حفظ روابط نظامی نیرومند بین ایالات متحده و عربستان سعودی در بحبوحهٔ تنش‌های جهانی

ایالات متحده همچنان مهم‌ترین شریک در زمینهٔ خریدهای دفاعی و برنامهٔ آموزشی عربستان سعودی محسوب می‌شود و این دو کشور به همکاری با یکدیگر برای مقابله با تهدیدات ایران و سایر تهدیدهای منطقه‌ای ادامه می‌دهند.

به‌گفتهٔ ناظران به‌رغم تنش‌های اخیر درخصوص بی‌میلی عربستان سعودی نسبت به موضع‌گیری درخصوص جنگ روسیه علیه اوکراین و تعمیق روابط این کشور با چین، به‌نظر می‌رسد هر دو [کشور عربستان و ایالات متحده] بر حفظ روابط بلندمدت و گستردهٔ خود تأکید دارند.

بنا به اعلام ستاد مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام)، ایالات متحده و عربستان سعودی در اوایل فروردین‌ماه، اولین رزمایش مشترک ضدپهپادی خود را در یک مرکز آزمایش نظامی جدید در ریاض به پایان رساندند.

العربیه در روز ٤ فروردین‌ماه گزارش داد رزمایش «شن‌های سرخ» اولین رزمایش از این دست، بین ارتش این دو کشور بود.

در روز ٣ فروردین‌ماه، ژنرال مایکل «اریک» کوریلا، فرمانده سنتکام گفت مانورهای ضدپهپادی شامل تمرینات شلیک مستقیم بود و امکان بررسی تهدیدات پیچیده و شناسایی نقاط ضعف را در سایر حوزه‌ها برای مقابله با فعالیت‌های پهپادی فراهم کرد.

ملیسا هوروث، کارشناس ارشد غیرمقیم در مؤسسهٔ خاورمیانه، به العربیه گفت این رزمایش شیوه‌ای مهم برای ایالات متحده محسوب می‌شد تا بتواند تعهد راسخ خود را نسبت به عربستان سعودی نشان دهد.

به‌گفتهٔ او این رزمایش به ایالات متحده هم اجازه می‌دهد همکاری منطقه‌ای را در بین متحدان خود در خاورمیانه به‌شکلی برقرار کند که از برنامه‌های متعارف کمک‌های امنیتی مانند فروش تجهیزات نظامی خارجی فراتر می‌رود.

شریک امنیتی حیاتی

روابط دوجانبه بین ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ١٣١٢ با برقراری روابط کامل دیپلماتیک آغاز شد و در سال ١٣٣۰، دو کشور اولین پیمان دفاعی رسمی خود یعنی توافقنامهٔ کمک دفاعی متقابل را امضا کردند. این پیمان زمینهٔ فروش تسلیحات ایالات متحده را به عربستان سعودی و آموزش دادن ارتش عربستان توسط ایالات متحده را مهیا کرد.

ایالات متحده از آن زمان تا به امروز همچنان شریک امنیتی حیاتی عربستان سعودی باقی مانده است و عربستان بزرگترین مشتری تجهیزات نظامی خارجی آن است.

بنا به اعلام شورای روابط خارجی، عربستان سعودی مقصد نخست فروش سلاح‌های ایالات متحده است و این کشور از سال ١٣٩۰ تا ١٣٩٤ نزدیک به ١۰% صادرات ایالات متحده را خریداری کرده است.

بنا به اعلام مؤسسهٔ پژوهشی صلح بین‌المللی استکهلم، ٧٨% کل واردات سلاح توسط عربستان بین سال‌های ١٣٩٧ تا ١٤۰١ از ایالات متحده صورت گرفت.

در سال ١٣٩٦، ایالات متحده یک قرارداد تسلیحاتی ١۰ ساله به ارزش ٣٥۰ میلیارد دلار با عربستان سعودی به امضا رساند که با فروش فوری ١١۰ میلیارد دلاری ایالات متحده به این کشور آغاز شد.

طبق مفاد این توافق، دو کشور دو قرارداد نظامی به ارزش بیش از ١/٤ میلیارد دلار را برای مقابله با هرگونه تهدید از سوی ایران و کمک به حمایت از امنیت بلندمدت شرکای ایالات متحده در منطقهٔ خلیج فارس امضا کردند.

