بیروت -- ارتش لبنان از روز ۱۳ خرداد در نزدیکی بعلبک، واقع در درۀ بقاع شرقی، حملات گستردهای را علیه هستههای قاچاق مواد مخدر انجام داده است. ارتش در نخستین روز این حملات خانۀ یک قاچاقچی عمدۀ معروف را هدف قرار داد.
ژنرال جوزف عون، فرماندۀ ارتش لبنان، روز جمعه (۲۰ خرداد) همزمان با این یورشهای مستمر گفت: «جنگ علیه مواد مخدر پایان نیافته است و همچنان ادامه دارد.»
او در جریان بازدید از درۀ بقاع گفت که مبارزه با قاچاق مواد مخدر نتیجۀ «احساس مسئولیت ارتش در قبال مردم و ملت ما» است، و به سربازان بهخاطر پیشرفتشان در این عرصه تبریک گفت.
روز ۱۳ خرداد، ارتش یورشی چند ساعته در بخش شمالی منطقۀ الشراونه بعلبک، که عمدتاً تحت سلطۀ یک فراری تحت تعقیب بهنام علی منذر زعیتر، ملقب به «ابوسله» است، انجام داد.
زعیتر، ۴۲ ساله، به اتهامات متعدد مرتبط با مواد مخدر، و همچنین داشتن سلاح و حمله به ارتش تحت پیگرد است.
ارتش با انتشار بیانیهای اعلام کرد که در این یورش، دو کارخانۀ تولید مواد مخدر غیرقانونی، بههمراه مقادیر زیادی سلاح و مهمات کشف شد.
بهگفتۀ ارتش لبنان، در جریان درگیری مسلحانهای که پس از یورش به خانۀ زعیتر روی داد، یک سرباز کشته و چند تن دیگر مجروح شدند. این حمله به دستگیری چند فرد مظنون منجر شد.
الشرق الاوسط گزارش داد که زعیتر بهرغم داشتن جراحات ناشی از اصابت گلوله در پا و شکم خود، موفق به فرار شد.
بنا بر گزارشهای محلی، گمان میرود که او به الکنیسه گریخته باشد. این منطقه تحت حفاظت حزبالله مورد حمایت ایران قرار دارد.
اگرچه شیخ محمد یزبک، رئیس کمیتۀ شرعی حزبالله، با تهدید ارتش خواستار توقف فعالیتهای آن شده است، ارتش به اجرای حملات و جستجو برای یافتن زعیتر و دیگر فراریان تحت پیگرد در منطقه ادامه میدهد.
همزمان، سرویسهای امنیتی یک رشته یورشها را علیه فروشندگان و قاچاقچیان مواد مخدر در حومۀ جنوبی بیروت -- که از پایگاههای حزبالله است -- آغاز کردند.
یک منبع امنیتی به الشرق الاوسط گفت که موجی از آدمربایی، حمله، و سرقت در حومۀ جنوبی روی داده است و خرید و فروش مواد مخدر در این منطقه «توسط مظنونان مرتبط با شورشیان عمده در الشراونه» رونق دارد.
تحت حمایت حزبالله
حسین عطایا، کنشگر سیاسی، گفت که «حزبالله که شمال بقاع (بعلبک-هرمل) و حومۀ جنوبی را زیر سلطۀ خود دارد»، از قاچاقچیان مواد مخدر «محافظت میکند.»
او به المشارق گفت: «حزبالله از خدمات قاچاقچیان مواد مخدر بهره میبرد و ابوسله برجستهترین آنهاست.»
عطایا گفت که زعیتر/ ابوسله تجارت مواد مخدر را در منطقۀ متن، واقع در ناحیۀ زعیتریا-جدیده آغاز کرد. بهگفتۀ او، این قاچاقچی نام مستعار خود را از بابت سبدی که در آن مواد مخدر را از بالکن آپارتمان خود به مشتریان تحویل میداد، بهدست آورد.
بهگفتۀ این کنشگر، او سپس به منطقۀ الشراونه در بعلبک، جایی که طایفهاش استقرار دارند، نقل مکان کرد.
وی در آنجا خانهای برای خود احداث کرد که آن خانه تاکنون بارها مورد حملۀ ارتش قرار گرفته است. او یک تأسیسات تولید و بستهبندی مواد مخدر و یک سالن پذیرایی را -- که بنا بر گزارشها در آن میزبان قاچاقچیان مواد مخدر بود -- احداث کرد.
عطایا گفت که ابوسله «یکی از خطرناکترین فروشندگان مواد مخدر و چهرههای جنایت سازمانیافته در لبنان به شمار میرود.»
عطایا گفت که او کارش را با خرید و فروش داروهای نسخهای آغاز کرد و آنها را به قیمت گران به مشتریانش ارائه میکرد.
