کودکان آوارۀ سوری متحمل دشوارترین تأثیرات روانی و جسمی جنگ

بیروت - بیش از یک دهه پس از آنکه مردم سوریه علیه رژیم بشار اسد قیام کردند و خواستار کرامت انسانی و پایان یافتن ظلم و ستم شدند، اکنون نسلی از کودکان دارند بهای سنگینی برای این جنگ پایان‌ناپذیر می‌پردازند.

رژیم سوریه با حمایت نیروهای روسیه و ایران و شبه‌نظامیان وابسته به آنها به بمباران مناطق تحت کنترل مخالفان ادامه داد و بسیاری از خانواده‌ها را وادار کرد به‌همراه فرزندانشان از زادگاه و حتی کشورشان بگریزند.

برخی از این کودکان تمام عمر خود را در تبعید به‌سر برده‌اند، در اردوگاه‌های موقت یا مسکن‌های موقت زندگی می‌کنند و برای زنده‌ماندن به کمک‌های بین‌المللی وابسته‌اند.

شرایط زندگی آنها دائماً بدتر شده است.

در روز ١٨ اردیبهشت‌ صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در بیانیه‌ای گفت تعداد کودکان سوری که در حال حاضر نیازمند کمک هستند به عدد بی‌سابقه‌ای رسیده است.

به‌گفتۀ یونیسف بیش از ٦/٥ میلیون کودک در داخل سوریه نیازمند کمک هستند و زندگی خود را توأم با ترس و نیاز می‌گذرانند؛ همچنین تنها در سه ماه آخر سال ١٤٠١، ٢١٣ کودک سوری در سرزمین خود کشته یا زخمی شده‌اند.

در همین حال، حدود ٥/٨ میلیون کودک سوری در کشورهای همسایه، از جمله اردن و لبنان برای مقابله با فقر و مشکلاتی که هرروزه با آنها مواجه هستند، به کمک نیاز دارند.

این اوضاع همچنان در حال وخیم‌تر شدن است چراکه قیمت مواد غذایی افزایش یافته است، حال آنکه بودجۀ فعالیت‌های بشردوستانه کاهش پیدا کرده است. بنا به گزارش یونیسف، این سازمان کمتر از نیمی از بودجۀ مورد نیاز را برای انجام فعالیت‌های خود دریافت کرده است.

راه نجات برای کودکان

یونیسف گفته است که برای اقدامات فرامرزی خود به حدود ٢٠ میلیون دلار نیاز دارد و این تنها راه نجات برای حدود یک میلیون کودک ساکن در شمال غرب سوریه است.

در اردوگاه آوارگان التح واقع در شمال شهر ادلب، رشا محمد الرشید و سه فرزندش به نام‌های علی ١٣ ساله، احمد ١٢ ساله و فدا ١٠ ساله در فقر و نداری زندگی می‌کنند و از داشتن بسیاری از ابتدایی‌ترین امکانات محروم هستند.

الرشید و فرزندانش که به‌دلیل بمباران شدید خانۀ خود در نزدیکی معرة النعمان توسط رژیم سوریه و روسیه ناچار به ترک آن شدند، به التح پناه بردند.

او گفت: «ما در اردوگاهی زندگی می‌کنیم که هیچ‌گونه زیرساخت، آب آشامیدنی سالم و تمیز و سرویس بهداشتی ندارد.»

به‌گفتۀ او آنچه که فرزندانش بیش از همه به آن نیاز دارند «دارو، غذای مغذی، لباس و حمایت روانی است زیرا آنها دچار ترس دائمی هستند، به‌خصوص بعد از اینکه شاهد کشته‌شدن کودکان هم سن‌وسال‌ خود در گلوله‌باران بوده‌اند».

عبدالسلام الیوسف، مدیر اردوگاه التح به المشارق گفت وضعیت این اردوگاه برای ٧٥٠ کودکی که در آن زندگی می‌کنند، «اسفبار» است.

او گفت: «خانواده‌های آنها تمام دار و ندارشان را در روستاها و شهرهایشان از دست دادند و اکنون در فقر مطلق دست‌وپا می‌زنند که این مسئله بر سلامت روانی فرزندانشان تأثیر منفی می‌گذارد».

به‌گفتۀ او: «کودکان این اردوگاه به همه چیز نیاز دارند، اول از همه به فضایی برای ابراز احساسات و رشد شخصیت خود چراکه در زندانی کوچک زندگی می‌کنند.»