این توافق شامل یک قرارداد ٧٥۰ میلیون دلاری برای آموزش نیروی هوایی عربستان سعودی با همکاری با شرکت‌های مختلف آمریکایی طرف قرارداد بود.

بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه، قرارداد ٦٦٢ میلیون دلاری دیگر این توافق مربوط به هزینهٔ ٢٦ سیستم راداری میان برد AN/TPQ-53(V) قابل نصب روی کامیون بود که می‌تواند خمپاره‌ها و موشک‌اندازهای دشمن را شناسایی کند.

همچنین در سال ١٣٩٦، دولت ایالات متحده فروش سیستم دفاع موشکی پیشرفته «دفاع نهایی حوزهٔ ارتفاع زیاد» را به ارزش ١٥ میلیارد دلار به عربستان سعودی تأیید کرد.

در مردادماه ١٤۰١، دیوید ساترفیلد، مدیر مؤسسهٔ سیاست عمومی بیکر دانشگاه رایس به پولیتیکو گفت: «ایالات متحده همچنان شریک امنیتی حیاتی عربستان سعودی است و این جایگاه را حفظ خواهد کرد.»

او گفت دلیل این مسئله این است که «ایران همچنان به‌عنوان مهم‌ترین منبع تهدید نسبت به عربستان سعودی و فراتر از آن نقش حیاتی ایفا می‌کند».

منافع مشترک

بنا به گزارش دفتر امور خاور نزدیک وزارت امور خارجه ایالات متحده که در اردیبهشت‌ماه ١٤۰١ منتشر شد، «ایالات متحده و عربستان سعودی از منافع مشترکی در زمینهٔ حفظ ثبات، امنیت و شکوفایی منطقهٔ خلیج فارس برخوردارند.»

طبق این گزارش، ایالات متحده از طریق فروش تجهیزات نظامی خارجی «از سه سازمان کمک‌امنیتی کلیدی در عربستان سعودی یعنی وزارت دفاع، گارد ملی و وزارت کشور حمایت کرده است.»

این گزارش افزود: «سپاه مهندسی ارتش ایالات متحده از دههٔ ١٣٣۰ تاکنون نقشی حیاتی در ساخت‌وسازهای نظامی و غیرنظامی در عربستان سعودی ایفا کرده است».

در خردادماه سال گذشته، سوزان سایکالی از مؤسسهٔ کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن نوشت به‌رغم تنش‌های اخیر «به‌نظر می‌رسد تمرکز هر دو طرف بر حفظ روابط»، به‌ویژه در زمینهٔ همکاری‌های امنیتی و آموزش باشد.

در روز ١٦ فروردین‌ماه، کوین دونگان و بلال ی. ساب از پژوهشگران ارشد مؤسسهٔ خاورمیانه در مقاله‌ای برای دیفنس وان نوشتند: «وجود رابطهٔ امنیتی نیرومندتر بین ایالات متحده و عربستان سعودی به هر دو طرف و در نهایت به ثبات منطقه کمک می‌کند.»

به‌گفتهٔ آنها: «از نظر واشنگتن، عربستان سعودی که قادر باشد از خود دفاع کند، بتواند در کنار نیروهای ایالات متحده عملیات انجام دهد و کمک‌های معناداری به امنیت منطقه‌ای کند، با منافع ملی ایالات متحده هم‌سو است.»

آنها افزودند: «توانمندتر شدن عربستان سعودی باعث می‌شود ایالات متحده نیز بتواند با آزادی عمل منابع نظامی بیشتری را در صحنه‌های هند و اقیانوسیه و اروپا مستقر کند.»

«از نظر عربستان سعودی، ایالات متحده تنها کشوری است که می‌تواند در دستیابی به اهداف بازسازی دفاعی ریاض به آن کمک کند و سایر شرکای منطقه‌ای را به‌سوی مشارکت در هرگونه ائتلاف دفاعی منطقه‌ای مؤثر سوق دهد.»

آنها گفتند حتی با اینکه اخیراً توافقی بین عربستان سعودی و ایران به میانجی‌گری چین منعقد شده است: «رهبران عربستان سعودی به‌خوبی آگاه هستند که اگرچه پکن می‌تواند سخت‌افزارهای نظامی را به آن کشور بفروشد (که البته سخت‌افزارهای چندان خوبی هم نیستند)، نمی‌تواند همچون واشنگتن رهبری ژئوپلیتیک را به‌سادگی برعهده بگیرد.»