بهگفتۀ عطایا، او سپس فعالیتش را گسترش داد و حشیش، کاپتاگن، مادۀ اولیۀ کوکائین (کراک)، و انواع قرصها مانند ترامادول -- که بدون نسخه در دسترس نیست -- بنژکسول، ریوتریل، و داروی توهمزای سالویا را نیز به حوزۀ فعالیت خود اضافه کرد.
مبارزه با مواد مخدر در اولویت ارتش
یک منبع در فرماندهی ارتش لبنان که نخواست نامش فاش شود، به المشارق گفت که پیگرد فروشندگان و قاچاقچیان مواد مخدر در «اولویت» کار ارتش و کل دستگاه نظامی قرار دارد.
بهگفتۀ این منبع، تلاشها برای مبارزه با تجارت غیرقانونی مواد مخدر «صرفاً به آنچه ارتش در حال حاضر در منطقۀ الشراونه در بعلبک انجام میدهد محدود نمیشود.» او گفت که ارتش ضمن اجرای یورشهایی قاچاقچیان را تحت پیگرد قرار داده و کارگاههای تولید مواد مخدر آنها را منهدم کرده است.
او افزود که یورش به خانۀ ابوسله بر اساس دادههای اطلاعاتی انجام شده بود، اما استفاده ابوسله از زنان بهعنوان سپر انسانی مانع از اجرای عملیات شد.
وی با بیان این که «شلیک رگباری از گلوله بهسوی سربازان» یک کشته و چند زخمی بر جای گذاشت، افزود که پس از این درگیری، ارتش شماری از مظنونان را دستگیر کرد و اکنون در حال بازجویی از آنان است.
وی با بیان این که آنچه توجه را به خود جلب میکند این است که فروشندگان و قاچاقچیان مواد مخدر از زنان و کودکان به عنوان سپر انسانی استفاده میکنند، تأکید کرد: «معضل مواد مخدر برای ما در اولویت قرار دارد و رسیدگی به آن مستلزم رعایت حقوق بشر است.»
آنتوان فرح، اقتصاددان، به المشارق گفت: «دولت لبنان تصمیم گرفته است که با پایاندادن به عملیات قاچاق مواد مخدر، روابط خود با خلیج فارس را بهبود بخشد و در دستیابی به این هدف تا حدودی موفق بوده است.»
وی گفت، تمرکز کنونی ارتش بر «از بین بردن سران قاچاق مواد مخدر در لبنان» است و هر گونه تلاش در راستای جلوگیری از انجام این وظیفۀ ارتش ممکن است رفتاری «مشکوک» تلقی شود.
فرح گفت: «هرکسی که این کار را انجام میدهد یا مستقیماً از تجارت مواد مخدر بهرهمند میشود و از آن برای تأمین مالی فعالیتهایش استفاده میکند، یا نمیخواهد فروپاشی لبنان پایان یابد و روابط آن کشور با خلیج فارس احیا شود.»
در خدمت ایران
حزبالله در زمینۀ تولید و قاچاق مواد مخدر از پایگاه اصلی خود در لبنان پیشینهای طولانی و کاملاً مستندشده دارد.
در سالهای اخیر حزبالله مرکز عملیات مواد مخدر خود را به داخل سوریه منتقل کرده است. این اقدام پس از فشار فزاینده بر این گروه در لبنان انجام شد؛ فشاری که بخش عمدۀ آن نتیجۀ ارتباط این حزب با ایران است.
ایران با بحران اقتصادی فزایندهای روبهرو است.ترکی مصطفی، پژوهشگر سوری و متخصص در امور ایران و حزبالله، گفت که ایران از عملیات قاچاق مواد مخدر برای تقویت حزبالله استفاده میکند؛ چرا که این حزب نیرومندترین و خطرناکترین شاخۀ وابسته به جمهوری اسلامی در منطقه است و پروژۀ توسعهطلبانۀ آن را پیش میبرد.
اشرف ریفی، ژنرال (بازنشسته) و وزیر سابق دادگستری، گفت: «حزبالله در گذشته منابع مالی هنگفتی را از ایران دریافت میکرد.»
بهگفتۀ او، این حزب از طریق مجموعهای از کسب و کارهای قانونی و غیرقانونی در لبنان توانست مبالغ عظیمی را به تأمین هزینههای اقدامات نظامی خود اختصاص دهد.
وی گفت که منابع درآمد حزبالله و ایران «تقریباً بهطور کامل متوقف شدهاند.»بهگفتۀ او، این امر حزبالله را مجبور کرد که تولید مواد مخدر را درون سوریه و در مناطق مرزی مجاور قرارگاههای خود در لبنان افزایش دهد.