بالا گرفتن جنگ علیه قاچاق مواد مخدر در خاورمیانه

كشف مواد مخدر در منطقه خاورمیانه رو به افزایش است و در ماه‌های اخیر محموله‌های بزرگتری توقیف شده است.

در روز ٢ اردیبهشت‌ماه، سازمان زکات، گمرک و مالیات عربستان سعودی (ZACTA) گفت مقامات این کشور هفته گذشته تلاش برای قاچاق قرص‌های کاپتاگون به عربستان را خنثی کردند و دو مظنون را به اتهام مشارکت در حمل مواد مخدر دستگیر کردند.

کشف بیش از ٣.٧ میلیون قرص کاپتاگون که در ستون‌های آهنی در شهر بندری دمام واقع در خلیج فارس پنهان شده بود، دست‌کم پنجمین مورد توقیف از این دست در عربستان سعودی طی امسال است.

در روز ١٢ فروردین‌ماه، مقامات سعودی بیش از ١.٥ میلیون قرص را در گذرگاه مرزی الحدیثه با اردن کشف و ضبط کردند که در کامیون‌هایی پنهان شده بود.

یک ماه پیش از آن نیز سه مظنون را به اتهام حمل ٢٨،٠٠٠ قرص کاپتاگون در محله‌ای در شهر جده واقع در کرانه دریای سرخ دستگیر کردند.

مقامات همچنین در دی بهمن‌ماه گذشته، بیش از ٢ میلیون قرص کاپتاگون را در بنادر جده و ضبا کشف کردند.

و در دی‌ماه گذشته هم بیش از ٣ میلیون قرص را در جده توقیف کردند.

سرگرد محمد النجیدی، سخنگوی اداره کل کنترل مواد مخدر در اسفندماه گذشته گفت: «مقامات عربستان سعودی در شش سال گذشته تلاش برای قاچاق بیش از ٦٠٠ میلیون قرص آمفتامین» را آن هم فقط از مبدأ لبنان خنثی کردند.

او «شبه‌نظامیان تروریست حزب‌الله» را متهم کرد به این‌ که «منبع اصلی قاچاق و تولید آنها» هستند.

قاچاق سازمان یافته

طبق گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC)، کاپتاگون عمدتاً در لبنان و سوریه تولید می‌شود.

این ماده به‌طور گسترده توسط ستیزه‌جویان در جنگ سوریه مورد استفاده قرار گرفته است. حزب‌الله در حال جنگیدن در سوریه و در حمایت از رژیم این کشور است و علناً سیاست بی‌طرفی لبنان را درخصوص درگیری‌های منطقه‌ای نقض می‌کند.

طبق محاسبات خبرگزاری فرانسه، از آغاز سال جاری میلادی تاکنون بیش از ٢٥ میلیون قرص کاپتاگون در سراسر منطقه کشف و ضبط شده است.

النجیدی گفت: «روش‌های مختلفی برای قاچاق مورد استفاده قرار گرفته است، از جمله پنهان کردن آنها داخل میوه و سبزیجات، لاستیک، سنگ، مصالح ساختمانی و مبلمان.»

براساس گزارش تازه اندیشکده نیو لاینز، در سال ١٤٠٠ تجارت کاپتاگون در خاورمیانه به شکل تصاعدی رشد کرد و به بیش از ٥ میلیارد دلار رسید.

این رقم نسبت به برآورد حدود ٣.٥ میلیارد دلاری سال ١٣٩٩ جهش چشمگیری را نشان می‌دهد و تنها مربوط به ارزش خرده‌فروشی قرص‌های توقیف شده در سال گذشته است. اندیشکده نیولاینز با تهیه جدولی تعداد این قرص‌ها را بیش از ٤٢٠ میلیون محاسبه کرده است.

در اردن نیز ارتش از ابتدای سال میلادی جاری بیش از ١٧،٠٠٠ بسته حشیش و ١٧ میلیون قرص کاپتاگون را کشف و ضبط کرده است.

بی‌بی‌سی روز ٢٩ فروردین‌ماه گزارش داد تعداد قرص‌های کاپتاگون کشف شده در سال ١٤٠٠، پانزده و نیم میلیون بوده است، حال آنکه این تعداد در سال ١٣٩٩ تنها ١.٤ میلیون بود.

اردن عمدتاً مسیر انتقال مواد مخدر به بزرگترین بازار این کالا یعنی کشورهای خلیج فارس و به‌ویژه عربستان سعودی است.

در اوایل سال جاری، مرزبانان اردن ٢٧ قاچاقچی مواد مخدر را که می‌خواستند در زیر پوشش برف به‌طور همزمان از مناطق مختلف سوریه وارد این کشور شوند، کشتند.

