افزایش نگرانی‌ها در لبنان با کند شدن روند مذاکرات صندوق بین ‌المللی پول

مذاکرات بین لبنان بحران ‌زده و صندوق بین ‌المللی پول به بن‌ بست رسیده و رهبران این کشور برای تصویب اصلاحات مردد شده‌اند. بدون یک بسته نجات مالی چند میلیارد دلاری، اوضاع تیره و تار به نظر می‌رسد.

لبنان ماه‌ ها دست به گریبان بدترین بحران اقتصادی خود از زمان جنگ داخلی بوده است. ده‌ها هزار نفر شغل خود یا بخشی از حقوقشان را از دست داده‌اند و از طرف دیگر، کمبود فلج‌ کننده دلار باعث سرعت گرفتن روند افزایشی تورم شده است.

پس از اینکه لبنان برای اولین بار در ماه مارس نتوانست بدهی ملی خود را پرداخت کند، دولت متعهد به انجام اصلاحات شد و در ماه مه برای دریافت میلیاردها دلار کمک مالی، وارد مذاکره با صندوق بین‌المللی پول شد.

اما اکنون پس از برگزاری ۱۶ جلسه، روند مذاکرات کند شده است.

یکی از اعضای تیم مذاکره‌ کننده لبنانی با شرط عدم افشای نامش گفت: «صندوق بین‌المللی پول میز مذاکره را ترک کرده و گفتگوها متوقف شده است».

منبع لبنانی دیگری که با روند مذاکرات آشنایی دارد گفت نمایندگان صندوق بین‌المللی پول «تعهد جدی از جانب هیئت لبنانی» برای انجام اصلاحات «حس نکرده‌اند».

او گفت: «کشور در حال از بین رفتن است و هر جناحی فقط برای رسیدن به اهداف شخصی خودش رقابت می‌کند».

میچل باچله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، روز جمعه گفت بحران اقتصادی لبنان «با سرعت روزافزونی از کنترل خارج می‌شود».

او خواستار اصلاحات داخلی فوری به علاوه حمایت‌های بین‌المللی برای جلوگیری از ویرانی هرچه بیشتر شد.

«کمک کنید کمکتان کنیم»

از ماه اکتبر تاکنون، این کشاکش فزاینده باعث اعتراضات گسترده ‌ای شده که خواسته آن برکناری یکباره طبقه سیاسی‌ است که بی ‌کفایت و فاسد قلمداد می ‌شود.

به خاطر این بحران، فقر تا حدود ۵۰ درصد جامعه را فرا گرفته و نرخ بیکاری به ۳۵ درصد رسیده است.

در روزهای گذشته، نرخ برابری پوند لبنان با دلار در بازار سیاه به بیش از ۹٫۰۰۰ واحد رسید.

در ماه مارس، دولت متعهد به انجام اصلاحاتی شد که اهداکنندگان بین‌المللی مدت‌ها خواستار آن شده بودند، از جمله کاهش بودجه‌ها، افزایش مالیات‌ها و اصلاح صنعت برق، اما تاکنون کار خاصی انجام نشده است.

یک منبع غربی گفت آخرین جلسه «خیلی بد پیش رفت» و در پایان آن مذاکره‌ کنندگان صندوق بین ‌المللی پول از نمایندگان لبنان خواستند «دست از فریب آنها بردارند».

دو تن از اعضای کلیدی تیم مذاکره‌ کننده لبنانی که ماه گذشته استعفا دادند دولت را به این متهم کرده‌اند که هیچ تعهد واضحی نسبت به انجام اصلاحات نشان نمی‌دهد.

روز چهارشنبه، ژان ایو لو دریان، وزیر امور خارجه فرانسه، گفت «بسیار نگران» است.

وی گفت: «کمک کنید کمکتان کنیم».

ناصر یاسین، تحلیلگر، گفت طبقه حاکم فاقد اراده سیاسی لازم است.

او گفت: «آنها برای اینکه خیالشان راحت باشد همه چیز را از دست نمی‌دهند، ترجیح می‌دهند کشور در لبه پرتگاه سقوط بماند تا اینکه اصلاحات جدی آغاز شود».

وی افزود چنین اصلاحاتی «آنها را از ابزارهای ضروری‌ که برای تحمیل قدرت و کنترل بر کشور، اقتصاد و جامعه به کار می‌برند محروم می‌کند».

«انکار مقام‌ها»

از جمله خواسته‌های صندوق بین‌المللی پول، حسابرسی بانک مرکزی این کشور و تنظیم ابزارهای رسمی کنترل سرمایه به جای ابزارهای غیررسمی نظیر سقف واریز و برداشت است که بانک‌های لبنان از فصل پاییز اعمال کرده‌اند.

این صندوق همچنین خواستار شناورسازی ارز این کشور شده است تا یک نرخ تبدیل واحد در اختیار مردم لبنان قرار بگیرد.

اما مسائل از این همه پیچیده‌تر شده چرا که مذاکرات صندوق بین‌المللی پول با افزایش تنش‌ها بین ایالات متحده و حزب ‌الله به عنوان یکی از عناصر سیاسی کلیدی در لبنان مقارن شده است.

مایک پامپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در هفته جاری گفت: «حزب‌ الله یک سازمان تروریستی است و ما حامی لبنان هستیم تا زمانی که اصلاحات را درست به انجام برسانند و یک کشور متکی به ایران نباشند».

منبع غربی مورد اشاره گفت: «من هیچ گزینه دیگری به جز دریافت کمک از صندوق بین‌المللی پول نمی‌بینم. کشور در حال سقوط است و همین طور پوند لبنان، اما مقام‌ها انکار می‌کنند.»

دولت لبنان می ‌گوید که به ۲۰ میلیارد دلار کمک مالی خارجی نیاز دارد، برآوردی که شامل یک بسته کمک ۱۱ میلیارد دلاری است که اهداکنندگان سال ۲۰۱۸ در کنفرانسی در پاریس متعهد شدند.

این منبع غربی گفت اما بدون بسته نجات مالی صندوق بین‌المللی پول، احتمال اینکه اهداکنندگان به لبنان پول تزریق کنند پایین است، و توصیه کرد که «توافق با صندوق بین‌المللی پول باعث بهبود اعتبار لبنان خواهد شد».

منبع لبنانی هم بر همین باور است که بسته نجات مالی صندوق بین‌المللی پول می‌تواند در پیشگیری از پیامدهای بدتر به لبنان کمک کند.

او گفت: «با نرخ تبدیل ارزی که سر به فلک کشیده و ممکن است به ۲۵٫۰۰۰ تا ۵۰٫۰۰۰ پوند لبنان در برابر دلار هم برسد و با افزایش روز به‌ روز نرخ تورم، لبنان بدون صندوق بین‌المللی پول به قهقرا سقوط خواهد کرد».