خودداری لبنانی‌ها از دریافت وام حزب‌الله با بالا گرفتن تب خرید صفحات خورشیدی

بیروت - خانواده‌های لبنانی و مشاغل در این کشور در اوج گرمای شدید، به‌منظور تأمین نیازهای برق و روشن نگه‌داشتن دستگاه‌های تهویۀ مطبوع خود به صفحات خورشیدی روی آورده‌اند؛ در همین حال، بسیاری از آنها از دریافت وام از مؤسسات مرتبط با حزب‌الله اجتناب می‌کنند.

لبنان با بحران برق دست به گریبان است و ارائه‌دهندگان خدمات ژنراتور برق هزینه‌های خود را افزایش داده‌اند؛ به همین دلیل، ساکنان این کشور تمایل بیشتری به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر پیدا کرده‌اند و هر روز صفحات خورشیدی تازه‌ای روی پشت بام‌ها ظاهر می‌شوند.

ارائه‌دهندگان خدمات ژنراتور برق هزینه‌های ماهانۀ خود را بر اساس نرخ مبادلۀ دلار در بازار سیاه افزایش داده‌اند و این مسئله در کنار ادامۀ کاهش ارزش پوند لبنان باعث شده است قیمت‌ها به شدت افزایش پیدا کند.

برخی از ارائه‌دهندگان خدمات ژنراتور برق نیز طرح‌های سهمیه‌بندی ارائه کرده‌اند و ژنراتورها را به‌صورت متناوب دور‌ه‌ای می‌کنند و مشتریان بدون برق می‌مانند.

بسیاری از لبنانی‌ها در مواجهه با هزینه‌های بیشتر و بالاتر برق، انرژی خورشیدی را به‌عنوان جایگزین انتخاب کرده‌اند. اما نصب اولیۀ صفحات خورشیدی هزینه دارد و براساس منابع محلی میانگین هزینۀ آن حدود ٥۰،۰۰۰ دلار است.

بسیاری از افراد به دلیل اینکه در حساب‌های بانکی خود موجودی کافی برای خرید صفحات خورشیدی ندارند، به برنامه‌های وام ارائه‌شده توسط مؤسسات مالی مانند بانک اسکان روی آورده‌اند.

بانک اسکان برنامۀ وام سبک انرژی خورشیدی را درست موقعی اعلام کرد که چنین وام‌هایی فقط توسط القرض الحسن وابسته به حزب‌الله ارائه می‌شد.

حسن نصرالله، رئیس حزب‌الله، شخصاً اقرار کرده است، این تصمیم به وام گیرندگان امکان داده است که انرژی خورشیدی دریافت کنند، بدون اینکه احساس کنند توسط حزب‌الله، که بیشتر بودجۀ خود را از ایران دریافت می‌کند، مورد سوء‌استفاده قرار می‌گیرند یا به نوعی از این حزب حمایت می‌کنند.

القرض الحسن که حزب‌الله از آن به‌عنوان پوششی برای «مدیریت فعالیت‌های مالی خود و دسترسی به سیستم مالی بین‌المللی» استفاده کرده است، وام‌هایی به مبالغ بین ١،۰۰۰ تا ٥،۰۰۰ دلار به افراد اعطا می‌کند.

بیشترین مبلغ وام ٣٥،۰۰۰ دلار است و به شهرداری‌ها و شرکت‌های بزرگ داده می‌شود.

مبلغ وام‌های انرژی خورشیدی بانک اسکان در تاریخ ١ تیرماه بین ٧٥ تا ٢۰۰ میلیون پوند لبنان (٥۰،۰۰۰ تا ١٣٢،۰۰۰ دلار) با نرخ بهرۀ ٥% و دورۀ بازپرداخت پنج‌ساله است.

صندوق توسعۀ اجتماعی و اقتصادی عرب که مورد تأیید شورای وزیران لبنان و هیئت مدیرۀ صندوق عرب است، این وام‌ها را ضمانت می‌کند.

طلا به ازای وام‌های حزب‌الله

ساختار و شرایط وام‌های بانک اسکان که می‌تواند تمام هزینه‌های صفحات خورشیدی را پوشش دهد، متقاضیان زیادی پیدا کرده است.

در همین حال، برخی از شهروندان لبنانی که با المشارق گفتگو کردند، گفتند از اینکه از القرض الحسن وام گرفته‌اند، پشیمان هستند. یکی از این افراد از اهالی یکی از شهرهای جنوبی در نزدیکی صور است که برای ذکر نام خود صرفاً به گفتن «عباس» اکتفا کرد.

