بنا بر گزارش های رسانه ها و کارشناسان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای قاچاق اسلحه، سوخت، و مواد مخدر به شبکه ای متشکل از دزدان دریایی و دریانوردان فریب خورده در منطقه خلیج فارس متکی است.
شمار زیادی از دریانوردان هندی توسط شرکت های کشتیرانی ایرانی فریب داده شده اند تا در شرایطی خطرناک مواد مخدر و محموله هایی را که تحت تحریم های بینالمللی هستند، اغلب در ازای دستمزدی ناچیز یا حتی بدون دستمزد، جا به جا کنند.
واشنگتن پست دی ماه گزارش داد که هر سال هزاران نفر توسط استخدامکنندگان، به ایران کشانده می شوند. این استخدامکنندگان به آنها تضمین می دهند که با کار کردن در کشتی های معتبر دستمزد و تجربه کسب خواهند کرد و در دیگر کشورهای خاورمیانه به مأموریت های آیندهدار اعزام خواهند شد.
اما بیش از بیست و چند مرد که برای این گزارش با آنها مصاحبه شد، می گویند که به جای آن، آنها به ایران فرستاده و به دریا اعزام می شوند، در آنجا از آنها بیش از حد کار کشیده می شود، آنها از غذای کافی محروم می شوند، و گاه مجبور می شوند مواد مخدر و محمولههای تحریم شده را جا به جا کنند.
آکشای کومار، یک کارآموز ملوانی ۲۴ ساله از دهلی، گفت: «آنها دریانوردان را برای کار بدون دستمزد هدف قرار می دهند. اینها همه یک تله بزرگ است. آنها ما را مجبور کردند که مثل بردهها کار کنیم.»
یک ملوان ۲۸ ساله هندی که می گوید طی سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ برای دو شرکت مرتبط با قاچاق گازوئیل ایران کار می کرده، گفت که نفتکشهای حامل سوخت همیشه در آبهای بینالمللی که ایران و امارات متحده عربی را از هم جدا می کنند، لنگر می اندازند.
وی گفت: «آبهای سرزمینی امارات پس از ۱۲ مایل به پایان می رسند، بنابراین کشتیهای ایرانی تا فاصله ۱۴ تا ۲۰ مایلی امارات میآیند. آنها ایآیاس [سامانه شناسایی خودکار] خود را خاموش می کنند تا قابل ردیابی نباشند. اگر آنها گارد ساحلی امارات را ببینند، عملیات را متوقف می کنند و می گریزند.»
این جا به جاییهای محرمانه معمولاً در شب انجام می شود تا از خطر شناسایی در امان بمانند. این کشتیها خارج از آبهای سرزمینی امارات لنگر میاندازند و سپس، قایقهای کوچک حامل گازوئیل قاچاق ایران، یک به یک، محمولههایشان را به شناورهایی که منتظر هستند، منتقل میکنند.
یک ملوان ۲۷ ساله هندی که در یک شرکت کشتیرانی مستقر در دبی و درگیر در کار قاچاق سوخت ایران به سومالی کار می کرد، می گوید: «[این پروسه] چهار تا پنج روز طول می کشد؛ چرا که قایق ها یکی یکی می آیند.»
بنا بر این گزارش، گازوئیل ایران علاوه بر انتقال شبانه در دریا، با نفتکشهایی از مبدأ ایران به مقصد بازارهای بینالمللی صادر میشود. مبدأ این محموله ها تغییر داده میشود تا به نظر برسد که از عراق یا امارات آمده است.
به گفته تحلیلگران بخش انرژی و امنیت منطقه ای، در این عملیات قاچاق عوامل حکومت ایران، به ویژه سپاه پاسداران، و شرکت های کشتیرانی خصوصی مستقر در کشورهای خلیج فارس دست دارند.
وزارت خزانه داری آمریکا ایران را به فروش غیرقانونی نفت خود متهم کرده و در سال های اخیر تحریم هایی را بر صنعت نفت این کشور اعمال کرده است.
همکاری با دزدان دریایی
در همین حال، دزدان دریایی و قاچاقچیانی که از اقدامات امنیتی در آبراه های منطقه آسیب دیدهاند، برای جبران خسارات وارده به خود، بیش از پیش به ایران روی می آورند.
