عدن - پس از ادای سوگند و آغاز کار شورای رهبری هشت نفره جدید یمن در روز ٣٠ فروردینماه، بسیاری امیدوارند شاهد پایان یافتن جنگی طولانی باشند که حوثیهای مورد حمایت ایران آن را به راه انداختهاند و امید دارند بحران انسانی این کشور به پایان برسد.
اگرچه آتشبس دو ماههای که در ابتدای ماه رمضان با میانجیگری سازمان ملل متحد آغاز شد همچنان برقرار است، مقامات ارشد سازمان ملل بر اهمیت ادامه تلاشها برای پایان دادن به جنگ تأکید کردند.
در روز ٢٧ فروردینماه مارتین گریفیتس، هماهنگکننده اقدامات امدادی اضطراری سازمان ملل متحد در بیانیهای اعلام کرد در حال حاضر به نظر میرسد «آیندهای روشنتر» برای یمن دور از دسترس نباشد.
او گفت این آتشبس باعث فروکش کردن بحران انسانی شده است، چراکه خصومتها کاهش یافته است و میزان تلفات گزارش شده غیرنظامیان نسبت به ماههای اخیر به کمترین میزان خود رسیده است.
به گفته او شورای رهبری جدید و همچنین اعلام خبر بسته کمکهای اقتصادی به ارزش ٣ میلیارد دلار طی رایزنیهایی صورت گرفته توسط شورای همکاری خلیج فارس، یمن را در مسیر خوبی قرار داده است.
گریفیتس گفت این بسته که شامل واریز ٢ میلیارد دلار به حساب بانک مرکزی یمن به منظور کمک به ثبات اقتصاد است، اقدامی «بسیار خوشایند» به شمار میرود و باعث شده است ارزش ریال، واحد پول یمن، بالا برود.
او گفت این بدان معناست که بهزودی قیمتهای مواد غذایی و سایر کالاها مقرون بهصرفهتر میشود.
با این حال، سازمانهای امدادی میگویند وضعیت در یمن همچنان نگرانکننده است و این بودجه همچنان با هدف اعلام شده سازمان ملل برای طرح واکنش بشردوستانه سال ١٤٠١ به میزان حدود ٤ میلیارد دلار فاصله زیادی دارد، چراکه تا به امروز تنها ١.٣ میلیارد دلار تأمین شده است.
نگاه به حوثیها برای ایجاد تغییر
با توجه به تغییر چشمانداز سیاسی در اردوگاه حامیان دولت در یمن، بسیاری به حوثیها چشم دوختهاند تا شاید آنها نیز تغییراتی را برای نزدیکتر کردن کشور به صلح و پایان دادن به رنج مردم یمن انجام دهند.
بسیاری این گروه مورد حمایت ایران را مقصر بحران فزاینده انسانی کنونی میدانند و میگویند کودتای سال١٣٩٣ این گروه در صنعا باعث بروز جنگی شد که به کشته شدن بیش از ١٥٠،٠٠٠ نفر انجامیده است.
طبق برآورد آژانسهای سازمان ملل، در نتیجه این جنگ بیش از ٢٠٠،٠٠٠ یمنی به شکل غیرمستقیم، از جمله از طریق گرسنگی، وجود آب ناسالم و بیماری جان خود را از دست دادهاند و ٨٠% جمعیت ٣٠ میلیونی این کشور برای گذران زندگی به کمک وابسته هستند.
فیصل الماجدی، معاون وزیر دادگستری یمن، به المشارق گفت: «بحران انسانی کنونی ناشی از تداوم جنگی است که توسط حوثیها که متحدان ایران در منطقه هستند به راه افتاد.»
او گفت حوثیها با دست درازی به کمکهای در نظر گرفته شده برای غیرنظامیان، به این بحران انسانی دامن زدهاند و دراین خصوص به گزارشهای قبلی سازمانهای مختلف بینالمللی فعال در یمن استناد کرد.
عادل الشجاع، تحلیلگر سیاسی، به این نکته اشاره کرد که بحران سیاسی در یمن منجر به بروز بحران انسانی شد. به گفته او، برای پایان یافتن بحران انسانی، لازم است بحران سیاسی حل و فصل شود.
او گفت: «یمن قابلیتهای مورد نیاز را در اختیار دارد تا بتواند بر فقر غلبه کند. اما جنگ، توسعه این کشور و همچنین تمام صادرات آن از جمله نفت و گاز را مختل کرده است.»
الشجاع گفت لازم است برای حل و فصل بحران سیاسی و توقف جنگ تلاشهایی جدی صورت بگیرد تا رنج مردم یمن خاتمه پیدا کند.
«وضعیت خطرناک»
بنا به اعلام دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA)، میزان گرسنگی در یمن به سطح هشدارآمیزی رسیده است و انتظار میرود از اینکه هست نیز بدتر شود.
فارس النجار، تحلیلگر سیاسی، گفت بیانیه دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد «به جامعه بینالمللی یادآوری کرد که وضعیت انسانی در یمن تا چه اندازه خطرناک است.»
او گفت: «پیش از این بانک جهانی درباره قحطی در بسیاری از استانها از جمله حجه، الحدیده و صعده هشدار داده بود.»
وی گفت: «در گزارشهای دیگری نیز درباره ناامنی غذایی حاد هشدار داده شده است، تا آنجا که در حال حاضر شش میلیون یمنی در مرحله سوم ناامنی غذایی بهسر میبرند.»
این سازمانهای بشردوستانه که برای مقابله با بحران انسانی در یمن تلاش میکنند: جمعیت امداد بشردوستانه کویت، هلال احمر امارات متحده عربی، مرکز امداد و کمکهای بشردوستانه ملک سلمان (KSRelief) و برنامه توسعه و بازسازی عربستان برای یمن (SDRPY).
النجار گفت با این حال برخی از سازمانهای بینالمللی مستقر در صنعا که کنترل آن در دست حوثیها است، در اجرای فعالیتهای خود با مشکلاتی مواجه شدهاند.