کارشناسان: ایران و نیروهای نیابتی‌اش با موانع و مشکلات فزاینده روبرو هستند

به گفته کارشناسان، در حالی که ایران با یک بحران اقتصادی - که به دلیل تحریم‌های ایالات متحده عمیق‌تر شده است - دست و پنجه نرم می‌کند، توانایی آن کشور برای حمایت از نیروهای نیابتی‌ منطقه‌ای‌اش با مشکلات قابل‌توجهی رو‌به‌رو شده است.

در همین حال، آنها خاطرنشان كردند كه قدرتمندترین گروه نیابتی ایران، یعنی حزب‌الله لبنان، با فشارهای داخلی و بین‌المللی رو به رشدی مواجه است و نیروهای نیابتی ایران در عراق نیز دچار نقصان شده‌اند.

امسال، آلمان و بریتانیا اقدامات تنبیهی دیگری را علیه حزب‌الله انجام دادند؛ اقداماتی که ایران نیز متوجه اهمیت آن شده است و رهبران ایران نیز از افزایش روزافزون عزم بین‌المللی علیه کشورشان ابراز نگرانی کرده‌اند.

احمد سالک کاشانی، نماینده اصفهان در مجلس ایران، در مصاحبه‌ای که به تازگی با یک خبرگزاری ایرانی انجام داد، نوشت که «برداشتن چنین گام‌هایی توسط کشورهای اروپایی خط و نشان کشیدن برای تهران و اعمال فشار برای محدود کردن نقش ایران در منطقه است.»

او گفت: «کشورهای غربی هر چقدر هم که در مورد ایران اختلاف نظر داشته ‌باشند، در مورد محدود کردن توان ایران در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه کاملا اتفاق نظر دارند.»‌

کاهش نفوذ در عراق

کریم صمدیان، کارشناس سیاسی، به المشارق گفت: «ایران در حال تجربه شکست‌های مکرر در کل منطقه است و تمامی دست‌آوردهایی را که در طی این سال‌ها کسب کرده به مرور از دست می‌دهد.»

او گفت که از سوریه و لبنان تا عراق «هم شکست‌های سیاسی و هم شکست‌های نظامی یکی پس از دیگری همانند دومینو به دنبال هم می‌آیند و به نظر می‌رسد که بی‌ارتباط با هم نیستند.»

وی افزود: «من معتقدم که هرچند این ناکامی‌ها از مدت‌ها پیش و در دوره فرماندهی قاسم سلیمانی شروع شد... اما شکی نیست که بعد از مرگ او -- که برای ایران شکست دیگری محسوب می‌شد - ناکامی‌های ایران افزایش یافته است.»

صمدیان خاطرنشان کرد که نفوذ سیاسی ایران در عراق با مشکلاتی رو‌به‌رو شده است و این امر با تایید مصطفی کاظمی به عنوان نخست وزیر عراق مشهود است.

انتخاب ژنرال عبد‌الوهاب الساعدی، به عنوان رئیس سرویس ضدتروریستی عراق، آن هم پس از آن که او به طور ناگهانی توسط نخست‌وزیر قبلی عادل عبدالمهدی در ماه سپتامبر برکنار شده بود، موجب خشم ایران و متحدان آن شد.

الساعدی مورد نفرت کتائب حزب‌الله و سایر جناح‌های تحت حمایت ایران در عراق قرار دارد.

ناکامی‌های نظامی در عراق

صدمیان گفت: «در حالی که ناکامی‌های سیاسی ایران در عراق مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته و علنی شده، ناکامی‌های نظامی ایران کمتر دیده می‌شود.»

او با اشاره به این كه قاآنی در سفر اخیر خود به عراق نتوانست با مقتدی صدر، روحانی مردم‌باور (پوپولیست)، دیدار كند، گفت که اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، «نفوذی که سلیمانی زمانی از آن برخوردار بود را ندارد.»

وی همچنین با علی سیستانی، روحانی بلندپایه شیعه عراق، دیدار نکرد.