راشد محمد المری، افسر سابق اداره مبارزه با مواد مخدر دبی، گفت: «منطقه خلیج [فارس] و دریای عرب، مانند همه آبراههای جهانی، مملو از عملیاتهای قاچاق و دزدی دریایی است. دلیل این امر شمار بالای کشتیهای عبوری و تعداد کشورهایی است که با عبور از آبهای منطقهای مشترک میتوان به آنها دسترسی یافت.»
«اما تنش های امنیتی سبب شده است که جامعه بینالمللی برای ایمن کردن منطقه و متوقف کردن این عملیات غیرقانونی با کشورهای منطقه همکاری کنند.»
او گفت: «این، به سود به دست آمده توسط دزدان دریایی و قاچاقچیان آسیب می رساند و سبب می شود که آنها به دنبال یافتن منبع جایگزینی برای پول باشند.»
به گفته المری، سپاه از آن زمان تاکنون از این وضعیت سوءاستفاده کرده است.
وی گفت: «دزدان دریایی و قاچاقچیان اکنون به ابزاری در دستان [سپاه] تبدیل شده اند و [سپاه] از آنها برای جا به جایی اسلحه به وابستگان خود در سراسر منطقه استفاده می کند.» او افزود: «سپاه توانسته است با پرداخت پول کلان به دزدان دریایی و قاچاقچیان آنها را برای انجام این گونه عملیات به خدمت بگیرد.»
او افزود: «تنها مسئله مهم برای [دزدان دریایی] فارغ از پیامدهای عملیاتی که انجام می دهند، سود آن است.»
المری گفت که تداوم قاچاق اسلحه و کالاهای غیرقانونی توسط سپاه پاسداران و وابستگان آن باعث شعله ور شدن آتش تنشها در منطقه می شود و اجرای عملیات تروریستی را میسر می کند.
او به انتقال سلاح به گروه های تروریستی در سومالی اشاره کرد.
«سلاح های ایرانی از طریق یمن به جنبش تروریستی الشباب ارائه میشود. این امر مؤید شدت [تهدید ناشی از] این عملیات [قاچاق] و لزوم متوقف کردن آنهاست.»
مسیرهای قاچاق
به گفته منصور الشهری، کارشناس نظامی سعودی، این عملیات قاچاق معمولاً «توسط قایق های ماهیگیری چوبی کوچک که غالباً فاقد اسناد رسمی هستند و بدون دستگاه جیپیاس کار می کنند» انجام می شوند.
او گفت، با نزدیک شدن این شناورها به ساحل، «اسلحه و اقلام قاچاق برای انتقال به ساحل به قایق های کوچکتر برده می شوند و این قایق ها گاه در بندرهای کوچک پهلو می گیرند.»
او یادآور شد که قاچاقچیان همچنین ممکن است از قایق های بادبانی نسبتاً بزرگتر به نام «جالبوط» استفاده کنند.
وی افزود که این سلاح ها اغلب «در محفظه های مخفی پنهان می شوند و این قایق ها برای استتار فعالیت شان کالاهای مختلفی را حمل می کنند.»
به گفته الشهری، این کالاهای قاچاق شامل «انواع مختلف تفنگهای نظامی، بمب، موشک، آرپیجی انداز، موشکانداز ضدتانک، فناوری پهپادهای انفجاری، و قطعات موشکهای میانبرد، و نیز ... همه گونه مهمات» است.
او گفت که عملیات انجام شده برای متوقف کردن این محموله ها و گزارشهای ارائه شده توسط منابع مختلف، به ویژه غیرنظامیان، در کشف شیوهها و تاکتیکهای قاچاق و جلوگیری از حملات تروریستی کمک کرده است.
مونا محمد، روزنامهنگار یمنی مستقر در قاهره، می گوید که قاچاقچیان و دزدان دریایی از مسیرهای متعدد، از جمله در سواحل عمان و یمن، استفاده می کنند.
او افزود: «سواحل سومالی نیز [از طریق] مرزهای [دریایی] مشترک میان یمن و سومالی مورد سوءاستفاده قرار می گیرند.»
به گفته محمد، یکی دیگر از این مسیرها از بندر جاسک واقع در جنوب شرقی ایران آغاز می شود و از تنگه باب المندب عبور می کند.
او گفت: «[این سلاحها] اغلب به سواحل جنوبی یمن و بندرهای الحدیده، رأس عیسی، الصلیف، و نشتون در المهره و حضرموت منتقل میشوند و غالباً در آبهای سومالی، بهویژه در سواحل منطقه بوساسو و آبهای عمان، در قایقهای کوچک بارگیری میشوند.»