۳۰ هزار نفری دارد، برای شرکت در اعتراضات روزانه به خیابانها میروند.
عادل السراج، از اهالی طرابلس که قبلا یک قهوهفروش دورهگرد بود، به المشارق گفت: «ما به جایی رسیدهایم که دیگر به اندازهای که برای به دست آوردن یک لقمه نان و سیر کردن شکم فرزندان اهمیت میدهیم، به ویروس کرونا اهمیتی نمیدهیم.»
السراج، که برای خرید موادغذایی برای پنج فرزندش و دارو برای مادرش، مجبور شده چرخدستی خود را بفروشد، برای اعتراض در میدان النور آن شهر، محل تجمع معترضان به فساد دولت، چادر زده است.
وی با بیان این که طرابلس «به خاطر وخامت مداوم اوضاع اقتصادی» رو به انفجار است، گفت: «همه ما امروز در پی به دست آوردن یک لقمه نان، غذا، برق، و مراقبتهای پزشکی هستیم؛ اما پولی نداریم؛ چرا که شغلمان را از دست دادیم.»
وی با بیان این که قیمت یک بسته نان از ۱۵۰۰ پوند لبنانی (۱ دلار) به ۲۰۰۰ پوند لبنانی (۱.۳۳ دلار) افزایش یافته است، گفت که کمبود دلار موجب تورم سرسامآور شده و باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی موادغذایی شده است.
خطر «فقر شدید»
اوضاع در نقاط دیگر لبنان هم چندان بهتر نیست.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، در تاریخ ۱۰ ژوئیه هشدار داد که بحران اقتصادی کشور دارد از کنترل خارج میشود.
وی خواستار اصلاحات داخلی فوری و پشتیبانی بینالمللی به منظور جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع شد و هشدار داد که قشر آسیبپذیر در معرض تهدید فقر شدید قرار دارند.
وی گفت: «این وضعیت به سرعت از كنترل خارج میشود؛ چرا که بسیاری از [مردم] در حال حاضر در نتیجه این بحران، فقیر و دچار گرسنگی هستند. زنگ خطر به صدا درآمده است و ما باید بیدرنگ، و پیش از این که خیلی دیر شود، واکنش نشان دهیم.»
دهها هزار لبنانی شغلشان یا بخشی از درآمدشان را از دست داده اند، و در همین حال، کمبود فلجکننده دلار موجب به وجود آمدن این تورم گردابمانند شده است.
باشله گفت كه بحران بیکاری موجب تشدید معضل فقر و بدهکاری خواهد شد و این امر لبنان را كه تورهای ایمنی اقتصادی-اجتماعی [برنامههای حمایت از اقشار ضعیفتر جامعه] آن شكننده است، به سوی «پیامدهای سنگین» سوق خواهد داد.
او گفت که لبنانیهای آسیبپذیر به همراه ۱.۷ میلیون پناهنده، همانند ۲۵۰ هزار کارگر مهاجر، که بسیاری از آنها شغل خود را از دست داده یا بیخانمان شدهاند، به طور فزاینده قادر به پاسخگویی به نیازهای اولیه خود نبودند.
بسیاری از مردم حزبالله، که بر حیات سیاسی کشور سلطه دارد و مداخله مستقیم و غیرمستقیم آن در جنگهای منطقهای برای خدمت به دستور کار ایران مانع از برقراری یک دولت باثبات و شکوفا در لبنان شده است، را به خاطر بحران کنونی سرزنش میکنند.
در نتیجه، کمکهای عربی و غربی متوقف، و همکاری اقتصادی میان لبنان و سایر شرکا محدود شده است.
تقاضای فزاینده برای دریافت کمک
راویه غندور، رئیس شعبه طرابلس موسسه خیریه «آجیالنا» (نسلهای ما)، میگوید که در همین حال، در طرابلس «فقر با سرعت نگرانکنندهای رو به افزایش است.»
او به المشارق گفت که در نتیجه بحران کنونی در لبنان، «طبقه متوسط فقیر شده و طبقه مرفه به طبقه متوسط تبدیل شده است.»
او گفت: «ما میتوانیم این زوال را در تقاضای فزاینده برای کمکهای غذایی و پزشکی که ارائه میدهیم، مشاهده کنیم.»
محمد مراد، رئیس اتحادیه وکلای دادگستری طرابلس و شمال لبنان، میگوید که فقر در طرابلس، حتی قبل از شروع اعتراضات و بحران ویروس کرونا، «عمیقاً ریشهدار» بود، و این شرایط فقط موجب وخامت بیشتر اوضاع شده است.
وی به المشارق گفت که «افزایش بیکاری در میان زنان و مردان جوان به دلیل عدم وجود فرصتهای شغلی در بخشهای دولتی و خصوصی» را میتوان عامل به وجود آمدن فقر مزمن در این شهر دانست.
وی با اشاره به این که نرخ بیکاری در طرابلس به ۷۰ درصد رسیده است، گفت که فقدان سرمایهگذاری و پروژههای تولیدی به این مسئله دامن زده است.
او افزود که لبنان در خطر یک سقوط عظیم قرار دارد و تاکید کرد که این خطر «با افت شدید نرخ برابری پوند در برابر دلار روز به روز سرعت بیشتری پیدا میکند.»
مراد گفت: «با وخیمتر شدن شرایط، اوضاع برای مردم غیرقابل تحملتر میشود؛ زیرا کمربند فقر و گرسنگی در طرابلس رو به گسترش است.»
خشم فزاینده در طرابلس
احمد العبید، یکی از رهبران جنبش «انقلاب محرومان»، که هسته مرکزی اعتراضات طرابلس را تشکیل داد، گفت که ساکنان طرابلس «مدتها است با شرایط نابسامان اقتصادی و فقدان فرصتهای شغلی دست و پنجه نرم میکند.»
او به المشارق گفت: «ما امروز شاهد یک وضعیت فاجعهبار هستیم، تا حدی که برخی خانوادهها با دادوستد پایاپای یک بسته نان و لباس در ازای تهیه شیر برای کودکانشان روی آوردهاند.»
به گفته یک کنشگر به نام لیندا مکاری، فقر «با سرعت سرسامآوری در طرابلس رو به گسترش است که دلیل آن کاهش شدید ارزش پوند، قطع برق، و کمبود شدید موادغذایی است.»
او به المشارق گفت که خشم همگانی در میان ساکنان این شهر رو به افزایش است؛ چرا که اکثریت بزرگی از آنها اکنون زیر خط فقر زندگی میکنند.
وی افزود که وقتی ساکنان طرابلس میبینند که به رغم گرسنگی خودشان، کامیونهایی دارند مواد خام، غذا، و سوخت را به سوریه قاچاق میکنند، این امر آتش خشمشان را شعلهورتر میکند.