او گفت که شبه نظامیان عراقی مورد پشتیبانی ایران، که تحت حمایت نیروهای بسیج مردمی فعالیت می‌کنند، می‌گویند که «اقتدار هادی العامری را قبول ندارند» و این مشکلات ایران در عراق را دوچندان کرده است.‌

العامری، که رئیس سازمان بدر است، به عنوان جانشین ابومهدی المهندس، معاون وقت حشدالشعبی که به همراه سلیمانی کشته شد، تعیین شده است.

وی گفت که المهندس با هدف حمایت از دستورکار ایران در عراق، قدرت متوازنی را میان شبه‌نظامیان برقرار کرده بود؛ اما با مرگ او، اکنون شبه‌نظامیان در آشفتگی به سر می‌برند.

او گفت که مشکل دیگر رژیم ایران «بحران مالی بی‌سابقه‌ای است» که آن کشور به دلیل تحریم‌های ایالات متحده به آن دچار شده است و همین باعث شده است که برای ایران «پرداخت هزینه‌های هنگفت دخالت‌های خود در منطقه» بسیار دشوار شود.

ناکامی‌ها در لبنان

ناکامی های ایران در لبنان، جایی که اعتراضات مردمی با احساسات ضد حزب‌الله همراه بوده است، نمونه دیگری از مشکلات ضعف ایران است.

صمدیان گفت که برخی از معترضان خواستار خلع سلاح حزب‌الله شده‌اند، که این امر «موجب نگرانی زیادی در ایران شده است، در حالی که برخی از رسانه‌های دولتی، مثل خبرگزاری دولتی ایرنا، این شعارها را نکوهش کردند.»‌

او گفت: «همزمان فشار بر حزب‌الله در سطح جهانی هم افزایش یافته که نشانه مقابله با نفوذ ایران تلقی می‌شود.»

او گفت که این امر بسیار قابل توجه است؛ چرا که حزب‌الله «موفق‌ترین نمونه» ایجاد گروه‌های نیابتی توسط ایران برای گسترش نفوذ آن کشور محسوب می‌شود و ایران در کشورهای دیگر نیز به دنبال تکرار همین الگو بوده‌ است.

ناکامی‌های حزب‌الله به نوبه خود نشان‌دهنده ناکامی الگوی رژیم ایران برای اعمال نفوذ است و چندین دهه توسعه‌طلبی آن رژیم را تهدید می‌کند.

سیاوش میرزاده، یک فعال سیاسی مستقر در تهران، گفت: «فشار جهانی برای کاهش نفوذ ایران در منطقه موجب افزایش فشار بر حزب‌الله لبنان شده است.»

او به المشارق گفت که معترضان تقریباً در تمام تظاهرات‌های لبنان شعارهایی علیه شبه‌نظامیان سر می‌دهند. وی افزود که حمله حزب‌الله به معترضان به جایگاه آن گروه در لبنان به شدت ضربه زده است.

«پولی باقی نمانده است»

میرزاده گفت که وضعیت حزب‌الله در لبنان به خاطر مداخله آن گروه در جنگ سوریه به نمایندگی از رژیم ایران و با نقض سیاست تفکیک لبنان، بیش از پیش تضعیف شده است.

میرزاده گفت: «حزب‌الله به عنوان یک گروه دست‌ساز جمهوری اسلامی، سال‌ها در لبنان نفوذ داشته و علت نفوذ آن هم میلیون‌ها دلار پولی است که ایران خرج می‌کند.»

او گفت که حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، چند بار به دریافت پول از ایران اعتراف کرده است، اما ظاهرا حالا دیگر پولی نمانده که بخواهند هزینه کنند.»

وی افزود که شبه‌نظامیان لبنانی «در قلب مرکز مداخله ایران در منطقه هستند ... اگر جامعه بین‌المللی بتواند [حزب‌الله] را ناکارآمد جلوه دهد، این اقدام راه را برای مقابله با اقدامات بی ثبات‌کننده ایران در کل منطقه هموار می‌کند.»

میرزاده گفت که مردم لبنان «به وضوح می‌دانند كه مسائل و منافع ملی لبنان برای حزب‌الله مهم نیست و این فقط گروهی است كه از دستورات خارجی پیروی می كند.»

وی افزود: «حزب‌الله لبنان در حال افول تاریخی خود است و این بزرگترین شکست برای ایران خواهد بود.»