او گفت: «وجود برق برای شغل من حیاتی است. به همین دلیل تصمیم گرفتم به‌خاطر هزینه‌های سنگین دیگر از خدمات ژنراتور برق خصوصی استفاده نکنم و دو ماه پیش تمام طلاهایی را که خانواده‌ام داشتند به‌عنوان وثیقه گذاشتم و از القرض الحسن وام گرفتم.»

او به المشارق گفت: «ارزش طلاها از مبلغی که برای نصب شش صفحه خورشیدی و چهار باتری وام گرفتم بیشتر بود.»

او گفت دورۀ بازپرداخت ٥،۰۰۰ دلاری که وام گرفته سه‌ ساله است، اما «با وام گرفتن از القرض الحسن در ازای طلا، بزرگترین اشتباه زندگی‌ام را مرتکب شدم، زیرا ممکن است مثل خیلی از افراد دیگر طلاهای همسر و دخترم را از دست بدهم.»

رضوان یکی از ساکنان حومۀ جنوب بیروت که درخواست داشت تنها نام کوچکش ذکر شود به المشارق گفت با وام گرفتن از القرض الحسن، «به دام حزب‌الله افتاد».

او گفت: «اگر می‌دانستم بانک اسکان برای انرژی خورشیدی وام می‌دهد، برای دریافت آن وام صبر می‌کردم، چون ترجیح می‌دهم از یک نهاد مالی قانونی وام بگیرم نه از یک مؤسسۀ وابسته به یک حزب.»

محمد ناصر یکی از ساکنان طریق الجدیده که نصاب تلویزیون کابلی است گفت: «من خاموشی را به وام گرفتن از القرض الحسن برای برخوردار شدن از برق ترجیح می‌دهم.»

او به المشارق گفت اخیراً در مورد وام‌های انرژی خورشیدی بانک اسکان تحقیق کرده است و تهیۀ مدارک مورد نیاز برای درخواست وام را شروع کرده است.

سوءاستفاده از بحران قدرت

حسین عزالدین یکی از شخصیت‌های شیعی مخالف حزب‌الله گفت این حزب «با سوءاستفاده از بحران برق برنامۀ وام انرژی خورشیدی القرض الحسن را به راه انداخت.»

او به المشارق گفت: «اگرچه این وام سبک است و مردم را قادر می‌سازد به برق دست پیدا کنند، برنامۀ حزب‌الله به دلایل متعددی موفق نبود.»

او گفت دلیل این امر آن است که بسیاری از وام‌گیرندگان قادر به بازپرداخت وام نیستند، «زیرا حتی یک قسط ماهانۀ القرض الحسن هم نباید به تأخیر بیفتد و بیشتر [وام‌گیرندگان] ٥،۰۰۰ دلار طلا ندارند.»

او توضیح داد وام‌گیرندگان از این می‌ترسند که در صورت استفاده از طلاهایشان به‌عنوان وثیقه آنها را از دست بدهند، زیرا تعداد زیادی از کسانی که از القرض الحسن وام گرفته‌اند، حتی پس از بازپرداخت وام‌های خود باز هم نتوانسته‌اند طلاهایشان را پس بگیرند.

آنتوان حبیب، رئیس و مدیر کل بانک اسکان گفت: «تا روز ١۰ تیرماه، مجموعاً ١٣٨،۰۰۰ بازدیدکننده از وب‌سایت بازدید کرده‌اند و ده‌ها هزار نفر از آنها درخواست وام داده‌‎اند.»

حبیب گفت این بانک استفاده از دارایی‌های خود را برای تأمین بودجه جهت درخواست‌های وام آغاز کرده است و منتظر نتیجۀ مکاتبات با سفرای کشورهای عضو صندوق عرب و سایر کشورها است.

حبیب گفت عبدالعال القنایی، سفیر کویت در لبنان قول داده است این موضوع را با دولت خود مطرح کند.

او گفت وام انرژی ارائه‌شده توسط بانک اسکان «معتبر است زیرا این مؤسسه عضو رسمی انجمن بانک‌ها است و هیئت مدیرۀ معروفی آن را اداره می‌کند.»

او افزود: این بانک «هیچ ارتباطی با دولت لبنان یا هیچ حزب سیاسی ندارد».