«آنها همچنین به غذا، دارو، مراقبت‌های پزشکی و سرپناه مناسب نیاز دارند، زیرا در چادرهای یک اتاقه زندگی می‌کنند که در نتیجه هیچ‌گونه حریم خصوصی برای خودشان و خانواده‌هایشان وجود ندارد.»

او گفت: «همۀ آنها به‌دلیل جنگ در ترس دائمی زندگی می‌کنند و این موضوع بر رفتارشان تأثیر منفی گذاشته است زیرا صدای بلند باعث می‌شود به‌سرعت گوش‌هایشان را بگیرند و فکر کنند صدای هواپیماهای جنگی است که قرار است آنجا را بمباران کنند.»

نیاز فوری به کمک

طبق بیانیۀ یونیسف که در فروردین‌ماه منتشر شد، وضعیت کودکان پناهندۀ سوری در لبنان نیز چندان بهتر از این نیست.

یونیسف در گزارشی جداگانه گفت یک سوم کودکان سوری در لبنان به مراقبت‌های بهداشتی اولیه دسترسی ندارند و اشاره کرد که تا ابتدای زمستان ١٤٠١، ٦٣% از کودکان پناهنده در لبنان (یعنی ٤٤٠،٠٠٠ کودک) به مدرسه بازنگشتند و با چالش‌های بزرگی مواجه هستند.

ژولیت توما، سخنگوی منطقه‌ای یونیسف در خاورمیانه و شمال آفریقا به المشارق گفت نیازهای کودکان سوری در سرزمین مادری خود و کشورهای همسایه «بسیار زیاد» است.

او گفت: «ما آمار بی‌سابقۀ ٦/٥ میلیون کودک در داخل سوریه را که به کمک‌های فوری بشردوستانه نیاز دارند، اعلام کرده‌ایم.»

او افزود، در همین حال «بیش از پنج میلیون کودک سوری در کشورهای همسایه تحت تأثیر بحران‌های این کشورها قرار گرفته‌اند».

به‌گفتۀ او نیازهای آنها، شامل نیازهای «اساسی مانند آب آشامیدنی سالم، غذا، بهداشت، آموزش و حمایت روانی است تا بتوانند با آسیب‌های روانی که تجربه می‌کنند کنار بیایند.»

توما گفت، اما بزرگترین نیاز «این است که این کودکان امنیت و آسایش داشته باشند و در آرامش زندگی کنند.»

او گفت: «ما از کسانی که در میدان نبرد می‌جنگند و از همۀ طرف‌های درگیر می‌خواهیم به راه‌حل سیاسی مسالمت‌آمیزی دست پیدا کنند که به‌نفع کودکان و کشور باشد تا همه نیازهای کودکان و آینده آنها تأمین شود.»

کلیدی بودن آموزش و حفاظت

او به این مسئله اشاره کرد که در داخل سوریه، نیازها «حول محور حفاظت از کودکان» می‌چرخد.

توما گفت: «این واقعیت که از ابتدای سال تاکنون بیش از ٨٠ کودک کشته شده‌اند هم شدت درگیری‌ها و هم این واقعیت را نشان می‌دهد که این جنگ وحشیانه و جنگ علیه کودکان به هیچ وجه پایان نیافته است.»

به‌گفتۀ او در کشورهای همسایه، دغدغۀ اصلی آموزش است.

او گفت: «کودکانی که انتظار می‌رفت در مدرسه ثبت نام کنند، به مدرسه نمی‌روند» و اشاره کرد که آنها «نیازهای دیگری نیز در زمینۀ بهداشت، غذا، آب آشامیدنی و حمایت روانی دارند.»

توما که پیش از برگزاری ششمین کنفرانس سالانۀ کمک‌کنندگان در بروکسل سخن می‌گفت اعلام کرد یونیسف «از کشورهای کمک‌کننده درخواست کرد برای پاسخگویی به نیازهای کودکان در سوریه و کشورهای همسایه ٦٧٢ میلیون دلار تأمین کنند.»

او گفت: «ما در دو ماه آینده برای فعالیت‌های یونیسف در منطقۀ شمال غرب سوریه ٢٠ میلیون دلار درخواست کردیم؛ حدود ١/٥ میلیون کودک در این منطقه زندگی می‌کنند که یونیسف آنها را به‌عنوان نیازمندترین کودکان طبقه‌بندی کرده است و نیازهای آنها فوری‌ترین نیازها محسوب می‌شود.»