اداره گمرک اردن در روز ٢٢ فروردین‌ماه اعلام کرد اداره مبارزه با مواد مخدر اردن نیز تلاش برای قاچاق ١٠٧ کیلوگرم کوکائین را خنثی کرد. این محموله در داخل کانتینری در بندر عقبه جاسازی شده بود و مقصد آن یکی از کشورهای همسایه بود.

ارتش اردن در بهمن‌ماه گذشته هشدار داد قاچاق مواد مخدر از سوریه به اردن در حال تبدیل شدن به فعالیتی «سازمان یافته» است و قاچاقچیان فعالیت‌های خود را با استفاده از تجهیزات پیشرفته از جمله پهپاد تقویت کرده‌اند.

سرهنگ زید الدباس، طی تور مرزی به خبرنگاران گفت: «خطرناک‌ترین موضوعی که اخیراً متوجه آن شده‌ایم، حضور گروه‌های مسلح در کنار قاچاقچیان است.»

او گفت این گروه‌ها «تاکتیک‌های تازه‌ای شبیه تاکتیک‌های جرایم سازمان یافته دارند» و از «وسایل نقلیه پیشرفته... و همچنین پهپاد» استفاده می‌کنند.

امنیت دریایی

در دریا نیز گارد ساحلی منطقه‌ای و نیروهای دریایی بین‌المللی برای سرکوب تجارت غیرقانونی مشغول همکاری هستند.

گارد ساحلی و پلیس عمان تنها در فروردین‌ماه دست‌کم پنج عملیات قاچاق مواد مخدر را خنثی کردند. از جمله این موارد عملیات روز ١٨ فروردین‌ماه در منطقه البطینه واقع در نزدیکی خلیج عمان بود که طی آن ١٥٠ کیلوگرم مواد مخدر توقیف شد.

در روز ١١ اسفندماه، یک ناوچه نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا در حین گشت‌زنی در آب‌های بین‌المللی در خلیج عمان، بیش از شش تن مواد مخدر غیرقانونی را از یک کشتی ماهیگیری توقیف کرد.

ناوچه اچ‌ام‌اس مونتروز به‌عنوان بخشی از نیروی ضربت ترکیبی ١٥٠ (CTF 150) فعالیت می‌کرد که خود یکی از چهار نیروی ضربت تحت فرمان نیروهای دریایی ترکیبی (CMF) است. نیروهای دریایی ترکیبی از مشارکت ٣٤ کشور بهره می‌برد و مقر آن در بحرین است.

این ناوچه همچنین در اوایل بهمن‌ماه گذشته یک کشتی ماهیگیری فاقد تابعیت را در خلیج عمان توقیف کرد که مواد مخدر غیرقانونی حمل می‌کرد. در نتیجه این عملیات ١٥٠ کیلوگرم هروئین، ٢٥٠ کیلوگرم متامفتامین و ٦٦٥ کیلوگرم حشیش مجموعاً به ارزش ١٠ میلیون دلار توقیف شد.

در همان ماه، ناوچه اچ‌ام‌اس مونتروز بیش از یک تن مواد مخدر - به ارزش بیش از ١٨ میلیون دلار - را از یک لنج کشف و ضبط کرد. این لنج حامل هروئین، متامفتامین و حشیش بود.

نیروهای دریایی ترکیبی در روز ٢٨ فروردین‌ماه، چهارمین نیروی ضربت خود یعنی نیروی ضربت ترکیبی ١٥٣ (CTF 153) را ایجاد کرد. رهبری این نیرو را نیروی دریایی ایالات متحده برعهده دارد و این مسئولیت بعداً به یکی از متحدان در نیروهای دریایی ترکیبی سپرده خواهد شد.

نیروی ضربت جدید توجه خود را بر تهدیدهای موجود در دریای سرخ و خلیج عدن متمرکز خواهد کرد. دریای سرخ مسیر کشتیرانی مهمی است که در هفته‌های اخیر شاهد سیل حملات حوثی‌های مورد حمایت ایران بوده است..

مجله دیفنس نیوز گزارش داد این نیرو همچنین به مقابله با قاچاق انسان، قاچاق مواد قانونی مانند زغال سنگ، سلاح‌های غیرقانونی و مواد مخدر می‌پردازد.

تمرکز سه نیروی ضربت فعلی نیروهای دریایی ترکیبی (یعنی CTF 150، CTF 151 و CTF 152) به ترتیب بر امنیت دریایی، مبارزه با دزدی دریایی و امنیت دریایی خلیج فارس است.

در سومالی، گروه شبه‌نظامی الشباب وابسته به القاعده از قاچاق زغال سنگ در دریای سرخ به منظور تأمین مالی حملاتش استفاده کرده است.

همچنین نیروی دریایی ایالات متحده سلاح‌هایی را در منطقه رهگیری کرده است و تحلیلگران می‌گویند این سلاح‌ها که منتسب به ایران بوده، احتمالاً برای حوثی‌ها ارسال می‌شده است.